به گزارش تابناک اقتصادی؛ هر چند قانون جدید چک در آذر ماه سال ۱۳۹۷ به تصویب مجلس رسید، بانک مرکزی و بانک ها مهلت داشتند تا پایان سال ۱۴۰۰، اقدامات مناسب از جمله ایجاد زیرساختهای لازم جهت اجرای قانون را فراهم کنند؛ با این حال، همچنان برخی از این اقدامات علیرغم تمدید مجدد مهلت ارائه آن، همچنان توسط شبکه بانکی صورت نگرفته است.
طبق تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون جدید چک، اگر چکهای صیادی جدید بنفش رنگ در سامانه صیاد بانک مرکزی توسط صادرکننده ثبت نشده باشند، بانکها این چکها را در وجه گیرنده کارسازی نخواهند کرد؛ در واقع مبلغ چک را به حساب گیرنده واریز نمی کنند.
در حال حاضر برای ثبت چک در سامانه صیاد، صادرکنندگان یا باید با استفاده از اپلیکیشن های تجاری و موبایل بانکها اقدام کنند یا باید حضوری به شعب بانکی مراجعه و به کمک متصدی بانک چک را در سامانه صیاد ثبت کنند. برای ثبت چک نیز باید مشخصات مندرج روی لاشه کاغذی چک از جمله مشخصات گیرنده، مبلغ و تاریخ سررسید چک توسط صادرکننده در سامانه صیاد درج شود.
با وجود این، چون برخی از صاحبان کسب و کار در استفاده از این اپلیکیشن ها و موبایل بانکها مشکل دارند یا چون امکان ثبت چک در سامانه صیاد به وسیله اپلیکیشن ها و موبایل بانکها به تازگی فراهم شده و ممکن است این سامانه ها باگ داشته باشند یا حتی شخص صادرکننده در دسترسی به گوشی هوشمند و اینترنت مشکل داشته باشد و نتواند به این طریق چک را در سامانه صیاد ثبت کند، پیشنهاد شده بود تا دستگاه های خودپرداز، سامانه های پیامکی و دستگاه های کارتخوان جهت تسهیل ثبت چک به سامانه صیاد متصل شوند.
به گفته نصرالله پژمانفر، نائب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، تا پایان دی ماه میزان استفاده مردم از چکهای جدید در بازار، به میزان ۵۲ درصد از کل چکهای مبادلهشده رسیده است که نشان میدهد سهم چکهای جدید به مرور در مبادلات در حال افزایش است.
از آنجا که حجم چک های جدید صیادی در حال مبادله، روز به روز در حال افزایش است، از این رو باید شرایط ثبت و تایید چک در سامانه صیاد هر چه زودتر تسهیل شود، زیرا همان طور که گفته شد، در صورتی که چک در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت نشده باشد، توسط شبکه بانکی کارسازی نخواهد شد و در صورت عدم ثبت چک در سامانه صیاد، به دلایلی از جمله کاربرپسند نبودن اپلیکیشن ها و موبایل بانک ها یا عدم دسترسی برخی کسبه به گوشی هوشمند و اینترنت، ممکن است حجم چک های ثبت نشده در سامانه صیاد افزایش یافته و از این رو، تعداد این نوع پرونده ها در قوه قضائیه بالا برود.
یاسر مرادی، کارشناس ارشد مسائل بانکی، در این رابطه بیان کرد: اگر بانک مرکزی اتصال پیامک یا دستگاه خودپرداز به سامانه صیاد جهت ثبت و تأیید چک را مهیا نکند، ممکن است تعداد چکهای جدید بنفش رنگ که صادرکننده، چک را در سامانه صیاد ثبت نکرده افزایش یابد و چون از نظر قانونی نیز این برگهها چک حساب نمیشوند، در نتیجه از مزایای قانون جدید چک نیز بهرهمند نخواهند شد و شکایات با این نام در قوه قضائیه زیاد میشود؛ بنابراین بانک مرکزی باید به قید فوریت این امکان را مهیا کند.
با وجود اتمام مهلت تمدید شده شبکه بانکی در اتصال خودپرداز به سامانه صیاد، تاکنون تنها هفت بانک امکان ثبت و تایید چک در سامانه صیاد به وسیله خودپرداز را مهیا کرده اند و بانک های بزرگی از جمله بانک های ملی و کشاورزی که شعب زیادی در سطح کشور به خصوص در مناطق محروم روستایی دارند و می توانند مشکل این دسته از صاحبان کسب و کار در ثبت و تائید چک را تا حد مطلوبی برطرف کنند، هنوز اقدامی در جهت ارائه این خدمت از طریق دستگاه های خودپردازهای خود نکرده اند.
ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها، با اشاره به اینکه ایده اتصال دستگاه خودپرداز به سامانه صیاد، جهت حل مشکل ثبت و تائید چک برای افرادی که در مناطق روستایی صاحب کسب و کاری هستند یا به هر دلیل به گوشی هوشمند دسترسی ندارند، تدارک دیده شده است، گفت: برای همین خیلی مهم است که بانکهایی مثل بانک کشاورزی که در مناطق روستایی شعب زیادی دارد یا بانک ملی که بیشترین تعداد دستگاه خودپرداز را در سطح کشور دارد، این امکان را مهیا کرده و مشکل مردمی که صرفاً از طریق مراجعه حضوری به بانک نسبت به ثبت و دریافت چکهای جدید اقدام میکنند را حل کنند.
بانک مرکزی باید در راستای ایفای تعهدات خود نسبت به ایجاد امکان ثبت و تایید چک توسط دستگاه های خودپرداز همه ی بانک ها، هر چه سریع تر از بانک هایی که علیرغم اتمام مهلت داده شده هنوز این اقدام را عملی نکرده اند، پیگیری های خود را به صورت جدی تری انجام دهد و در صورت لزوم حتی با بانک های متخلف برخورد کند.
همچنین ذکر این مهم لازم است که مجلس شورای اسلامی نیز باید از ابزارهای نظارتی خود جهت اجرای کامل قانون جدید چک توسط شبکه بانکی، به خصوص اتصال خودپرداز تمامی بانک ها به سامانه صیاد استفاده کند؛ این در حالی است که تا قبل از این، برخی نمایندگان مجلس گفته بودند در صورتی که بانک ها به تعهدات خود عمل نکنند، از ابزارهای نظارتی خود استفاده خواهند کرد، اما هنوز این مهم صورت نگرفته است.