ده اردیبهشت ماه ایران یوزپلنگ در اسارت سایت توران به روش سزارین سه توله یوز به دنیا آورد، اما بعد از به دنیا آمدن توله‌ها مادر آن‌ها را نپذیرفت از این رو به ناچار به صورت دستی تغذیه شدند، اما بعد از سه روز (۱۴ اردیبهشتی) یکی از توله‌ها که به گفته مسوولان سازمان محیط زیست نقص ژنتیکی داشت تلف شد، دومین توله یوز هم ۲۸ اردیبهشت ماه تلف شد که این مساله حاشیه‌های زیادی به همراه داشت، توله سوم هم به بیمارستان تخصصی دامپزشکی در تهران منتقل و تحت نظارت‌های دامپزشکی قرار گرفت.
با توجه به اهمیت حفظ حیات و نسل این گونه ارزشمند و نبود تجربه کافی در کشور در زمینه دستی بزرگ کردن توله یوزها، سازمان حفاظت محیط زیست از یک دامپزشک متخصص یوزها از آفریقا دعوت کرد تا به ایران بیاید و یوز مادر و توله را مورد معاینه قرار دهد که چهارم خرداد دکتر پیتر کالدوِل از یک مرکز نگهداری یوز‌های آفریقایی، برای یک سفر ۵ روزه عازم ایران شد و در این مدت به طور کامل ایران و توله را تحت معاینه قرار داد.
حسن اکبری درباره نتایج این معاینات گفت: دکتر کالدوِل هم از سایت توران بازدید کرد، هم ایران را مورد معاینه قرار داد، همچنین در این مدت چند بار در روز توله را معاینه می‌کرد و نشست‌های تخصصی زیادی را با مجموعه همکاران مخصوصا دامپزشکان برگزار کرد؛ روز آخر که دیروز بود هم یک کارگاه آموزشی برای دامپزشکان سازمان و کارشناسان حفاظتی مرتبط برگزار و به نکات مهمی در زمینه حفاظت از یوزها و روش نگهداری توله یوز اشاره کرد.
وی افزود: در مورد سایت توران معتقد بود که جای خوبی است به لحاظ اینکه آنجا فضا طبیعی است و شرایط طبیعی خودش را دارد، اما معتقد بود که اگر قرار است تکثیر ادامه پیدا کند باید در کنارش یک فضایی ایجاد شود که بتواند کار‌های کلینیکی انجام شود یعنی امکانات قابل قبولی در حوزه دامپزشکی داشته باشد.
ایران دوباره می‌تواند باردار شود
وی ادامه داد: کالدول همچنین ایران یوزپلنگ مادر را تحت معاینه و سونوگرافی قرار داد و اعلام کرد که وضعیت ایران خوب است و می‌تواند دوباره باردار شود. او معتقد بود که دامپزشکان ما بسیار توانمند هستند، اما تجربه ناچیزی درباره یوزپلنگ دارند، این یک گونه خاص و بسیار آسیب پذیر و ویژه است با بقیه گربه سانان تفاوت‌های اساسی دارد و اگر بخواهیم این اتفاقات در آینده موفق رقم بخورد باید دو گروه حداقل آموزش ویژه ببینند یکی دامپزشکان و دیگری هم افراد نگهدارنده مجموعه مخصوصا توله‌ها هستند.
تاکید بر زایمان طبیعی
اکبری اظهار داشت: درباره ایران توصیه‌های متعددی داشت، معتقد بود بهترین روش بارداری جفت گیری طبیعی است و در آینده هم به همین شکل پیش رویم، توصیه کرد که تا حد امکان سراغ تلقیح مصنوعی نرویم، چون جواب نمی‌دهد اجازه دهیم زادآروی با جفت گیری طبیعی اتفاق بیفتد معتقد بود دفعات بعد باید زایمان تا حد امکان طبیعی اتفاق بیفتد و سزارین مجدد خوب نیست، همچنین معتقد بود که ایران مقداری چاق شده از این رو رژیم غذایی ایران را تغییر داد، میزان آنرا خیلی کم کرد، چون معتقد بود اگر بخواهیم در آینده باروری خوب اتفاق بیفتد، باید وزنش کاهش یابد و بدنش زیاد چربی نداشته باشد.
شیر توله یوز عوض شد
وی گفت: بعد از معاینه توله یوز، شیر مصرفی توله را عوض کرد و شیری که خودشان برای توله‌ها مصرف می‌کنند را آورده بود و قرار شد از این شیر تغذیه شود، همچنین پروتکل‌های شیردهی را تغییر داد و افرادی که کار نگهداری را انجام می‌دهند در خصوص تغذیه آموزش دیدند، روش‌ها کاملا متفاوت بود، مکمل‌های غذایی هم برای ایران و هم توله و هم دارو‌های مختلف را با خود آورد در واقع آن‌ها را به سفارش ما با خود آورد و ما آن‌ها را خریداری کردیم و، چون مواد غذایی خاصی هستند، قطعا کارایی بیشتری دارند.
احتمال زنده ماندن توله یوز ۶۰ درصد است
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: روند نگهداری توله را این چند روز مرتب زیر نظر داشت، کلیات نظرش درباره توله این بود که وضعیت توله رضایت بخش است، اما معتقد بود که وقتی توله از مادر جدا و به صورت دستی بزرگ می‌شود و مخصوصا از شیر خشک تغذیه می‌کند؛ میزان تلفاتش خیلی بالا می‌رود، همچنین برخی مشکلات مانند یبوست و مشکلات گوارشی زیاد پیش می‌آید معتقد بود که احتمال زنده ماندن توله حدود ۶۰ درصد است، چند هفته آینده را هفته‌های حساسی پیش بینی کرد، همچنین فاصله ۳ تا ۴ ماهگی را هم بسیار حساس عنوان کرد، چون از آنجایی که دستگاه ایمنی بدن توله در آن مقطع تغییرات اساسی می‌کند و آن مرحله را مرحله حساسی دانست.
وی تاکید کرد: کالدول این نکته را هم گفت که وقتی توله در چنین شرایطی با شیر خشک تغذیه می‌شود احتمال زنده ماندنش ۶۰ درصد بیشتر نیست به شرطی که این نکات به خوبی رعایت شود، همچنین قرار شد یکی از دامپزشکان حیات وحش که به لحاظ علمی و کار میدانی چند روزی با او بوده و مورد تایید قرار گرفته به عنوان کسی که مرتبا توله یوز را معاینه می‌کند با وی در ارتباط باشد و اطلاعات را به طور مرتب ارسال کند و روند تغذیه و وضعیت سلامتی توله از راه دور نیز زیر نظر قرار گیرد. کالدول تاکید کرد که تمام تلاشم را برای اینکه بتوانیم توله را زنده نگه داریم، انجام خواهم داد.
اکبری اظهار داشت: دکتر کالدوِل به نکته مهمی درباره افرادی که از توله نگهداری می‌کنند اشاره و تاکید کرد که حتما بر اساس نسخه وی کار نگهداری را انجام دهند.
وی درباره اینکه نظر دکتر کالدوِل درباه نپذیرفتن توله‌ها از طرف مادر چه بود؟ گفت: او معتقد بود که وقتی سزارین اتفاق می‌افتد دیگر بروز خیلی از موارد طبیعی است در این شرایط مادر بیهوش می‌شود و تحت استرس قرار می‌گیرد بعد هم احتمال اینکه توله‌ها را قبول کند ضعیف است.
اکبری تاکیدکرد: کالدول گفت نباید انتظار داشته باشیم توله‌ای که از مادر جدا شده و دستی تغذیه می‌شود بماند، هیچ شیر خشکی جای شیر مادر را نمی‌گیرد.
وی درباره اینکه اگر این امکانات فراهم بود آیا امکان داشت توله‌های قبلی تلف نشوند گفت: همین توله هم که الان تمام امکانات را دارد، تحت نظر کامل دامپزشکان است و کامل رژیم درمانی تغییر کرده باز هم معتقد است که امکان زنده ماندن آن ۶۰ درصد است، بروز یبوست و مشکلات گوارشی برای توله‌ای که با شیر خشک تغذیه می‌شود دور از انتظار نیست که باید با ترفند‌های دامپزشکی برطرف شود حال برخی از توله‌ها می‌توانند مشکلات را برطرف کنند برخی نمی‌توانند، در آن شرایطی که آنجا توله‌ها نگهداری می‌شدند امکان فراهم کردن چنین تجهیزات دامپزشکی میسر نبود، دوم اینکه تجربه درمان یک چنین توله‌ای در کشور خیلی کم است با اینکه ما از دامپزشکان بسیار خوبی در کشور استفاده کردیم، اما دکتر کالدول تقریبا روند درمان و دارو‌ها را به طور کلی تغییر داد حتی خودمان نگران این بودیم که این تغییر نکند منجر به از بین رفتن توله شود که آنوقت دیگر نمی‌توانیم جواب بدهیم، اما دیدیم نهایتا نتیجه این تغییرات به رغم اینکه در ظاهر برای ما نگران کننده بود تقریبا موجب بهتر شدن شرایط شد.
کالدول به عنوان فردی که تاکنون بیش از ۶۰۰ توله یوز را بزرگ کرده است گفت تاکنون درباره بزرگ کردن حتی یک توله هم مصاحبه نکرده ام، اما در اینجا درباره یک توله آنهم توله‌ای که هنوز بزرگ نشده این حجم از مصاحبه عجیب است در حالی که این کار حساسی است و باید در آرامش انجام شود.
پذیرفته نشدن توله‌ها توسط مادر شرایط ویژه‌ای ایجاد کرد
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: قطعا روندی که ما در پیش می‌گیریم قاعدتا درباره گربه اهلی است و درباره یوز جواب نمی‌دهد وقتی تمام این‌ها را کنار هم می‌گذاریم، می‌بینم که این اتفاق دور از ذهن نبود شاید اگر این توله هم به تهران منتقل نمی‌شد و یا روند درمانی تغییر نمی‌کرد این توله هم از بین می‌رفت.
وی گفت: یک نکته را هم نباید فراموش کنیم، اینکه درست است که در بهمن ماه جفت گیری انجام شد، اما تا یک هفته قبل از زایمان مطمئن نبودیم که ایران باردار است، چون خیلی‌ها معتقد بودند که این جفت گیری منجر به بارداری نشده است، بعد از اینکه تقریبا اطمینان حاصل شد باز هم منتظر یک زایمان طبیعی بودیم از زمانی که سزارین اتفاق افتاد داستان عوض شد و تجربه نگهداری توله‌های یوزی که مادر قبولشان نکرد تجربه خاصی است که ما نداشتیم و باید یاد بگیریم.
اکبری افزود: دکتر کالدول همچنین معتقد بود تیم نگهداری نباید خیلی شلوغ باشد و در نهایت دو دامپزشک و سه نفر دستیار کار را انجام دهند بیشتر از این باشد به حیوان استرس وارد می‌شود درباه توله هم معتقد بود کمترین استرس و بازدید‌ها اتفاق بیفتد.
وی در پاسخ به اینکه نظر کالدول درباره بوی انسان روی توله و نپذیرفتن مادر به این علت چه بود؟ گفت: خودش حتی هنگام معاینه دستکش و گان را کنار گذاشت و تاکید می‌کرد که توله باید روزانه در آفتاب قرار گیرد و روی زمینی که خار و خاشاک دارد راه برود اگر در فضای کاملا استریل بزرگ شود بدنش مقاومت لازم را به دست نخواهد آورد، اما گفت که نباید توله را در آغوش گرفت، اما گرفتن با دست بدون دستکش مشکلی ندارد و در چنین روش بزرگ کردنی روندی طبیعی است.
