به گزارش «تابناک»، مریم سلیمی، دکترای علوم ارتباطات و پژوهشگر ارتباطی در مطلبی نوشت: سال ۲۰۲۳ سالی است که پیشتر نویدهایی مرتبط با دموکراتیزه شدن هوش مصنوعی و استفاده بیش از پیش از آن در حوزهها و صنایع مختلف به گوش میرسید، و تمام آیندههای پیش بینی شده، اکنون است.
به قول ساتیا نادلا مدیرعامل اجرایی ماکروسافت "مسابقه آغاز میشود" و عملاً رقابتهای حوزه هوش مصنوعی میان غولهای فناوری جهان آغاز شده و هر روز شاهد رونمایی از یک چت بات، ربات، موتور جستجو و... مبتنی بر هوش مصنوعی هستیم.
به همان نسبت که هوش مصنوعی با زندگی ما انسانها عجین میشود، بناست با همه ریسکهای احتمالی، ما را به کنجکاوی، چالش و استفاده وادار کند.
این روزها، بسیاری ترجیح میدهند داستانی را بخوانند که یک چت بات یا یک ربات برای آنها نوشته است. یا سوالات ریاضی یا موضوع انشا به آن داده یا طرح پیشنهادی یک چت بات را مورد استفاده قرار دهند. این اتفاقات بعضا" با این نگاه صورت میگیرند که *هوش مصنوعی یک دانای کل* است در حالی که چنین نیست.
هوش مصنوعی با مشکلات و چالشها و ریسکهایی روبروست که از این جمله تجزیه و تحلیل و ارائه اطلاعاتی مبتنی بر دادهها و اطلاعات نادرست و جعلی است. همچنین خطر ارائه اطلاعاتی با سوگیری، نگاههای تبعیض آمیز جنسیتی، نژادی، قومی و... یا محتواهایی با احتمال نفرت پراکنی را دارد.
کما اینکه پاسخ اشتباه بارد هوش مصنوعی گوگل مرتبط با آخرین دستاوردهای تلسکوپ فضایی جیمز وب که ۱۰۰ میلیارد دلار ضرر بههمراه داشت، تاییدی است بر احتمال خطاهای هوش مصنوعی موجود که عموما" در سطوح اول و دوم (پاسخ دهنده و حافظه محدود) قرار دارند.
*چیزی به نام حق مولف هوش مصنوعی! *
از زمان شکل گیری هوش مصنوعی تمام قوانین و منشورها به این سو نگاه دارند که به لحاظ اخلاقی هوش مصنوعی را کنترل کرده و از توسعه هوش مصنوعی اصطلاحاً *بد* جلوگیری کنند و اجازه ندهند تا حد ممکن از هوش مصنوعی در مسیرهای مخرب علیه بشر یا صدمه به وی استفاده شود. در حال حاضر چت باتها و رباتهایی مبتنی بر هوش مصنوعی در قالبهای رایگان یا در حال آزمایش، فرصتهای تجربهای به افراد میدهد برای دریافت یک متن آماده مانند انشا، داستان، فیلمنامه و... یا یک طرح که گاه ممکن است افراد آن متن یا طرح را به نام خود به دیگران از جمله کارفرما، معلم، مشتری و... عرضه کنند. با این نگاه تکلیف حق مولف هوش مصنوعی چه میشود؟
شاید اکنون به هوش مصنوعی به مثابه دیگر ابزارهای در اختیار بشر نگاه کنیم، ولی آیا با رسیدن هوش مصنوعی به خوداگاهی و شکل گیری " *من* " در آن، حقوق خود از جمله حق مولف را مطالبه نخواهد نکرد؟
آینده به سمتی میرود که بناست هوش مصنوعی بر هوش انسان برتری یابد و در عین حال با روشهایی به تقویت هوش انسان کمک شود. در چنین آیندهای توام با نبرد و حتی تقابل و در عین حال تعامل انسان و هوش مصنوعی، چه فرجامی در پیش خواهد بود؟ برخی از صاحبنظران با چنین آیندهای که هوش مصنوعی بر هوش انسانی برتری یابد مخالفند و بعضی نیز با نگاه خوش بینانه زمینه تحقق آن را فراهم میکنند. آینده هرچه باشد آیا آماده مواجهه با آن هستیم؟
آیا با هوش مصنوعی مزایا و معایب و چالشهای آن آشنا هستیم؟ آیا آمادگی بهره گیری هدفمند از ظرفیتها و پتانسیلهای آن را داریم؟ آیا از نکات اخلاقی و حقوقی مرتبط با هوش مصنوعی مطلع هستیم؟
آینده هرچه که باشد قطعا از تعاملات انسان و هوش مصنوعی شکل گرفته و ریل گذاری خواهد شد و ورود به چنین دنیایی نیازمند بسیاری از سرمایه گذاریها، آموزشها و کسب آمادگی هاست که بخشی از آن نیز کسب آمادگیهای روانی و ذهنی نسبت به این حوزه است، اینکه نگاه منطقی و واقعی به این حوزه باید داشت و مناسبات و چارچوبهای مربوط به آن را نیز باید رعایت کرد.
*سبدهای تصمیم گیری را مملو از تخم مرغ هوش مصنوعی نکنیم*
ما با اهداف مختلف از هوش مصنوعی بهره گرفته یا خواهیم گرفت، ولی یادمان باشد با همه استفادهها نباید در حوزههای شخصی و کاری به هوش مصنوعی اتکای صرف یا به آن اعتماد بیش از حد کنیم (حداقل در این دوره از سطح هوش مصنوعی) و در تصمیم سازیها و تصمیم گیریها باید از روشهای مختلف مکمل دیگری بهره بگیریم. به طوری که سبد تصمیم گیریمان مملو از تخم مرغهای هوش مصنوعی نباشد.
هوش مصنوعی دانای کل نیست و هنوز تا رسیدن به هوشی برابر یا فراتر از انسان راه طولانی دارد. در عین حال که در این استفادهها نباید معیارها اخلاقی، تعهدات و مسئولیتهای فردی و اجتماعی را از یاد برد.