معماری مدرن ویلا به طور کلی دارای ویژگیهای مشخصی نظیر خطوط صاف، اشکال و احجام هندسی به همراه طراحی ساده میباشد و هدف اصلی معماری مدرن ویلا ایجاد محیطی است که حرکت از فضای بیرونی به فضای داخلی با روندی ساده ولی تاثیرگذار رخ دهد که این فرآیند با استفاده از المانهایی نظیر پنجرههای سرتاسری و درهای کشویی که قادر هستند مرز میان فضاهای درونی و بیرونی را محو نمایند صورت میگیرد.
برخی از ویژگیهای معماری مدرن ویلا شامل موارد زیر میباشند:
پلانهای آزاد با حداقل دیوارهای جداکننده که منجر به ارتقای کیفیت سیرکولاسیون میان بخشهای مختلف ویلا میگردد. این امر در معماری مدرن ویلا با نفوذ نور طبیعی به دورترین نقاط خانه حس ادغام با طبیعت، گرما و راحتی را ایجاد میکند.
استفاده از مصالح طبیعی یکی از مهمترین ویژگیهای مشترک معماری مدرن ویلا در سراسر دنیا میباشد. هر چند در ابتدا استفاده از مصالحی چون بتن و استیل از ویژگیهای شاخص معماری مدرن محسوب میشد اما معماری مدرن با توجه به موجهای اقتصادی، سیاسی، اقلیمی و اجتماعی تغییر میکند و این خود یکی از جذابترین ویژگیهای معماری مدرن ویلا محسوب میشود.
عملکردگرایی، الهام از طبیعت و ادغام با آن و طراحی پایدار از دیگر ویژگیهای شاخص معماری مدرن ویلا محسوب میشوند که باعث ایجاد تمایز بزرگی میان این سبک و سایر سبکهای معماری در طول تاریخ میشود و به نوعی معماری را بهسان یک هنر منعطف که براساس شرایط پیرامونی واکنش نشان داده و تغییر شکل میدهد به کار میگیرد.
در پروژه شهرک مسکونی کازابلا واقع در شهر توریستی و ساحلی سرخرود، دفتر معماری کالبد با توجه به نکات اساسی طراحی و معماری مدرن ویلا، به استفاده از عناصر و ملزومات فرهنگی در بستری مدرن پرداخته است که این امر خود نیازمند تامین حریم خصوصی و محدود دید از بیرون به داخل فضای ویلا میشود که در این مجموعه ویلا با جهتگیری ساختمانهای نسبت به یکدیگر، در عین تامین دید به دریا برای هر ویلا، دید به ویلاهای همسایه به طور کامل با استفاده از پوستههای صلب بسته شده است.
در سالهای اخیر توجه معماران به ویژه در شاخه معماری مدرن ساختمان مسکونی بر موضوعات پایداری و اصول ساختوساز با رویکرد ساختمان دوستدار محیطزیست امری لازم محسوب میشود و دیگر مانند سالهای پیش به شکل یک امکان و قابلیت ویژه در نظر گرفته نمیشود. المانهای معماری مدرن ساختمان مسکونی که در راستای این رویکردها ایجاد شدند، مانند سقفهای سبز، صفحات خورشیدی و استفاده فراگیر از مصالح با مقاومت انرژی بالا، اکنون به عنوان اعضای ثابت و حیاتی معماری مدرن ساختمان مسکونی محسوب میشوند.
موضوع دیگری که در سال 2023 توجه معماران در حوزه معماری مدرن ساختمان مسکونی را به خود جلب کرده است، پیشرفت و گسترش بهکارگیری تکنولوژِی و هوش مصنوعی در تمام مراحل، از طراحی تا نگهداری و حتی در هنگام استفاده کاربران میباشد که این امر خود نیازمند پیشزمینههای ساختاری و تامین فضای لازم برای قرارگیری دستگاهها و ملزومات این تکنولوژیها میباشد. این امکانات تکنولوژیک در معماری مدرن ساختمان مسکونی در نورپردازی، تهویه، گرمایش و سرمایش و مسائل امنیتی بیشترین کاربرد را دارند.
در پروژه ساختمان مسکونی قیطریه با الهام از موارد مطرح شده درباره معماری مدرن ساختمان مسکونی، دفتر معماری کالبد با هدف تامین فضا و امکانات زیرساختی برای تکنولوژی روز، با استفاده از مدولهایی یکسان به تقسیمات واحدهای مسکونی به نحوی پرداخته است که این مدولها در هر طبقه تکرار شده اما با اندکی بیرونزدگی و فرورفتگی مدولها بر روی نما به نیازهای زیباییشناختی معماری مدرن ساختمان مسکونی نیز پاسخ داده است.
از میان تمام موجهای معماری، میتوان سبک معماری زیستگرا (بایوفیلیک – Biophilic) را جدیدترین معماری مجتمع مسکونی دانست گرفت که در مقیاس خود به شکلی کارآمد قادر به حل کردن معضلات و مسائل اجتماعی، فرهنگی، زیستمحیطی جامعه بشری امروزی باشد. معماری زیستگرا به شکلی فراگیر تمام زیرشاخههای طراحی داخلی و معماری را شامل شده و هدف آن ساخت ساختمانها و فضاهایی است که ارتباط انسان با طبیعت را به شکلی بهینه افزایش و بهبود دهد.
رویکرد معماری زیستگرا در جدیدترین معماری مجتمع مسکونی در عناصر معماری همچون نورپردازی، انتخاب مصالح، استفاده از گونههای گیاهی در داخل و خارج فضا اثر کرده و فضایی ایجاد میکند که در هارمونی کامل با طبیعت بستر ساختمان قرار دارد که در نهایت به ارتقای سلامت افراد، جوامع انسانی و زیستگاه مشترک آنها با سایر موجودات زنده میانجامد.
در جدیدترین معماری مجتمع مسکونی، رویکرد زیستگرایی میتواند خانهها، آپارتمانها، برجها و آسمانخراشهای بیافریند که نه تنها از لحاظ زیباییشناسی تاثیرگذار هستند بلکه با ارتقای سطح سلامت روانی و جسمی انسانها و دوستی دوباره با طبیعت در کنار تکنولوژی منجربه بالا رفتن سلامت جامعه خواهد شد. از جمله ویژگیهای رویکرد زیستگرا در جدیدترین معماری مجتمع مسکونی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش چشمگیر استفاده از نور طبیعی در جدیدترین معماری مجتمع مسکونی با استفاده از پنجرههای بزرگ و نورگیرهای سقفی که نور خورشید را به دورترین نقاط فضای داخلی دعوت میکنند و به این ترتیب ارتباط و اتصالی بکپارچه میان فضای داخلی و خارجی پدید میآورند. از طرفی با استفاده از مصالح طبیعی مانند چوب، سنگ و گل رس محلی برای هر منقطه حس تعلق پروژه به بستر آن را در حالی افزایش میدهد که به طور قابل ملاحظهای میزان کربندیاکسید آزاد شده در محیطزیست ناشی از فرآیند ساخت و ساز، نگهداری و استفاده از ساختمان را کاهش میبخشد.
حضور موثر پوشش گیاهی در جدیدترین معماری مجتمع مسکونی عاملی حیاتی در معماری با رویکرد زیستگرا محسوب میشود چرا که این گیاهان با جذب کربندیاکسید منتشر شده در محیطزیست، اکسیژن را افزایش داده و کیفیت هوای ساختمان را ارتقا میدهند و با ایجاد دیوارهای سبز مانع ورود سروصداهای آزاردهنده شهری به فضای زندگی میگردند. از موارد موثر و قابل ملاحظه دیگری کنترل و استفاده از نزولات جوی برای مصارف ساختمان است که میتواند میزان آب مصرفی ساختمان برای مواردی همچون آبیاری گیاهان و شستوشوی و یا پس از تصفیه برای پختوپز و آشامیدن نیز مورد استفاده قرار رفته و قدمی مهم در کنترل استفاده از منابع رو به اتمام کره زمین بردارد تا جوامع انسانی بتوانند از طریق دوستی و همراهی با طبیعت به زندگی خود ادامه دهند.