بین الملل تابناک: پانصد و دهمین روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور میگذرد؛ تهاجمی که رویدادهای بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.
«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت مسکو این حق را برای خود محفوظ میدارد که به حملات تروریستی اوکراین علیه کریمه و مسکو به سختی پاسخ دهد.
دستگاه دیپلماسی روسیه شامگاه دوشنبه هم در پی حملات کییف اعلام کرد روسیه این حق را برای خود محفوظ میدارد که به حملات پهپادی به مسکو و شبه جزیره کریمه پاسخ سخت دهد.
به گزارش خبرگزاری «تاس»، این دیپلمات روس درباره حملات اخیر اوکراین گفت: در تاریخ ۱۷ ژوئیه حملهای به پل کریمه انجام شد. در تاریخ ۲۴ ژوئیه دو پهپاد اوکراینی تلاش کردند به اهدافی در مسکو حمله کنند. ۱۷ پهپاد تلاش کردند تاسیسات در کریمه را مورد حمله قرار دهند.
وی افزود: نیروهای دفاع هوایی روسیه و سامانههای جنگ الکترونیک این حملات را با موفقیت دفع کردند. پیشتر در تاریخ ۲۰ ژوئیه، یک پهپاد اوکراینی به روستای «زادولنویه» در کریمه حمله کرد و متاسفانه در آنجا تلفاتی وجود داشت، یک دختر ۱۴ ساله کشته شد.
بامداد دوشنبه رئیس منطقه کریمه از جدیدترین حمله اوکراین خبر داد و اعلام کرد ۱۷ پهپاد ارتش اوکراین که برای هدف قرار دادن این شبهجزیره به منطقه فرستاده شده بود، توسط پدافند هوایی روسیه منهدم شد. در واکنش، پسکوف طی نشست خبری در کرملین گفت: «تمام پهپادهای بهکار رفته در حمله به مسکو نابود شد و اقدامات تلافیجویانه در حال انجام است. عملیات نظامی ویژه هم ادامه دارد و به اهداف خود میرسد».
سخنگوی وزارت خارجه روسیه در ادامه اظهارات امروز خود افزود: کمیته تحقیقات روسیه همه این جنایات را به طور کامل بررسی میکند. عاملان قطعاً شناسایی و مجازات خواهند شد. این حق را محفوظ میداریم که اقدامات تلافیجویانه سخت انجام دهیم.
یک سخنگوی ارشد کاخ سفید گفت که جنگندههای اف-۱۶ تا پایان سال میلادی جاری به اوکراین تحویل داده خواهند شد؛ اما منابع ناشناس آمریکایی گفتند که این خوشخیالی است.
به گزارش پایگاه خبری پولیتیکو، این در حالی است که به گواهی سه مقام آمریکایی آگاه، متحدان غربی هنوز حتی درباره برنامه آموزش خلبانان اوکراینی برای کار با این جنگندهها هم به توافق نرسیدهاند. ائتلافی با حضور ۱۱ کشور و با رهبری دانمارک و هلند حامی آموزش خلبانان اوکراینی هستند، اما تا امروز هیچ کشوری بهصورت علنی جنگندهای را به این برنامه اختصاص نداده است.
این عزم غرب همزمان شده با درخواستهای اوکراین برای دریافت تجهیزات نظامی مضاعف برای نفوذ در مواضع دفاعی روسیه. کییف فشار بر متحدانش را برای دریافت جنگندههای اف-۱۶ تشدید کرده و این پس از آن اتفاق افتاد که روسیه از توافق غلات دریای سیاه خارج شد. وزارت خارجه اوکراین اعلام کرد که برای ایجاد یک کریدور دریایی برای انتقال غلات و پیشگیری از ناامنی غذایی در جهان، اوکراین به جنگنده نیاز دارد.
یکی از طرحهای پیشنهادی برای آموزش نیروهای اوکراینی انتقال آنها به ایالات متحده و برگزاری دورهها در پایگاه گارد ملی هوایی آمریکا در ایالت آریزوناست؛ پایگاهی که از قبل مشغول آموزش خلبانان خارجی برای کار با جنگنده اف-۱۶ بوده است.
اما به گفته منابع پولیتیکو، این طرح طرفداران زیادی ندارد. یکی دیگر از طرحهای پیشنهادی اعزام این خلبانهای اوکراینی به کشور دیگری در داخل مرزهای اروپاست.
دو مقام آمریکایی که خواستند نامشان فاش شود گفتند که هنوز هیچ تصمیم نهایی در این باره گرفته نشده است.
یکی از این افراد گفت: هنوز هماهنگی و همکاری در این باره در جریان است. سعی داریم با همفکری متحدانمان، بهترین راه را برای اجرای این طرح آموزشی پیدا کنیم.
این ائتلاف ۱۱ کشوری اقدامات ابتدایی را برای آغاز این آموزشها اتخاذ کرده است. شرکت پیمانکار هوافضای «دراکن اینترنشنال» شروع به استخدام خلبانان بازنشسته ارتش کرده تا به اوکراینیها آموزش دهند. این آموزش ممکن است در یک پایگاه آموزشی در رومانی برگزار شود که قرار است مرکز آموزشی اف-۱۶ در این منطقه باشد.
مقامات اروپایی گفتند که یک مرکز آموزشی دیگر هم در دانمارک برپا خواهد شد.
سابرینا سینگ، سخنگوی پنتاگون در روز سهشنبه گفت که متحدان اروپایی امیدوارند که این برنامه در تابستان جاری آغاز شود و در همین حال، انگلیس قصد دارد در چند هفته آتی دورههای آموزشی ابتدایی پرواز و زبانآموزی را برای خلبانان اوکراینی آغاز کند.
سینگ گفت که هنوز اطلاعی درباره زمان ارسال این جنگندهها به اوکراین ندارد.
با وجود این بلندپروازیها درباره زمان آغاز آموزش خلبانان اوکراینی، تا زمان تأیید ارسال اقلام آموزشی توسط آمریکا هیچ دورهای آغاز نخواهد شد؛ اقلامی از جمله کتابچههای دستورالعمل و دستگاههای شبیهسازی پرواز.
وقتی از جیک سالیوان درباره این تأخیر سؤال شد، مسئولیتش را به گردن اروپاییها انداخت و گفت: آنها هنوز به چند هفته زمان نیاز دارند تا زیرساختهای آموزشی لازم را فراهم کنند.
منابع آمریکایی پولیتیکو تخمین زدند که جنگندههای اف-۱۶ در زودترین حالت ممکن در بهار سال آینده به اوکراین میرسند.
یکی مقام آمریکایی گفت: احتمالاً تا پایان سال جاری چند خلبان آماده پرواز خواهیم داشت، اما جنگندههای اف-۱۶ که نقش نیروی هوایی اوکراین روی آنها خورده باشد، زودتر از فصل بهار آماده نخواهند شد.
«وعده اخیر آمریکا برای پیوستن اوکراین به ناتو بعد از پایان جنگ، روند مذاکرات برای پایاندادن به این جنگ را پیچیدهتر میکند. همچنین اگر بعد از اعلام آتشبس، درگیری دوباره آغاز شود، این بار آمریکا مجبور است سربازانش را برای دفاع از اوکراین به نبرد با روسیه بفرستد!»
«فردریش فلیتز»، رئیس سابق ستاد شورای امنیت ملی آمریکا در تحلیلی برای پایگاه تحلیلی «فدرالیست» به خطرات عضویت ناتو در اوکراین پرداخته و نوشته است: "کشورهای عضو ناتو در نشست اخیر خود در لیتوانی توافق کردند که روند عضویت اوکراین در ناتو تسریع شود، اما از ارائه بازه زمانی دقیق خودداری کردند. به گفته ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو «وقتی متحدان ناتو توافق کنند و اوکراین شرایط عضویت را رعایت کند» این ائتلاف نظامی دعوتنامه عضویت کییف را صادر خواهد کرد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین در ابتدا این موضع را محکوم کرد و آن را «بیسابقه و مسخره» خواند، زیرا او خواستار اعلام یک بازه زمانی مشخص و پیششرطهای ملموس بود. بااینحال، زلنسکی کمی بعد موضع خود را تلطیف کرد و این احتمالاً از آن ناشی شد که او متوجه تأثیر همین سطح از وعده تضمینهای امنیتی شد.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا گفت که اوکراین برای عضویت در ناتو آماده نیست و این اتفاق میتواند آغازگر جنگ جهانی سوم باشد. بااینوجود، او همچنین گفت که عضویت اوکراین در ناتو پس از پایان جنگ، اجتنابناپذیر است.
چطور شده که عضویت اوکراین در ناتو در زمان جنگ ممکن نیست، اما پس از پایان جنگ، این امر ممکن میشود؟ مگر بعد از اعلام آتشبس میان اوکراین و روسیه، این درگیری نمیتواند دوباره از سر گرفته شود؟!
پوتین باور دارد که اوکراین جزئی از قلمرو نفوذ روسیه است و به دلیل برخی دغدغههای امنیتی، مخالفت شدیدی با عضویت این کشور در ناتو دارد. این تصمیم ناتو نادیدهگرفتن موضع صریح پوتین است. علاوه بر این، ممکن است پوتین از تأثیری که وجود کشوری با ارزشهای دموکراتیک در همسایگی روسیه بر ذهن مردم این کشور داشته باشد، نگران باشد؛ کشوری که حکومت خودکامه پوتین رفتهرفته در آن مستقر میشود.
باتوجهبه این عوامل، مسیری که بایدن و ناتو برای عضویت اوکراین در این ائتلاف نظامی ارائه کردهاند میتواند دو نتیجه خطرناک برای امنیت اروپا و آمریکا داشته باشد.
نخست اینکه تضمین عضویت اوکراین در ناتو بعد از جنگ میتواند این مناقشه را به درازا کشانده و دستیابی به صلح از طریق مذاکره را دشوارتر کند. همین حالا هم راضیکردن پوتین به آتشبس یا مذاکره بسیار دشوار است. وعدهای که ناتو به اوکراین داده، این امر را عملاً غیرممکن میکند. فکر نمیکنم تا وقتی قرار است اوکراین با پایان جنگ عضو ناتو شود، پوتین به هیچ نوع توافقی تن دهد. این یعنی طولانیشدن جنگ تا مدتی نامعلوم.
مشکل امنیتی دوم که از مورد اول بهمراتب خطرناکتر است، این است که اگر به طریقی صلح حاصل شود و اوکراین بعد از جنگ به ناتو بپیوندد، ممکن است پوتین دوباره به این کشور حمله کند. عضویت اوکراین در ناتو ممکن است نهتنها مانع حمله روسیه به اوکراین شود، بلکه روسیه را تحریک به حملهای دوباره کند.
اگر چنین اتفاقی بیفتد، واشنگتن بر اساس بند پنجم پیمان آتلانتیک شمالی متعهد است که حمله به یک عضو ناتو را مانند حملهای به خاک خود تلقی کرده و با نیروی زمینی، دریایی و هوایی خود از کشوری که هدف حمله واقع شده دفاع کند. این دقیقاً شروع همان جنگ جهانی سوم است که بایدن مدعی تلاش برای جلوگیری از آن است.
علاوه بر این، این برخلاف خواست اکثر مردم آمریکا از سیاست خارجه کشورشان است. آنها میخواهند که واشنگتن آمریکا را در اولویت قرار دهد و سربازان ارتش را درگیر جنگهای بیدلیل و بیپایان نکند. منطقی نیست که آمریکا تن به وضعیتی دهد که ممکن است در آن وادار به ارسال نیروهایش برای جنگ در کشوری مانند اوکراین شود، کشوری که هیچ منافع استراتژیکی در آن ندارد.
میتوان از این خروجیهای مصیبتبار اجتناب کرد و جنگ اوکراین را برای همیشه به پایان رساند. همانطور که در ژوئن ۲۰۲۳ در مقالهای برای پایگاه «فدرالیست» نوشتم، کارشناسان سیاست خارجه بر این باورند که اوکراین باید به آتشبس تن دهد، چرا که با کمبود نیرو مواجه است و نتیجه ادامهدادن این جنگ نه پیروزی قاطع کییف، بلکه یک بنبست خونین است. دستاوردهای محدود ضد حملات اوکراین یکی از نشانههای درستی این گزاره است.
گفتوگوهای صلح، یا دستکم توافق برای آتشبس باید هرچه زودتر انجام شود. دولت بایدن باید مخالفت خود را با راهکاری مذاکرهمحور پایان داده و مقامات اوکراینی را قانع کند که دست از مخالفت با مذاکره برای صلح بردارند. بایدن همچنین باید طرحی برای جلوگیری از کشتار و همچنین رسیدگی به مسائل از طریق مذاکره پیدا کند.
عضویت اوکراین در ناتو برای ولادیمیر پوتین مسئله بسیار تحریکآمیزی است و باید حدود ۲۵ سال به تعویق بیفتد. آمریکا و متحدانش در ناتو میتواند با این کار راه مذاکره را هموارتر کنند.
ناتو باید بهجای وعده عضویت، سلاح و مهمات کافی به اوکراین بدهد تا بعد از پایان جنگ، روسیه را از حملهای دوباره به این کشور بر حذر بدارد. این میتواند همان تضمین امنیتی باشد که به اوکراین این امکان را میدهد تا در برابر حملات آتی روسیه از خود دفاع کند.
مناقشه اوکراین در این برهه به یک رهبری واقعبینانه و اساسمند نیاز دارد تا راهی برای پایان درگیری پیدا شود. این بدین معناست که آمریکا و ناتو باید پایان جنگ را به اولویت اول خود تبدیل کرده و پیشنهاد عضویت اوکراین در ناتو پس از جنگ یا در آیندهای نزدیک را کنار بگذارند. کنگره آمریکا باید بایدن را از طولانی کردن جنگ و کشاندن پای سربازان آمریکایی به مناقشه با روسیه منصرف کند؛ مناقشهای که میتواند آغازگر جنگ جهانی سوم باشد."
یک سند اطلاعاتی ارتش آلمان که بهبیرون درز پیدا کرده، انتقاد میکند که ضدحمله اوکراین با شکست مواجه شده زیرا ارتش این کشور به طور کامل آموزشهای غربی را دریافت نکرده است.
به نوشته روزنامه دیلی میل، این سند افشاشده که توسط روزنامه آلمانی "بیلد" بررسی شد، هشدار داده که سربازان ارتش اوکراین باید آموزشهای جنگی را فرابگیرند و ضدحمله بسیار کُند آنها به دلیل "نقصهای قابل توجهی در رهبری" بوده است.
یک مقام دفاعی ارشد در ارتش انگلیس با واکنش به این سند به روزنامه تلگراف گفت: انتقاد بیمورد از اوکراین درست نیست. آنها (اوکراینیها) قطعا مشکلات زیادی دارند اما فکر نمیکنم این اتهام آلمان جزو مشکل اوکراینیها باشد.
در تاریخ ۲۴ ژوئیه، موسسه مطالعات جنگ یک ارزیابی نسبت به ضدحملات اوکراین انجام داد و تاکید کرد: «نمیتوان انتظار ضدحملات سریع و آسانی داشت.»
طبق آنچه مقامات غربی میگویند، سرعت پایین ضدحملات اوکراین علیه روسیه امیدها را برای مذاکرات جهت پایان جنگ کمرنگ میکند و به احتمال طولانی شدن این جنگ میافزاید.
طی هفتههای اخیر رسانهها و بسیاری از مقامات غربی و اوکراینی ضمن انتقاد از روند و کیفیت ضدحملات اوکراین، نگرانیهایی را عنوان کرده و بعضا دلیل این شکست اوکراین را "کمبود نیرو و آموزشهای لازم" میدانند.
آغاز حملات تهاجمی شدید روسیه علیه مواضع اوکراین
در امتداد خط مقدم ۹۶۶ کیلومتری جنگ اوکراین، روسیه بیشتر در حال بازی دفاعی است و در شمال شرق، بار دیگر عملیات تهاجمی شدید و بیامانی را به جریان انداخته است.
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، سه بالگرد تهاجمی روسی بر فراز شهر کرمینا فرود آمدند و مواضع خط مقدم اوکراین را درست خارج از این شهر هدف گرفتند. پهپادهای روسی بالای سرشان دور میزدند، در حالی که نیروهای زمینی مسکو با مسلسلهای سنگین شلیک میکردند تا اوکراینیها را از چالههای کوچک پنهان شده در جنگل کاج بیرون بکشند.
صبح روز شنبه هنگامی که انفجار گلولههای توپخانه زمین را به لرزه انداخته بود، «ولاد» اپراتور ۲۷ ساله پهپاد اوکراینی، یک نفربر زرهی روسی را مشاهده کرد که نیروهای بیشتری را به منطقه درگیری میآورد. او گفت که این پیشزمینه احتمالی برای حملهای دیگر است.
سرهنگ ماتویچوک اوله، فرمانده ۴۹ ساله تیپ ۱۰۰ دفاع سرزمینی اوکراین گفت: «آنها دائم به ما حمله میکنند و به دنبال یک نقطه ضعف هستند و سپس حمله میکنند.»
در امتداد خط مقدم گسترده ۹۶۶ کیلومتری که از شرق تا جنوب اوکراین است، نیروهای روسیه عمدتا در حالت تدافعی هستند و امیدوارند که برتری هوایی آنها و میلیونها مینی که کار گذاشتهاند، از مواضع مستحکم محافظت کند. آنها تاکنون توانستهاند جلوی پیشروی بزرگ اوکراینیها را بگیرند.
همچنین در شمال شرقی اوکراین، در امتداد یک جبهه تقریبا ۹۷ کیلومتری که در اطراف شهرهای کوپیانسک، سواتوف و کرمینا قرار دارد، روسها عقب نمینشینند؛ با توپخانه سنگین، پهپادها و امواج حملات زمینی، آنها بار دیگر در حال انجام عملیات تهاجمی مداوم هستند.
فرمانده اوکراینی گفت: «بعضی روزها آنها بدون توقف تیراندازی میکنند.»
شدت نبرد در این گوشه از اوکراین نزدیک به یک سال است که کاهش یافته و نبردهای نوسانی، تنها به تغییرات جزئی در مواضع خط مقدم منجر شده است. با این حال، خطوط عمدتا ثابت بر روی نقشه، خشونتی را که در جنگلهای کاج رخ میدهد و همچنین تلفات ناشی از پرتاب بیوقفه مهمات را پنهان میکنند.
اولگ، پزشک ۵۰ سالهای که به عنوان پزشک خط مقدم با تیپ ۱۰۰ کار میکند، گفت هفتهها بود که تقریبا هیچ سرباز مجروحی را ندیده، اما اکنون در حال رفتن به سمت مواضع اوکراینی است که هر روز مجروح دارند و این گواهی بر حمله سنگینتر روسیه است.
در روزهای اخیر، روسها اعلام کردهاند که پیشرفتهای کوچکی در بالا و پایین این خطوط، از کوپیانسک تا کرمینا در ۶۰ مایلی جنوب داشتهاند. کییف در حال اعزام واحدهای با تجربه برای تقویت مناطق درگیر این منطقه است. سربازان اوکراینی در نزدیکی محل درگیری مدعی هستند که دستاوردهای روسیه اندک بوده و آنها ضدحمله داشته و برخی از مناطق از دست رفته را پس گرفتهاند.
تحلیلگران مؤسسه مطالعات جنگ که یک اندیشکده مستقر در واشنگتن است، مدعی هستند که در هفتههای اخیر تنها دستاوردهای جزئی برای نیروهای روسیه در این منطقه را ثبت کردهاند. با این حال، آژانس اطلاعات نظامی انگلیس گفت که «فعالیت مجدد» در شمال شرق، اهمیت این منطقه را برای کرملین برجسته میکند، آن هم با توجه به اینکه روسیه همزمان با «فشار قابل توجهی» در جنوب مواجه است.
روسها میخواهند به رودخانه اوسکیل برگردند که از شهر کوپیانسک در ۵۰ مایلی شمال غربی کرمینا میگذرد تا یک منطقه حائل در اطراف منطقه لوهانسک ایجاد کنند. به طور مشابه، در حدود ۶۰ مایلی جنوب، آنها نبردهای مکرری را در جهت لیمان به راه انداختهاند، - که اوکراین در ماه اکتبر آن را دوباره پس گرفت - و در تلاش برای به دست آوردن یک پایگاه استراتژیک برای پیشروی بیشتر به سمت دونباس هستند.
رهبران اوکراین اذعان دارند که در جنوب کندتر از آنچه میخواهند حرکت میکنند و هزینه پس گرفتن هر متر زمین، با خون اوکراینیها پرداخت میشود. نیروهای اوکراینی هم در حومه شهر ویرانشده باخموت در کمتر از ۵۰ مایلی جنوب کرمینا در حال حرکت هستند.
روسها با حملات خودشان در شمال شرق، ممکن است در تلاش باشند تا نیروهای اوکراینی را از آن منطقه دور کنند، زیرا آنها در تلاش برای نگه داشتن شهری هستند که بیش از ده ماه را صرف گرفتن آن کردند و سرانجام در بهار امسال آن را تصرف کردند.
فرمانده تیپ ۱۰۰ دفاع سرزمینی اوکراین میگوید که کرملین هرگز از تلاش برای تصرف کل منطقه شرقی دونباس دست برنداشته است. شکستن خطوط دفاعی اوکراین در شمال و حرکت به سمت شهر لیمان، چیزی را برای کرملین فراهم میکند که میتواند به عنوان یک پیروزی به تصویر بکشد.
در مقابل فرماندهان اوکراینی گفتند، اگر اوکراینیها بتوانند مواضع خود را حفظ کرده و در نهایت در جهت کرمینا پیشروی کنند، میتوانند خط لجستیکی مهم روسیه را قطع و سعی کنند باخموت را بگیرند.
به گفته سربازان یگانهایی که اخیرا به آنجا اعزام شدهاند، با تشدید جنگ در امتداد جبهه از کرمینا تا کوپیانسک، فرماندهی نظامی اوکراین یگانهایی را از بخشهای بسیار معتبر خود برای بازپسگیری زمینهای از دست رفته و تقویت خطوط دفاعی اعزام کرده است. اوکراینیها مایل هستند پیشروی انجام دهند، اما هم اکنون باید عملیات تهاجمی را عقب انداخت. در این گوشه از اوکراین آنها بار دیگر مجبور به دفاع از سرزمین خود هستند.
انگلیس: روسیه ممکن است کشتیهای غیرنظامی را هدف قرار دهد
بارابارا وودوارد، نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل مدعی شد که روسیه ممکن است کشتیهای غیرنظامی را در دریای سیاه هدف قرار دهد.
وودوارد سهشنبه اظهار کرد که ریشی سوناک نخست وزیر انگلیس در تماسی با ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین اطلاعاتی در این باره ارائه کرد.
به گفته وی، اطلاعاتی که انگلیس دارد نشان میدهد که روسیه مینهای دریایی بیشتری در نزدیکی بنادر اوکراین کار گذاشته است.
وودوارد به خبرنگاران گفت: ما با ارزیابی آمریکا موافقیم که این تلاشی هماهنگ است تا هر گونه حمله به کشتیهای غیرنظامی در دریای سیاه توجیه و اوکراین مقصر آن معرفی شود.
آدام هاج سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید مدعی شده بود که مقامهای آمریکا اطلاعاتی دارند که نشان میدهد مینهای دریایی بیشتری در نزدیکی بنادر اوکراین کار گذاشته است.
هاج اظهار کرد: ما معتقدیم که این تلاشی هماهنگشده برای توجیه هر گونه حمله به کشتیهای غیرنظامی در دریای سیاه و مقصر معرفی کردن اوکراین است.
جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات شورای امنیت ملی کاخ سفید ادعا کرد روسیه احتمالا در حال آمادگی برای ایجاد یک حمله ساختگی در دریای سیاه است تا بتواند حملات خود را به کشتیها در دریای سیاه توجیه کند.
وزارت دفاع روسیه اخیرا هشدار داد همه کشتیهایی که از دریای سیاه عازم بنادر اوکراین میشوند روسیه حامل احتمالی محمولههای نظامی تلقی خواهد شد.
روسیه : کمک های نظامی آمریکا به اوکراین منجر به مرگ و رنج بیشتر می شود