به گزارش تابناک اقتصادی، حدود ۴۰ درصد از سبد انرژی مصرفی در اسرائیل به نفت وابسته بوده و مجموع ظرفیت پالایشی اسرائیل در دو پالایشگاه حیفا و اشدود در سرزمینهای اشغالی، معادل ۳۰۰ هزار بشکه در روز است. حال باید دید اسرائیل از چه طریق به تامین خوراک و نفت مورد نیاز خود میپردازد؟
بر اساس گزارش سولوشن، خوراک پالایشگاههای اسرائیل از طریق نفت وارداتی عمدتا قزاقستان و آذربایجان ـ که عضو سازمان همکاریهای اسلامی هستند ـ تامین میشود. نیجریه و گابن نیز از دیگر کشورهایی هستند که مبادی واردات نفت به اسرائیل را تشکیل میدهند.
همچنین با گسترش اختلافات میان دولت مرکزی و دولت محلی کردستان عراق ـ که منجر به توقف صادرات نفت این منطقه به اسرائیل در سال جاری شد ـ مصر و برزیل نیز به لیست واردکنندگان نفت اسرائیل افزوده شدند.
بنابراین، نقش موثر کشورهای اسلامی در تامین نیاز نفتی اسرائیل مشخص است؛ اما ماجرا به اینجا ختم نمیشود. این کشورها فارغ از تامین نیاز وارداتی اسرائیل، مشتری بازار کالاهای صادراتی این رژیم نیز هستند.
صهیونیستها در یک دهه گذشته، از درآمد حاصل از صادرات گاز سرزمینهای اشغالی ـ که متعلق به خودشان هم نیست ـ حدود ۹۰ میلیارد دلار درآمد به دست آوردند کردند که به نظر میرسد، مشتریهای اسلامی این رژیم در رقم خوردن این درآمد بیتاثیر نبودند.
در سال ۲۰۲۲ معادل ۲.۳ میلیارد دلار درآمد از محل صادرات گاز به اردن و مصر ایجاد شد. چنین درآمدی پس از جهش صادرات گاز به مصر، به عنوان مهمترین گزینه پیش روی برای صادرات گاز به اروپا از طریق زیرساختهای LNG این کشور به دست آمد. البته بی نتیجه ماندن تلاشها برای صادرات گاز مستقیم از خط لوله East Med و صادرات غیرمستقیم از مسیر ترکیه و روی آورن اسرائیل به مصر بیتاثیر نبود.
پس از عادی سازی روابط مصر به عنوان اولین کشور اسلامی با اسرائیل، از سال ۲۰۰۵ طی قراردادی ۲۰ ساله صادرات گاز این کشور به اسرائیل آغاز، اما به دنبال وقوع انقلاب سیاسی در مصر از سال ۲۰۱۲ متوقف شد.
اما با کشف ذخایر گازی در آبهای مدیترانه، جریان گاز در خط لوله EMG معکوس گشت و مصر از سال ۲۰۱۹ به واردکننده گاز از اسرائیل تبدیل شد. در حال حاضر سالانه پنج میلیون متر مکعب گاز (معادل ۸ درصد از کل مصرف مصر) از خط لوله EMG به مصر صادر میشود.
همچنین با امضای تفاهم نامه میان کمیسیون اروپا، رژیم صهیونیستی و مصر برای صادرات گاز به اروپا احداث خط لوله ۶۵ کیلومتری Ramat Hovav به Nitzana در دستور کار قرار گرفته تا سالانه شش میلیاردمترمکعب گاز بیشتر از ذخایر گازی سرزمینهای اشغالی به مصر ارسال و روانه بازار اروپا شود.
وابستگی ۹۰ درصدی اردن به واردات نفت و گاز برای تأمین انرژی و تولید برق، این کشور را به دیگر مقصد اصلی صادرات گاز اسرائیل تبدیل کرد. توافق اولیه میان دو دولت در سال ۲۰۱۶ شکل گرفت و براساس آن قرار شد اردن پانزده سال مجموعا ۴۵ میلیون متر مکعب از طریق سه خط لوله پیشنهادی دریافت کند.
در حال حاضر، تنها یک خط لوله احداث شده است تا اردن از سال ۲۰۲۰ سالانه حداکثر سه میلیارد مترمکعب گاز از میدان لویاتان دریافت کند. حجم یادشده معادل حدود ۶۰ درصد از کل مصرف گاز اردن را تشکیل میدهد که به طور عمده در تولید برق به مصرف میرسد.
بندر جیحان به عنوان نقطه انتهایی دو خط لوله باکو – تفلیس- جیحان و خط لوله کرکوک – جیحان، نقشی کلیدی در بارگیری و تامین نفت خام وارداتی اسرائیل دارد. از منظر مبادلات فرآورده و سوخت نیز از سال ۲۰۱۶ و پس از برقراری مجدد روابط میان ترکیه و اسرائیل (پس از یک دوره تیرگی روابط ناشی از مناقشه بر سر مساله فلسطین) در مجموع ۲۰۰ میلیون لیتر سوخت هوایی و سوخت کشتی (معادل حدود ۲۵۰ میلیون دلار) به اسرائیل صادر و بیش از ۱۱ میلیارد لیتر گازوئیل (معادل حدود ۵ میلیارد دلار) از اسرائیل وارد شده است.
مناقشات مرزی میان كشورهای شرق مدیترانه بر سر تعیین تكلیف منابع گازی شرق مدیترانه، مهمترین مانع بر سر پروژه صادرات گاز از طریق احداث خط لوله به بندر جیحان و عبور از زیرساخت های گازی تركیه برای انتقال به خاك اروپا بوده است.
با این اوصاف، نقش چشمگیر کشورهای اسلامی در پیشرفت اقتصادی اسرائیل انکارشدنی نیست؛ هرچند رئیس جمهوری همچون اردوغان کستارهای غزه را محکوم کند!