به گزارش تابناک اقتصادی؛ شواهد نشان میدهد، اگر سیاستهای دقیق و عاجلی در زمینهی حل مشکل ناترازی بنزین در پیش نگیریم، قطعاً در آیندهی نزدیک با مشکلات جدی مواجه میشویم. در صورتی که روند فعلی مصرف ادامه یابد و چاره اندیشی نداشته باشیم، مجبور به واردات بنزین در حجم بالا و صرف منابع ارزی هنگفت خواهیم شد.
نکته مهم این است که با توجه به رشد روزافزون مصرف بنزین در کشور، هر سال نیاز به منابع ارزی بیشتری برای واردات بنزین داریم و این به معنای وارد شدن به یک باتلاق است.
بنا بر برخی پیش بینی ها، با روند فعلی، ایران در ۱۰ سال آینده نیاز به واردات روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین خواهد داشت؛ یعنی درآمد صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت ایران با قیمت ۷۰ دلار باید صرف واردات بنزین شود که فاجعه آفرین خواهد بود.
بعد از چند سال حضور ایران در میان صادرکنندگان بنزین از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰، سرانجام در سال ۱۴۰۱ صادرات متوقف شد. به اعتقاد کارشناسان، افتتاح فازهای سه گانه پالایشگاه ستاره خلیج فارس و شیوع کرونا در سال ۱۳۸۹ در مثبت شدن تراز بنزین موثر بود و به صادراتش منجر شد. عواملی که به مرور اثر خود را از دست دادند و حالا با ناترازی بنزین مواجه شده ایم.
به منظور رفع مشکل ناترازی بنزین، سیاستهای مختلفی را میتوانیم در پیش بگیریم. افزایش کنترلها به منظور جلوگیری از قاچاق بنزین، تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی و مدیریت ترافیک در شهرهای کلان و واردات خودروهای برقی و هیبریدی، از جمله پیشنهادهایی است که کارشناسان مطرح میکنند.
نظرات ابوذر ندیمی را به عنوان یک اقتصاددان و نماینده ادوار مجلس در خصوص مشکل ناترازی بنزین و جوانب پیدا و پنهانش جویا شدیم که در ادامه میخوانید.
ندیمی در گفتوگو با تابناک اقتصادی در خصوص مشکل ناترازی بنزین در کشور تصریح کرد: ما در این ارتباط با چند موضوع روبه رو هستیم. مساله اول این است که میزان مصرف بنزین در کشور روزافزون در حال افزایش است؛ بنابراین، هر چقدر در چاره اندیشی برای این مشکل تعلل کنیم، باید هزینهی بیشتری برایش بپردازیم.
وی ادامه داد: موضوع مصرف بی رویه بنزین در کشور علاوه بر اینکه بر مشکل ناترازی بنزین دامن میزند. مشکلات عدیدهای به لحاظ سلامت شهروندان و مسائل زیست محیطی برایمان ایجاد میکند که باید به آنها توجه داشته باشیم.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: مسالهی مهم این است که ما هر ساله چند هزار خودروی جدید وارد بازار میکنیم و این به معنای افزایش مصرف است.
ندیمی گفت: در حوزهی ناوگان حمل و نقل عمومی نیز نتوانسته ایم عملکرد خوبی داشته باشیم، به طوری که بسیاری از شهرهای بزرگ کشور از نعمت مترو محروم هستند و بخش زیادی از ناوگان حمل و نقل کشور فرسوده است و اضافه مصرف زیادی دارد.
وی ادامه داد: واقعیت این است که بخش عمدهای از خودروها تک نفره مورد استفاده قرار میگیرند و حساسیتی نسبت به مصرف بالای بنزین در کشور نداریم. سرویسهای حمل و نقل عمومی مانند اسنپ، تپسی و... نیز بر افزایش سفرهای تک نفره دامن زده است. بخشی از خودروها نیز در پارکینگها هستند تا به جابجایی مدیران بپردازند. اینها رسوباتی است که تا وقتی حل نشوند، مشکل ناترازی بنزین در کشور ادامه خواهد داشت.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: باید به موضوع افزایش مصرف بنزین در کشور موشکافانه نگاه کنیم. قبلاً سفرهای برون مرزی زیادی داشتیم. الان به خاطر گرانی ارز میزان این مسافرتها کاهش یافته و افراد به سفرهای داخل کشور روی آورده اند. این امر نیز در افزایش میزان مصرف بنزین موثر بوده است.
ندیمی گفت: بالا بودن مصرف بنزین در خودروهایی که در کشور مورد استفاده قرار می دهیم، عامل مهمی در بروز ناترازی بنزین در کشور است. متاسفانه طبق آمار سازمان استاندارد کشور، اغلب خودروهای تولید داخل و مونتاژی در گرید جی، یعنی بدمصرف ترین قرار می گیرند و همین موضوع، موجب تشدید ناترازی بنزین و تحمیل بار مالی بزرگ بر بودجه کشور در جهت واردات بنزین در سال آتی است، که منجر به کسری بودجه خواهد شد.
وی ادامه داد: در کمال تعجب به سوختهای جایگزین مانند انرژی برقی، بادی، خورشیدی و... روی نمیآوریم و همچنان اصرار داریم از بنزین برای سوخت خودروها استفاده کنیم. این امر نیز در پیچیدگی مشکل ناترازی بنزین اثرگذار است.
این کارشناس انرژی توضیح داد: تجدیدنظر در صنعت خودروی کشور، بازاندیشی در مورد نوع مصارف و استفاده از منابع جدید مانند انرژی خورشیدی، برقی و... و نوسازی و بهینه سازی ناوگان حمل و نقل عمومی میتواند از جلمه راهکارهای موثر برای حل مشکل ناترازی بنزین باشند.