چگونه آمریکا به یک ابرقدرت تبدیل شد؟ / آخرین موضع‌گیری سخنگوی صدام قبل‌ از‌ سقوط‌ بغداد / عذرخواهی قربانی شلیک دیک چینی از او / جنایتی که اسرائیل منکرش شد و رسوایی رقم زد

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیوها پیرامون رویدادهای سیاسی عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

چگونه آمریکا تبدیل به یک ابرقدرت شد؟

آمریکا همیشه کشور استکباری و سلطه گری که امروزه آن را می‌شناسیم، نبوده است. سده‌ها قبل و حتی در اوایل قرن بیستم، جریان حاکم در آمریکا با امپریالیسم مخالف بوده اند. با این حال با ورود به جنگ‌های جهانی، آمریکا خود را محق می‌دید تا در امور داخلی هر کشوری در دنیا دخالت کند. ولو این کار با نام مقابله با کمونیسم، تروریسم و هر چیز دیگری باشد. از بر سر کار آوردن دیکتاتوری مانند محمدرضا شاه پهلوی در ایران تا دولت‌های دیکتاتوری دیگر در آمریکای جنوبی، منافع خود را در داشتن سلطه در هر نقطه از جهان می‌دید. زمانی که سازمان ملل متحد را شکل داد، در منشور آن قوانینی برای جلوگیری از جنگ‌افروزی قرار داد، ولی خود آغازگر بیشتر جنگ‌های دیگر در قرن بیستم و بیست و یکم شد. در این ویدیو، تاریخچه‌ای از تبدیل شدن آمریکا به ابرقدرت را با زیرنویس فارسی می‌بینید.

آخرین موضع‌گیری سخنگوی صدام قبل‌ از‌ سقوط‌ بغداد

شاید نسل جوان سعید الصحاف را نشناسند، اما برای نسلی که صدام حسین را به خاطر می‌آورند، سعید الصحاف سخنگوی دولت صدام نیز شناخته می شد. محمد سعید الصحاف آخرین، وزیر اطلاع‌رسانی و فرهنگ، در زمان حاکمیت رژیم بعث عراق و در سال ۱۹۹۲ وزیر امور خارجه وقت عراق نیز بود. او فارغ‌التحصیل رشته ادبیات انگلیسی از دانشگاه «المنتصریه» بغداد است و تبحر خاصی در به کار بردن کلمات نامأنوس و کم کاربرد زبان عربی و انگلیسی دارد؛ برای نمونه، او یک بار واژه «العلوج» را درباره نیرو‌های غربی به کار برد و ناتوانی مترجمان در ترجمه این واژه، باعث ورود واژه‌ای جدید به زبان انگلیسی شد! او که تا آخرین لحظات پیش از سقوط بغداد همچنان همه چیز را تکذیب و پیشروی ارتش آمریکا را رد می‌کرد، وقتی ارتش آمریکا، فرودگاه بغداد را به کنترل خود درآورد، سعید الصحاف در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت نیرو‌های ایالات متحده که فرودگاه را تحت اشغال درآورده بودند، اکنون تسلیم افراد عراقی شده‌اند و در حال حاضر فرودگاه تحت کنترل نیرو‌های عراق است؛ اما به گفته او تا پاکسازی کامل فرودگاه قادر به نشان دادن محوطه آن به مخبرین جراید نیست! پس از اشغال کامل عراق خود را به نیرو‌های آمریکایی تسلیم نمود. نبود کیفرخواست علیه او، باعث آزادی‌اش شد و دولت امارات با فرستادن یک هواپیمای اختصاصی، وی را به ابوظبی انتقال داد. تصاویر آخرین موضع گیری سخنگوی صدام را قبل از سقوط بغداد می‌بینید.

عذرخواهی قربانی شلیک دیک چینی از او

دیک چینی، معاون رئیس‌جمهور در دوران ریاست جمهوری جرج دبلیو بوش به یک وکیل تگزاسی به نام هری ویتینگتون شلیک کرد. این اتفاق زمانی رخ داد که این دو به همراه چند تن دیگر از دوستان خود برای شکار بلدرچین رفته بودند و چنی ناخواسته ویتینگتون را مضروب کرد. آنچه این حادثه را در آن زمان مرکز توجه رسانه‌ها کرد، مقام دیک چینی به عنوان معاون رئیس‌جمهور آمریکا بود؛ اما چیزی که آن را به یک واقعه تاریخی بدل می‌کند، عذرخواهی ویتینگتون از چینی به خاطر این ماجراست. لحظه عذرخواهی قربانی از دیک چنی را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.

پرتاب کفش به سمت جرج بوش

منتظر الزیدی، خبرنگار عراقی تلویزیون البغدادیه در سیزدهم دسامبر سال ۲۰۰۸ در جریان نشست خبری مشترک جورج بوش، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا و نوری مالکی، نخست وزیر سابق عراق اقدام به پرتاب کفش‌های خود به سمت جورج بوش رئیس جمهور وقت آمریکا می‌کند. الزیدی پس از این اقدام زندانی شد، اما پس از آزادی از زندان در مورد این کارش بیان می‌کند: درباره اینکه آیا از بدو ورود به سالن کنفرانس خبری قصد داشت، کفش‌هایش را به سمت بوش پرتاب کند یا نه گفت: بله از اول می‌دانستم می‌خواهم این کار را انجام دهم؛ اما از اینکه این کار را انجام داده ام متاسف نیستم، زیرا بوش افراد زیادی را کشته است. وی بیش از یک میلیون تن را در عراق کشته و خانواده‌های زیادی را از هم پاشیده است. هر کس هم جای من بود از این کارش متاسف نمی‌شد. اما از اینکه کفش هایم به بوش برخورد نکرد بسیار متاسفم.

شهادت محمد الدوره به ضرب گلوله سربازان اسرائیل

محمد الدُرِّه نوجوان دوازده ساله فلسطینی در سی ام سپتامبر ۲۰۰۰ در منطقه «نتساریم» در نوار غزه و در درگیری میان نظامیان اسرائیل و فلسطینی‌ها کشته شد. تصویر کشته شدن محمد هنگامی که پشت پدر خود مخفی شده بود تا در امان بماند، توسط «طلال ابورحمان» تصویربردار عرب «شبکه دو فرانسه /۲France» ضبط و از این شبکه پخش شد که حاکی از آن بود، محمد الدره در اثر شلیک مستقیم نظامیان اسرائیلی به شهادت رسیده است. تصاویر تلویزیونی محمد وحشت زده و پدرش جمال را نشان می‌داد که برای فرار از شلیک نظامیان در کنار دیوار و پشت بشکه‌ای پناه گرفته‌اند و پدر مدام علامت می‌داد که پسر کوچکش را نکشند، اما لحظاتی بعد محمد به ضرب گلوله صهیونیست‌‎ها کشته شد و به زمین افتاد.

پدر محمد به نام جمال الدره کشته نشد، اما به شدت آسیب دید. اسرائیل بلافاصله پس از انتشار تصاویر ویدئویی، از بروز این حادثه اظهار تاسف کرد، اما پس از آنکه فیلم به شکل گسترده برای چندین سال متمادی در رسانه‌های بزرگ پخش و به یکی از اسناد جنایت جنگی اسرائیل تبدیل شده بود، در سال ۲۰۰۷ میلادی یعنی هفت سال پس از حادثه، دفتر مطبوعاتی دولت رژیم اسرائیل رسماً مدعی شد فیلم جعلی است! در واکنش به ادعای اسرائیل، تصویربردار شبکه دو فرانسه بعد‌ها سوگند یاد کرد، حوادثی را که تصویر برداری کرده، واقعی بوده‌ است. همچنین این ادعای اسرائیل در فرانسه توسط فیلیپ کارسانتی یک فعال حوزه رسانه که به نفع اسراییل مدعی جعلی بودن این فیلم بود، مطرح شد، اما با شکایت تلویزیون فرانسه در دادگاه عالی این کشور و بررسی مستندات، او محکوم شد و صحت فیلم مورد تایید نهاد قضایی فرانسه قرار گرفت. اصل فیلم حادثه را در تابناک می‌بینید.

پرکاربردترین زبان ایرانی باقی مانده در اروپا

زبان آسی که یکی از زبان‌های کهن ایرانی است، امروزه در جمهوری‌های اوستیای شمالی-آلانیا (قفقاز شمالی-روسیه)، اوستیای جنوبی، اینگوشتیا، کاباردینو بالکاریا و برخی نواحی شرقی گرجستان رایج است. این زبان دو گویش «ایرونی» و «دیگوری / دیغوری» دارد که گویش ایرانی گستردگی بیشتری داشته و گویش ادبی به شمار می‌رود. مردم اوستیا سرزمین خود را ایرستون می‌نامند و زبان آسی تنها بازمانده از زبان‌های سرمتی، سکایی و آلانی است که همچنان بیش از ۵۰۰ هزار گویشوَر دارد. ساکنان جمهوری‌های اوستیای شمالی و جنوبی از سال ۲۰۰۳ روز ۱۵ می را به عنوان روز زبان آسی (اوستیایی) جشن می‌گیرند. در این روز در سال ۱۸۹۹ نخستین مجموعه از اشعار کاستا ختاگوروف، شاعر ملی مردم اوستیا منتشر شد؛ مجموعه‌ای که آغازی بود بر ادبیات آسی در روسیه. بخشی از اجرای یک گروه بر اساس این زبان ایرانی را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.