به گزارش تابناک، این نمودار دردناک را ببینید؛ طبقه متوسطی که در سال ۱۳۹۱ بیش از ۶۵٪ جمعیت ایران را شامل میشد در اثر تحریمها شروع به کوچک شدن میکند و در سال ۱۳۹۷ به ۵۵٪ از جمعیت کشور میرسد. فرزانگان و حبیبی در مطالعه اخیر خود (۲۰۲۴) مدعی میشوند در ایرانی بدون تحریم، سایز طبقه متوسط در سال ۱۳۹۸ به ۷۵٪ از جمعیت میرسید.
این یعنی تحریمها، نه فقط دارو و بنزین سالم را از ایرانیان گرفتند، نه فقط چرخهای اقتصاد را در هم شکستند، نه فقط امنیت تکنیکی را با خطر جدی مواجه کردند، بلکه با تحلیل بردن پتانسیل طبقهی متوسط -که محور تحولات پایدار و پیشبرندهی جنبشهای اصلاحیست- مسیر دشوار آزادی را به مراتب دشوارتر کردند.
جالب اینکه سیر کوچک شدن طبقه متوسط، در سال ۱۳۹۵ (کمی بعد از محقق شدن برجام) توقفی هرچند کوتاهمدت دارد و در سال ۱۳۹۶ با بر هم خوردن معاهده باز به مسیر نزولی خود ادامه میدهد.
این توقف در تحلیل رفتنِ توان ما، آن رشد سالانهی اقتصادی ۸.۸درصدی، آن شیب صعودی GDP بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ (نمودار شماره ۴ مقاله)، یعنی فرق میکند چه کسانی کار را به دست میگیرند.
مسیر آزادی جز از راه توسعه و آموزش نمیگذرد. راهیست طولانی و آب و آذوقه و راه نفس میخواهد.
من امروز به امیدِ زنده ماندن طبقهی متوسط، کسی را انتخاب میکنم که بنا ندارد در آتش تحریم بدمد.
نویسنده: زهره خضراییمنش