به گزارش تابناک ورزشی، همین چند روز پیش تورنمنت مهم و معتبر یورو ۲۰۲۴ به اتمام رسید. تورنمنتی که با تمام زیبایی‌ها، جذابیت‌ها و البته آموزه‌های مرتبط با مستطیل سبز و حتی خارج از آن، یکبار دیگر یادمان آورد که چقدر از فوتبال روز دنیا عقب مانده‌ایم. اگر مباحث فنی در حیطه مربیان و بازیکنان را کنار بگذاریم، آنچه در لابه‌لای اخبار و تماشای بازی‌های قابل توجه بود، به بحث زیرساخت‌ها، امکانات و نحوه برگزاری تورنمنت مربوط می‌شود. حتی اگر همه اینها را هم نادیده بگیریم، بازهم نمی‌شود چشم روی یکی از مهم‌ترین کمبودهای فوتبال‌مان بست.
در یورو ۲۰۲۴ بازهم شاهد جنجال بر سر کمک داور ویدئویی و تصمیمات حاصل از آن بودیم. تکنولوژی‌ای که دلیل اصلی استفاده از آن، کمک به فوتبال و برقراری هرچه بیشتر عدالت برای تیم‌هاست، اما اشتباهات و به تبع آن اعتراض‌ها همچنان پابرجاست. کاسپر هیولمند، سرمربی دانمارک پس از شکست مقابل آلمان، گفت: «به اعتقاد من، فوتبال با VAR واقعی نیست. من همیشه VAR را دوست داشتم و فکر می‌کنم تکنولوژی می‌تواند به فوتبال کمک کند، اما به نظر من، وقتی چیزی واضح است، باید آنقدر واضح باشد که حتی از روی ماه هم دیده شود.» موارد دیگری از این دست اظهارنظرها و نارضایتی‌ها در یورو ۲۰۲۴ وجود داشت و به واقع داوری با وجود VAR هم مصون از اشتباهات مهم و تأثیرگذار نشده که البته موضوعی بدیهی است.
در این میان آنچه اهمیت دارد اینکه فوتبال دنیا سال‌هاست از کمک داور ویدئویی استفاده می‌کند، اما فوتبال ایران همچنان برای ورود این تکنولوژی انتظار می‌کشد. در واقع زمان زیادی از آزمون و خطای VAR در فوتبال دنیا می‌گذرد، اما فوتبال ایران با وجود تمام وعده‌ها که شامل پنج دوره مدیریتی ریاست و سرپرستی (مهدی تاج، حیدر بهاروند، شهاب‌الدین عزیزی‌خادم، میرشاد ماجدی و دوباره مهدی تاج) بود، هنوز در پیچ و خم ورود این تکنولوژی است. یک هفته پیش مهدی محمدنبی، نایب رییس فدراسیون فوتبال، در این خصوص گفت: «تا ۱۲ روز آینده یک دستگاه VAR وارد کشور می‌شود تا صداوسیما و مسئولان بررسی‌های لازم را برای استفاده از آن انجام بدهند. ۴۰ روز بعد از آن ۵ دستگاه دیگر وارد می‌شود و تلاش می‌کنیم تا روز ۲۵ مرداد از سیستم‌ها استفاده شود.» او افزود: «ما تلاش می‌کنیم از شروع لیگ VAR را داشته باشیم، اما اگر به هر دلیلی تأخیر خورد، نهایتاً از هفته چهارم لیگ برتر مسابقات با استفاده از این تکنولوژی برگزار خواهد شد.»
در شرایطی که کمک داور ویدئویی یکی از مسائل مهم فوتبال ایران محسوب می‌شود، اما در بسیاری از کشورها این مسئله حل شده و براساس تجربه به نقاط ضعف و قوت آن پی برده‌اند و براساس آن تصمیمات جدیدتری هم گرفته‌اند. به عنوان مثال انگلیسی‌ها پروسه راه‌اندازی و استفاده، آزمون و خطا و حتی بحث بر سر ادامه یا قطع استفاده از آن را هم پشت سرگذاشته‌اند. در واقع با اتمام لیگ برتر انگلیس و تعدد اشتباهات تأثیرگذار در طول فصل، پرونده جنجالی روی میز برگزار کنندگان لیگ برتر قرار گرفت که حکایت از مخالفت تعدادی از باشگاه‌ها با ادامه استفاده از VAR داشت. گرچه در ادامه باشگاه‌‌های لیگ برتری به تداوم استفاده از فناوری کمک داور ویدئویی در رقابت‌های فصل آینده رأی مثبت دادند.
گفتنی است مسئولیت ورود VAR به فوتبال ایران به شرکت توسعه و تجهیز اماکن ورزشی واگذار شده، اما با این حال این اتفاق تاکنون رخ نداده و استفاده از این سیستم در لیگ برتر بیست‌وچهارم نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این در شرایطی است که بیش از یک دهه از استفاده آزمایشی سیستم ویدئو چک در لیگ فوتبال هلند می‌گذرد. در سال ۲۰۱۶ در ایالات متحده آمریکا در تعدادی از مسابقات سطح پایین از این تکنولوژی بهره گرفته شد و سپس در سال ۲۰۱۷ لیگ برتر فوتبال استرالیا به نخستین لیگ در جهان تبدیل شد که به طور رسمی از سیستم کمک داور ویدئویی استفاده کرد. در اروپا هم این تکنولوژی به مرور در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به لیگ‌های فوتبال راه پیدا کرد و سیستم کمک داور ویدئویی برای نخستین بار در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه به طور رسمی استفاده شد تا دنیای فوتبال دوران جدیدی از داوری را تجربه کند.
با تمام این اوصاف، آنچه عیان است اینکه فوتبال ایران در تمام ابعاد، چه از لحاظ فنی و چه از بُعد سخت افزاری و تجهیزات به روز، فاصله زیادی با فوتبال دنیا دارد. البته نیازی به مقایسه با فوتبال اروپا نیست و همین کشورهای آسیایی هم از این حیث در رده بسیار بهتری از ایران قرار می‌گیرند. بنابراین طبیعی است که نگرانی‌های بسیاری از همین حالا برای فوتبال‌مان پس از ورود VAR وجود داشته باشد. این تکنولوژی نیاز به آموزش و داوران متخصص دارد که خلاءهای موجود بر نگرانی‌ها می‌افزاید. برای تأیید این مهم کافی است به بخشی از صحبت‌های علی تارقلی‌زاده، رئیس کمیته روابط بین الملل فدراسیون فوتبال، توجه کنیم: «VAR وسیله‌ای نیست که به برق بزنیم راه بیفتد! در آخرین دربی، تیم کمک داور ویدئویی ۷۲ ساعت نخوابیده بودند و می‌گفتند کارهای مختلفی مانده است. این وسیله، وسیله پیچیده‌ای است. برای برنامه‌ریزی، تست، صحت سنجی و... نهادهای مختلفی باید نظارت کنند. برای هر بخش حداقل ۷ تا ۱۰ روز وقت می‌خواهیم.»
ما در همه زمینه ها عقب هستیم 
کل مجموعه المپیکی عظیم ورزشگاه آزادی را تنها در دو سال