تضعیف حزب الله لبنان و عدم حمایت روسیه باعث سقوط دولت اسد شد/ ریاست جمهوری «مسعود پزشکیان» خلاف رویه جهانی بود

استاد دانشگاه مینه سوتا آمریکا معتقد است مهمترین تحول عمومی در جهان در سال ۲۰۲۴ جنبش بزرگ بین المللی به سمت دولت‌های محافظه کار بود.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، جهان در سال ۲۰۲۴ شاهد تحولات و اتفاقات مهمی در سطح بین المللی و منطقه‌ای بوده است.

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیروزی دونالد ترامپ یکی از مهمترین تحولات در سطح بین المللی بود. به ویژه اینکه سابقه ریاست جمهوری او در دور اول نگرانی‌هایی را برای کشور‌های اروپایی، متحدان آسیایی و حتی متحدان آمریکا در خلیج فارس ایجاد کرده بود و آنها انتخابات آمریکا را با دقت رصد می‌کردند.

در سطح منطقه‌ای شاید هیچ منطقه‌ای، چون خاورمیانه شاهد تحولات مهم و البته سریع نبود. جنگ غزه؛ درگیری اسرائیل با حزب الله لبنان؛ درگیری مستقیم اسرائیل با ایران و سقوط دولت بشار اسد مهمترین تحولات منطقه خاورمیانه بوده است.
تداوم جنگ اوکراین نیز از موضوعات مهم حوزه اوراسیا بود. در منطقه ایندوپاسیفیک نیز شاهد تصمیم برای ایجاد کریدور آیمک (هند-خلیج فارس و اروپا) بودیم که ترسیم کننده نظم آینده بین المللی خواهد بود.

خبرنگار تابناک در گفت‌و‌گو با پروفسور «ویلیام بیمن» استاد دانشگاه مینه سوتا آمریکا به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید.

پروفسور ویلیام اورمان بیمن (William O. Beeman) استاد دانشگاه مینه سوتا است. وی همچنین از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ ریاست بخش خاورمیانه انجمن مردم شناسی آمریکا را برعهده داشته است. بیمن پیشتر مدیر گروه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه براون (Brown) در ایالت رودآیلند و استاد مردم شناسی و مطالعات آسیای شرقی این دانشگاه نیز بود. وی دکترای مردم شناسی را از دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۷۶ دریافت کرد و به خاطر نوشتن چندین جلد کتاب و بیش از ۱۰۰ مقاله علمی در مورد پویش‌های ارتباطات در ایالات متحده، ایران و ... بسیار مشهور است.

*مهمترین تحول جهان در سال ۲۰۲۴ چه بوده است؟

مهمترین تحول عمومی در جهان در سال ۲۰۲۴ جنبش بزرگ بین المللی به سمت دولت‌های محافظه کار بود. با چند استثنا، رای دهندگان در سراسر جهان در واکنش به تورم در سراسر جهان، و همچنین در واکنش به مهاجرت در مقیاس بزرگ که به عنوان مالیات بر منابع ملی در سراسر جهان تلقی می‌شد، رهبران محافظه کارتری را انتخاب کردند. 

چند استثنا وجود داشت. بریتانیای کبیر یک دولت کارگر را انتخاب کرد، مکزیک رئیس‌جمهور لیبرال‌تر - کلودیا شینبام، و رای‌دهندگان ایرانی یک رهبر اصلاح‌طلب - مسعود پزشکیان را انتخاب کردند. اما به طور کلی روند به سمت دولت‌هایی بود که مخالف سیاست‌های دولتی لیبرال تر، مخالف مهاجرت و حمایت از پناهندگان، و همچنین مقاومت بیشتری در برابر جنبش‌هایی مانند کاهش تغییرات آب و هوایی، مداخله حقوق بشر و حمایت اقتصادی از کشور‌های کمتر توسعه یافته بودند. 

مقاومت در برابر تجاوز روسیه، مداخله اقتصادی چین در کشور‌های در حال توسعه و رهبرانی مانند ویکتور اوربان و کیم جونگ ایل به شدت کاهش یافت. انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور منتخب ایالات متحده نمادی از این تغییر کلی سیاسی است.

*مهمترین تحول در خاورمیانه در سال ۲۰۲۴ چه بوده است؟

حملات تهاجمی اسرائیل به رهبری نتانیاهو به حماس، حزب الله و تهدید ایران و حوثی‌ها در یمن. نتیجه این تحولات بی ثباتی در خاورمیانه بود.

سقوط رژیم اسد در سوریه یکی از پیامد‌های آن به دلیل تضعیف حزب الله در نتیجه حملات اسرائیل و همچنین کاهش حمایت روسیه در نتیجه جنگ آنها در اوکراین بود. در نتیجه این تحول، خاورمیانه تغییر شکل خواهد داد.

 *مهم‌ترین تحول در سال ۲۰۲۵ در رابطه با ایران و منطقه چیست؟

ایران باید در سال ۲۰۲۵ و پس از آن در استراتژی‌های روابط بین الملل خود تجدید نظر کند. با حضور دونالد ترامپ و کنگره جمهوری خواه و متخاصم و اروپای ضعیف از نظر اقتصادی و حضور خصمانه اسرائیل در منطقه، ایران شرایط سختی خواهد داشت.

ایران نشان می‌دهد که به شدت به زیرساخت‌های اضافی نیاز دارد و از افزایش تجارت بین المللی، سرمایه گذاری و روابط بهتر با همسایگان خود سود خواهد برد. 

استفاده از افزایش غنی‌سازی اورانیوم به‌عنوان یک «اهرم» برای گرفتن امتیاز از غرب اکنون به‌عنوان یک استراتژی سیاسی تا حد زیادی ناکارآمد شده است. 

با بهبود روابط سیاسی و اقتصادی ایران و کشور‌های شبه جزیره عربستان، پیشرفت‌هایی در منطقه حاصل شده است و این برای آینده امیدوارکننده است. اگر قرار بود نتانیاهو از صحنه خارج شود، این فرصتی برای ایران خواهد بود تا مواضع خود را مورد بازبینی قرار دهد.

اما تا زمانی که نتانیاهو در قدرت بماند، از ایران به عنوان کارتی برای تقویت خود استفاده خواهد کرد و بدرفتاری با فلسطینیان را توجیه خواهد کرد.