پارالمپیک، بچه سر راهی ورزش ایران/ آقای پزشکیان، توانیابان را دریابید!

صدای ورزشکاران توانیاب ایران آنقدر رسا نیست که گوش فلک را کرد کند، در عین شایستگی‌هایی که بخش زیادی از ورزشکاران توانیاب با محدودیت امکانات از خود نشان می‌دهند، بازهم به شرایط‌شان کم توجهی خاصی می‌شود.

به گزارش سرویس ورزشی تابناک، ورزش ایران همچون سایر بخش‌ها دچار مشکلات متعدد اقتصادی است. ورزشی که در بعد خصوصی دچار آسیب‌های زیاد و وابستگی به بخش دولتی است و در بعد کلان‌تر که نیاز به بودجه‌های دولتی دارد، دچار آسیب‌های مدیریتی. ورزشی که میلیون‌ها دلار صرف مربیان و بازیکنان خارجی فوتبال آن می‌شود، بدون اینکه ثمری برای پیشرفت فوتبال ایران داشته باشند و پایان راه آنها هم فسخ یک طرفه و گرفتن تمام رقم قرارداد است، اما برای توسعه و پیشرفت ورزش‌های مدال‌آور و نیازمند توجه، پول لازم وجود ندارد.

در یک فقره کوچک، باشگاه سپاهان اصفهان فقط به عنوان یکی از باشگاه‌های ورزشی کشور که فوتبال آن بیش از هر چیزی مورد توجه است بودجه یک سال اخیر بر اساس اسناد کدال بالغ بر ۹۳۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است. بودجه‌ای که به عنوان هزینه تبلیغات شرکت فولاد مبارکه اصفهان به عنوان یک شرکت دولتی به باشگاه سپاهان پرداخت می‌شود و قابل تأمل است.

البته که صرف چنین هزینه‌هایی به شرط پیشرفت، توسعه و نشاط آوری کاملاً قابل توجیه است و برای حمایت کردن هم جایگاه دارد. آن هم در شرایطی که در آسیا و کشورهای منطقه هزینه‌های عظیمی برای ورزش خود می‌کنند، اما این دیدگاه نباید توجه به بخشی خاص و کم توجهی به بخش دیگری از جامعه باشد. آن هم بی توجهی به ورزشکاران توانیاب که نیازمند توجه و جایگاه ویژه‌تری نسبت به شرایط فعلی هستند و در کمترین حالت لازم است که نگاهی متوازن و برابر به آنها وجود داشته باشد.

بودجه کمیته ملی پارالمپیک در سال ۱۴۰۳ یک سوم بودجه یک باشگاه وابسته دولتی، یعنی معادل ۳۱۵ میلیارد تومان بود. آن هم در شرایطی که ورزشکاران توانیاب ایران راهی پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس شدند و در شرایطی که نیازمند اردوهای آماده‌سازی، امکانات، اعزام و مسائلی از این دست بودند. بودجه‌ای که علاوه بر پوشش ورزشکاران، مربیان، تجهیزات و امکانات، اردوها و اعزام‌ها باید بخش‌های مدیریتی و اداری پارالمپیک را هم پوشش بدهد که شرایط سختی را ایجاد می‌کند.

حالا در سازمان برنامه و بودجه به عنوان یک نهاد دولتی که وظیفه تنظیم بودجه را دارد تصمیم گرفته شده بودجه پارالمپیک در سال ۱۴۰۴ افزایشی ۱۵ درصدی داشته باشد که این بودجه حتی با تورم سالیانه همخوانی ندارد. آن هم در شرایطی که حضور در بازی‌های جوانان آسیا در بحرین، بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی در عربستان سعودی، بازی‌های پارالمپیک زمستانی در ایتالیا و مواردی از این دست تنها بخشی از برنامه شلوغ پارالمپیکی‌ها در سال آینده است. در کنار این موضوع به طور معمول باید هزینه‌های جاری ورزشکاران از جمله اردوها، امکانات تمرینی و مسابقه‌ای و همچنین برنامه‌های توسعه‌ای یا استعدادیابی را هم در نظر گرفت که هر کدام بودجه خاص و مورد نیاز خود را لازم دارد.

در چنین شرایطی سازمان برنامه و بودجه در دو سال اخیر وزارت ورزش را به عنوان متولی ورزش در نظر گرفته که نگاه درستی است، اما گویا تفکیکی میان دستگاه‌های مختلف ورزشی وجود ندارد و بودجه مورد نیاز برای کمیته ملی المپیک و پارالمپیک هم با وجود مستقل بودن، به این وزارتخانه سپرده می‌شود تا وظیفه تقسیم‌بندی بودجه را به عهده داشته باشد. اتفاقی که اخیراً هم مورد اختلاف کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش و جوانان شد تا محمد تابع، سرپرست دبیرکلی کمیته ملی المپیک اعلام کند شرکت در بازی‌های آسیایی جوانان بحرین و همبستگی کشورهای اسلامی عربستان سعودی جز اولویت‌های این کمیته نیست. ابزاری تهدیدآمیز برای اینکه بودجه لازم برای این دو تورنمنت با دستور مسعود پزشکیان به کمیته ملی المپیک پرداخت شود، اما انگار نگاه برابر در این زمینه وجود ندارد و بودجه لازم برای کمیته ملی پارالمپیک جزو این پرداختی‌ها نیست.

روند بودجه‌بندی برای دو نهاد مستقل به نام‌های کمیته ملی المپیک و پارالمپیک، طبیعتاً نمی‌تواند خروجی مثبتی داشته باشد. حالا شاید اوضاع برای کمیته ملی المپیک به دلیل اینکه فدراسیون‌های مستقلی هم دارد چندان بغرنج نباشد، چراکه بخشی از برنامه‌های سالیانه از جمله اعزام به مسابقات و حمایت از ورزشکاران توسط فدراسیون‌های مختلف انجام می‌شود، اما کمیته ملی پارالمپیک که اصلی‌ترین حامی ورزشکاران توانیاب است، با این شیوه بودجه‌بندی نمی‌تواند بازتاب بیرونی خوبی هم داشته باشد. طبیعی است که وزارت ورزش و جوانان تلاش کند که حوزه وزارتی را تقویت کند و تلاش چندانی برای تفکیک بودجه کمیته ملی المپیک و پارالمپیک نکند؛ چه بسا در دست داشتن بودجه این دو نهاد مستقل به قدرت وزارت ورزش اضافه کند، اما این کشمکش‌های مدیریتی و جنگ قدرت برای ورزش آسیب‌رسان است.

در دنیای امروز که موضوع برابری میان ورزشکاران توانیاب با سایر ورزشکاران مطرح است و کشورهای مختلف دنیا توجه ویژه‌ای به توانیاب‌ها دارند، چرا باید برخورد با پارالمپیکی‌ها در ایران به شکلی باشد که انگار فرزند سر راهی هستند؟ بودجه کمیته ملی پارالمپیک در سال ۱۴۰۲ با دلاری که در کانال ۴۰ هزار تومان بود ۲۶۵ میلیارد در نظر گرفته شده بود و این بودجه در سال ۱۴۰۳ که دلار وارد کانال ۸۰ هزار تومان شده، آن هم در حالی که اعزام به پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس در برنامه بود به ۳۱۵ میلیارد رسید که از این بودجه هم ۲۹۸ میلیارد آن پرداخت کرده‌اند.

با وجود افزایش شدید قیمت دلار و بالا رفتن تورم و پیش‌بینی‌های عجیب در خصوص قیمت ارز در سال ۱۴۰۴ بودجه کمیته ملی پارالمپیک ۱۵ درصد افزایش دارد و این بودجه به ۳۶۰ میلیارد می‌رسد. حالا مسعود پزشکیان باید نگاه برابر خود را در ارتباط با کمیته ملی المپیک و پارالمپیک نشان بدهد. ورزشکارانی که شاید صدای آنها آنقدر رسا نباشد که گوش فلک را کرد کند، اما نیازمند توجه بیشتر و نگاهی برابر است؛ آقای پزشکیان لطفاً توانیابان را هم دریابید.