پیروزی بدون عکس یادگاری
روز شنبه، دور اول مذاکرات ایران و آمریکا با حضور عباس عراقچی نماینده ایران و استیون ویکاف نماینده آمریکا به میزبانی عمان برگزار شد. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که بسیاری از کارشناسان درباره آن نگرانی داشتند، نحوه فعالیت رسانه‌ای ایران در زمینه این مذاکرات بود؛ مسأله‌ای که بسیاری معتقد بودند ایران پیش از این به‌خوبی از ظرفیت رسانه‌ای برای مدیریت افکار عمومی استفاده نکرده است.
در مقابل، ترامپ و تیم رسانه‌ای آمریکا غالباً تلاش کرده‌اند با دروغ‌پردازی و تکیه بر عملیات روانی، جبهه رسانه‌ای مذاکرات را به نفع خود مدیریت کنند. به‌عنوان مثال، سخنرانی اخیر ترامپ در خصوص مستقیم بودن ملاقات بین ایران و آمریکا باعث ایجاد بحث‌های فراوانی شد که حتی از سوی برخی کاربران ایرانی با طنز مواجه شد.
اما بررسی عملکرد رسانه‌ای ایران و تحلیل فرامتن مذاکرات روز شنبه نشان می‌دهد که تیم ایرانی این بار در میدان رسانه‌ای موفق عمل کرده و با تدبیر، مسیر صحیحی را پیش گرفته است. برخلاف روش‌های تبلیغاتی پرتنش ترامپ، تیم دیپلماتیک ایران تمرکز خود را بر اصل مذاکرات گذاشت و از درگیر شدن در جدال‌های بیهوده رسانه‌ای پرهیز کرد.
نقاط قوت در عملکرد رسانه‌ای تیم ایرانی
وزارت خارجه ایران در مذاکرات عمان، با درک نقش کلیدی خود به‌عنوان بازیگر اصلی، اقدامات رسانه‌ای متعددی انجام داد:
واکنش سریع به شایعات و اخبار کذب
در روزهای منتهی به مذاکرات، رسانه‌های آمریکایی تلاش داشتند فضای مذاکرات را با انتشار اخبار جعلی و شایعات علیه ایران دچار تنش کنند، از جمله روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی مدعی شده بود در جلسه تصمیم‌گیری درباره پاسخ به نامه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا سران قوا و مقامات ارشد جمهوری اسلامی خواستار تغییر موضع رهبری انقلاب اسلامی نسبت به مذاکره مستقیم با آمریکا شده‌اند. این شایعه به‌سرعت توسط مهدی فضاِئلی عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر تکذیب شد.
«ادعای روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز صرفا یک عملیات روانی بوده و کذب محض است.» و نشان داد که مقامات ایرانی با واکنش به‌موقع، اجازه سوءاستفاده رسانه‌ای به طرف مقابل را نداده است.
انتشار اطلاعات مستقیم از منبع ایرانی
عباس عراقچی، نماینده ارشد ایران در مذاکره، با انتشار سریع یک پست تلگرامی پس از پایان مذاکرات (دو ساعت و نیم مذاکره)، جزئیات کلی جلسه را ارائه داد. این انتشار مستقیم اطلاعات از سوی طرف ایرانی، مانع از تسلط رسانه‌ای طرف آمریکایی شد. عراقچی همچنین در یک مصاحبه کوتاه، موضع مثبت تیم ایرانی را در خصوص مذاکرات بیان کرد و با انتشار خبر دیدار با استیون ویکاف، تصویری از احترام دیپلماتیک میان طرفین را ارائه کرد و از حاشیه سازی درباره این موضوع جلوگیری کرد.
مدیریت هوشمندانه ورود هیأت ایرانی
ورود هیأت ایرانی با ده دقیقه تأخیر، به‌عنوان یک اکت دیپلماتیک، حامل پیام روان‌شناختی بود. این رفتار در دنیای دیپلماسی مفهومی خاص دارد و پیش‌تر نیز توسط دیگر رهبران (مانند ولادیمیر پوتین) به‌کار گرفته شده است. این خبر هم به درستی رسانه‌ای شد.
تصویرسازی صحیح و جلوگیری از حواشی
تیم رسانه‌ای، تنها یک تصویر از مذاکره را منتشر کرد که تمامی اعضای تیم دیپلماتیک ایران را در کنار هم نشان می‌داد. از طرفی، هیچ عکس یادگاری از دیدار نمایندگان ایران و آمریکا منتشر نشد. این تصمیم هوشمندانه، مانع از ایجاد حواشی رسانه‌ای و فرصت‌سازی برای طرف مقابل شد.
نقش خبرنگاران در پوشش مذاکرات
حضور رسانه‌های ایرانی در این مذاکرات با مدیریت خاصی همراه بود. تنها یک خبرنگار کمتر شناخته‌شده از طرف صداوسیما همراه تیم دیپلماتیک ایران بود که ناشناس بودن او اقدامی حساب‌شده به‌نظر می‌رسد. در چنین پرونده‌هایی، برچسب‌های سیاسی یا سوابق ضعیف رسانه‌ای پرسنل خبری می‌تواند واکنش‌های منفی ایجاد کند؛ اما انتخاب حسنیه سادات شبیری، گزینه‌ای هوشمندانه بود، چراکه او تصویر سیاسی شناخته‌شده‌ای برای مخاطبان ندارد.
علاوه بر این، صداوسیما نیز اخبار مذاکرات را با سرعت و بدون تناقض منتشر کرد و در مصاحبه‌های پس از مذاکره، تصویری منسجم از هیأت ایرانی ارائه داد.
نتیجه‌گیری: پیروزی رسانه‌ای در گام نخست
با توجه به تلاش‌های هدفمند وزارت خارجه ایران، می‌توان مذاکرات دور اول در عمان را از منظر رسانه‌ای موفقیت‌آمیز دانست. حضور فعال و سریع تیم ایرانی در انتشار اطلاعات معتبر، مدیریت حواشی، و تصمیمات هوشمندانه در شرایط حساس، باعث شد که ایران در میدان رسانه‌ای به پیروزی دست یابد.
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.