بخش مسئولیت اجتماعی در سازمان لیگ و البته فدراسیون فوتبال به تأسی از دیگر فضاها در این فدراسیون، نقش اصلی خود را فراموش کرده است و در این میان هیچکدام از این نهادها حمایتی از باشگاههای پیشرو در زمینه مسئولیت اجتماعی ندارند.
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، در میان تمام زشتیهایی که در فوتبال ایران مشاهده میکنیم، فحاشیها و سنگاندازیها درون استادیومها، سر شکستنها و تخلیه شدن چشمها که بیشتر منجر به باز شدن دروازهای مالی برای فدراسیون فوتبال شده، هستند آنهایی که مسئولیت اجتماعی خود را فراموش نمیکنند. با وجود تمام زشتیها، قشنگیها انگار بیشتر به چشم میآید، هرچقدر هم کم و انگشتشمار باشند.
ملوان بندرانزلی؛ پیشرو و سرآمد
بی شک یکی از پیشروترین باشگاهها در زمینه آگاهی بخش و مسئولیت اجتماعی ملوان بندرانزلی بوده که نقش خود را تاحد امکان به خوبی ایفا میکند. اقداماتی که این باشگاه در زمینه فرهنگی و اجتماعی انجام داده، سالهاست که زبانزد بوده و نمونههای زیادی را میتوان در این خصوص به یاد آورد. اقدامی که به نظر میرسد کمکم در حال همهگیری است و باشگاههای دیگری هم هستند که در زمینههای فرهنگی و اجتماعی، به ایفای نقش میپردازند.
درآمد ۳ میلیاردی فدراسیون در ۱۸ دقیقه
چند نمونه از این اقدامات، درست همزمان با درآمدزایی چندین میلیاردی فدراسیون فوتبال از تخلفات و بی انضباطیها منتشر شده است. درآمدی که در یک محاسبه زمانی کوتاه که مربوط به انتشار آرای انضباطی بود، به مبلغ ۳ میلیارد و ۵۰ میلیون تومان در ۱۸ دقیقه رسید. یعنی فدراسیون فوتبال نه تنها نیازی نمیبیند که برای کم شدن ناهنجاریها چارهای بیاندیشد، بلکه این ناهنجاریها را یک منبع درآمد بزرگ برای خود میبیند. همانطور که در ردیف بودجه سال گذشته بیش از ۵۹ میلیارد تومان از رکن قضایی درآمدزایی کرد و برای سال جاری، بیش از ۷۰ میلیارد درآمدزایی پیشبینی کرده است. پیشبینی درآمد از رکن قضایی به این معناست که فدراسیون فوتبال روی ناهنجاریهای فوتبال حساب ویژه باز کرده و اگر چارهای اندیشیده بود، طبعاً باید حداقل در ظاهر پیشبینی خود را پایینتر از فصول گذشته میدید.
بیداری و آگاهی از سیرجان تا اصفهان
با این حال در آستانه هفته بیستوهفتم لیگ برتر، چند ساعت پس از درآمد میلیاردی فدراسیون فوتبال از ناهنجاریها، دو باشگاه گلگهر سیرجان و ذوبآهن اصفهان در شرایطی به استقبال دیدارهای پیشروی خود رفتند که برای جامعه پیامهای مهمی ارسال کردند. پیامهایی که کمک کردن برای دیده شدن آنها، میتواند بخشی از جامعه را نسبت به مسئولیتی که دارد بیدار و آگاه کند تا شاهد کم شدن برخی معضلات اجتماعی و فرهنگی باشیم.
قهرمان زمین و آب باشیم
باشگاه گلگهر در آستانه دیدار با استقلال پوستری را برای این بازی منتشر کرد که پیغام آن حفظ آب بود. در این پوستر پسری خردسال، در زمین فوتبال خاکی خشک و تشنه به آب دیده میشود که پشت پیراهنش نوشته شده: «قهرمان زمین باشیم، برای حفظ آب» تا باشگاه سیرجانی به این شکل درباره اهمیت مصرف بهینه آب جامعه را آگاه کند. جامعهای که نسبت به کمبود آب با پایین آمدن سطح آب پشت سدها و کم شدن بارشها شده است، اما همچنان بسیاری در چگونگی مصرف بهینه آب آگاهی لازم را ندارند. حتی در یک نمونه دیده شد که عدهای به لوله انتقال آب از اصفهان به یزد آسیب وارد کردند و حاضر به هدر رفتن آب شدند، اما حاضر نبودند به اینکه هموطن خود از آب استفاده کند.
هشدار به «یادگاری نویسهایی» با فقر فرهنگی
پوستر باشگاه ذوبآهن برای دیدار هفته بیستوهفتم مقابل استقلال خوزستان هم با وجود تلخی، اما به زیبایی به تصویر کشیده شد. در پوستر باشگاه ذوبآهن بخشی از دیوارهی تاریخی سیوسه پل اصفهان که به دلیل فرونشست زمین ترک برداشته و البته در این میان، مردمی ناآگاه که با نوشتن یادگاری روی آجرهای این بنای تاریخی به آن آسیب وارد کردهاند، به تصویر کشیده شد. باشگاه ذوبآهن دو پیغام مهم را از به تصویر کشیدن این دیواره برای جامعه ارسال کرد که یکی از آنها در خصوص کمبود آب و فرونشست زمین بود و دیگری تذکر دادن به مردمی که از نوشتن یادگاری روی آجرهای این بنای تاریخی و آسیب رساندن به آن هیچ ابایی ندارند و اتفاقاً از کرده خود لذت میبرند.
فاجعهای از خزر و هرمز تا تخت جمشید و بیستون
ناآگاهی البته فقط در این زمینهها نیست و بخش زیادی از جامعه، در جای جای ایران تصویری از اینکه کارهای مخرب آن چه آسیبی به حال و آینده میزند، ندارند. از جمله تروریستهای گردشگری که در لباس توریست نوروزی به خاک نقرهای و سرخ جزیره هرمز هم رحم نکردند [که تابناک در گزارشی ویژه به این موضوع پرداخته بود] و تصویر پیش از و پس از نوروز ۱۴۰۴ یک فاجعه بزرگ را نشان میداد؛ البته این تصاویر نه فقط مربوط به هرمز که مربوط به تمامی نقاط توریستی ایران از جمله تخت جمشید، بیستون و... است.
یک تیر و دو نشان؛ یک قطره کمتر
پوستر باشگاه استقلال خوزستان هم زیباتر از دیگر طرحهای این هفته بود. با یک تیر و دو نشان و ارسال این پیام که: «زایندهرود چشمبهراه است، کارون نفسی بهسختی میکشد؛ اما سهم تو، تنها یک قطره مصرفِ کمتر است.» در این طرح سیوسه پل اصفهان و پل کابلی اهواز، روی رودهای خشکیده زایندهرود و کارون در کنار هم به تصویر کشیده شد تا هشداری درباره کم آبی در نقطه نقطه ایران، به جامعه منتقل شود.
از دیگر زیباییهایی که باشگاههای در به تصویر کشیدن آن کوشیدند و بخشی از جامعه را نسبت به برخی مشکلات و معضلات آگاه کردند، میتوان به اقدام باشگاه ملوان در روز ۱۲ اسفندماه ۱۴۰۳ اشاره کرد که همزمان با روز جهانی حیات وحش، کلیپی برای فوک کاسپین که در حال انقراض است ساخته شد. کلیپی که شاید حتی بسیاری را برای اولین بار به این آگاهی رساند که در دریای خزر که ساحل شمالی ایران زمین است، دستهای از فوکها زندگی میکنند که مخصوص آبهای خزر هستند.
فراموشی ستایشگری در فوتبال ایران
باشگاه ملوان یکی از پیشروترین باشگاهها در زمینه آگاهی بخشی است. باشگاهی که در موضوعات مختلف اجتماعی و فرهنگی، چندین سال است نقش خود را به عنوان یک باشگاه پرطرفدار و ریشهدار فراموش نمیکند و مسئولیت اجتماعی را تا حد امکان به بهترین شکل ممکن انجام میدهد. آن هم در کنار برخی باشگاهها که حتی در پوستر پیش بازی مسابقات خود خشم و نفرت را تعمیم میدهند، اقداماتی که باشگاههایی چون ملوان، گلگهر، ذوبآهن و... انجام میدهند قابل ستایش است؛ اما پرسش این است که آیا ستایشگری هم در ساختار فوتبال ایران وجود دارد یا نه.
برخورد و کارشکنی به جای تحسین و تقدیر
میثم شاهین، مدیر رسانهای تیم فوتبال ملوان که بخشی از فعالیتهای رسانهای باشگاه را به عهده دارد در گفتوگو با «تابناک» در خصوص اینکه آیا اقدامات تحسین برانگیز این باشگاه در حوزه مسئولیت اجتماعی تا به حال مورد تقدیر فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ قرار گرفته و آیا تشویقی صورت گرفته است یا نه، گفت: «بیشترین چیزی که ما تا به حال شاهد آن بودیم، برخورد بوده! یک بار در جلسهای هم که سازمان لیگ با مدیران رسانهای تیمها برگزار کرده بود، گفتم که سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال هیچ شرایطی را برای روابط عمومی باشگاهها و بخش رسانهای تیمها قائل نمیشوند. تقدیر که جای خود، اما کمترین توجه هم به موضوع رسانه وجود ندارد و به همین دلیل مدیریت بسیاری از باشگاهها آنطور که باید به موضوع رسانه توجه نمیکنند.»
فوتبال ایران نیازمند مدیران جوان و نوگرا
وی ادامه داد: «جایگاه روابط عمومی و مدیر رسانهای در باشگاهها و تیمها بیشتر شبیه به یک پست تشریفاتی شده که چندان به آن اهمیت داده نمیشود. شاید صرفاً در برخی باشگاهها این بحث جدی است؛ در باشگاه ملوان مدیران جوان و نوگرایی چون پژمان نوری و سرمربی جوانی چون مازیار زارع که خود سالها در فوتبال بودند به این مقوله نگاه خوبی دارند و دست ما هم بازتر است. در این بین میبینیم که برخی باشگاهها اصلاً به این موضوعات اهمیتی نمیدهند. در نهایت اینکه پرسیده شد آیا از طرف سازمان لیگ یا فدراسیون تقدیر و تشویقی وجود دارد، هیچ وقت نبوده و اهمیتی به این موضوعات داده نشده است.»
کارنامه عملکردی مسئولیت اجتماعی در فدراسیون فوتبال
حوزه مسئولیت اجتماعی در فدراسیون فوتبال چهار سال در اختیار فردی بود که با جملات زیبا و واژههای ادیبانهاش، چهرهای آگاه از خود نشان داد، اما شرایط امروز فوتبال ایران و فضایی که روی سکوها مشاهده میکنیم، شاید بهترین قاضی درباره عملکرد چهار ساله این فرد باشد. فردی که بیشتر از توجه به مسئولیت مهم خود در کمیته مسئولیت اجتماعی، انگار به حضور در کنار تیم ملی فوتسال به عنوان مدیر رسانهای تلاش ورزید و اتفاق مهمی را در هیچکدام از حوزهها رقم نزد. در سازمان لیگ هم مسئولیت اجتماعی تعریف شده انگار صرفاً نامگذاری هفتهها و چاپ بنر بوده و کمترین توجهی به اتفاقات مهم جامعه، به خصوص در ورزشگاهها شده است.
محدودیت مانع از فعالیتهای حرفهای
نکته اینجاست در همین سازمان لیگ هم توجه چندانی به فضای رسانهای باشگاهها نمیشود. میثم شاهین در این خصوص به تابناک گفت: «نمیخواهم باشگاهی در سطح اروپا را مثال بزنم، اما در همین باشگاههای حوزه خلیج فارس و کشورهای عربی ببینید که چه فضایی در رسانهها وجود دارد و چند تصویربردار و عکاس فعالیت میکنند. سازمان لیگ برای این فصل فقط برای ۵ نفر از اعضای تیم رسانهای ملوان کارت صادر کرد و نیمی از اعضای رسانهای ما کارت دریافت نکردند. حتی من گفتم که حضور هرچه بیشتر عکاس و تصویربردار به سود فوتبال است و صحنههای زیباتری را به تصویر میکشد، اما اجازه ندادهاند که ما تصویربردار بیشتری در ورزشگاهها داشته باشیم. یعنی حتی جلوی فعالیت حرفهای ما با این محدودیتها گرفته میشود.»
آرام کردن فضای متشنج ورزشگاهها با دغدغههای فرهنگی
اولین هدف و اقدام در حوزه مسئولیت اجتماعی طبیعتاً برای آگاهی جامعه و رساندن پیامهای مهم است. با این حال اقداماتی از این دست حتی میتواند منجر به کاهش خشم در میان تماشاگران فوتبال شود. تماشاگرانی از تیمهای مختلف که در فصل اخیر به بدترین شکل ممکن با یکدیگر رویارویی کردهاند و در این فصل شاهد تخلیه چشم، شکستن سر، بی حرمتی و مسائلی از این دست بودهایم. شاهین درباره نحوه شکلگیری فعالیتهای باشگاه ملوان نیز گفت: «ما خودمان برای مسئله فرهنگی دغدغه داشتیم. نه اینکه صرفاً یک کار فرهنگی نمادین انجام بدهیم، بلکه بتوانیم این کار فرهنگی را از مسیر فوتبال به گوش جامعه برسانیم تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد. موضوع برای ما انسانی و اجتماعی است و از نظر ما در بخش رسانهای باشگاه ملوان، هرکسی در هر نقطهای یک مسئولیت اجتماعی دارد که ما تلاش کردیم از روز اول در باشگاه ملوان این موضوع را رعایت کنیم.»
مدیر رسانهای تیم فوتبال ملوان درباره تغییر فضای ورزشگاه سیروس قایقران شهر بندرانزلی نیز گفت: «اتفاقاتی که در چند سال اخیر رقم خورده، خیلی روی فضای تماشاگران ملوان اثر گذاشته است. فضای فوتبال نه فقط در ایران که بلکه در همه جای دنیا یک فضای احساسی و هیجانی است. خود من شاهد تغییر فضای سکوها در انزلی بودهام که چقدر شرایط بهتر شده است. نمیگویم ناهنجاری به صفر رسیده و دیگر ناهنجاری نمیبینیم، اما جو امروز ورزشگاه سیروس قایقران نسبت به ۶-۵ سال پیش خیلی بهتر شده و قابل مقایسه با قبل نیست.»
قشنگیها نافی ناهنجاریها نیست
البته که فعالیتهای قابل تقدیر باشگاه ملوان در حوزه رسانه و مسئولیت اجتماعی، نافی برخی ناهنجاریهایی که در این باشگاه رقم میخورد نیست. از جمله زد و خورد زشتی که در پایان بازی ملوان و هوادار رقم خورد و عدهای که منتسب به باشگاه ملوان بودند، به جان یکی از اعضای رسانهای باشگاه هوادار افتادند. با این حال نمیتوان فقط زشتیها را دید و به قشنگیها اشارهای نکرد یا عکس این اتفاق عمل کرد.
ناهنجاریهای فوتبال ایران منبع درآمد فدراسیون فوتبال
ناهنجاری در فضای فوتبال ایران بیداد میکند. فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ اما به جای کمک برای کمتر شدن این ناهنجاریها، صدور آرای بازدارنده و کمک به اصلاح فضای ورزشگاهها با اقدامات مهمی در حوزه مسئولیت اجتماعی، به فکر بالا بردن درآمدهای خود از رکن قضایی هستند. جایی که در پیشبینی خود از عدد ۵۹ میلیارد به عدد ۷۰ میلیارد میرسند و همین دو عدد و افزایش درآمد از رکن قضایی، نشان دهنده نداشتن عزم جدی برای کاهش ناهنجاریهای فوتبال است؛ اما کاش مدیرانی که در فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ فعالیت میکنند، وقتی حسابها را پر کردند، کمی قشنگیها را هم ببینند و به بیشتر شدن آن کمک کنند.
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.