روزنامه «جمهوری اسلامی» نوشت:
كشور تونس يا مصر بخش عظيمي از اقتصاد جهان را تشكيل نمي‌دهند اما ناآرامي‌هاي اخير در اين دو كشور و همچنين چند كشور عربي ديگر نگراني‌هايي را در سراسر بازارهاي جهان ايجاد كرده و كارشناسان از اين هراس دارند كه اگر اين بحران‌هاي سياسي در كل جهان عرب گسترش يابد، اقتصاد متزلزل جهان ممكن است ديگر به طور كامل فلج شود و اقتصاد كشورها با لطمات جبران ناپذيري مواجه شوند.
به گزارش الف به نقل از روزنامه «لس آنجلس تايمز» و هفته نامه «تايم»، ناآرامي‌ها در چند كشور عربي در حالي رو به گسترش است و ممكن است بر شرايط اقتصاد جهان تاثير بگذارد كه بحران اقتصادي در دنيا هنوز به طور كامل پايان نيافته است. به گفته كارشناسان، ناآرامي‌ها در كشورهاي عربي شوكي به بازارهاي مالي و تجاري جهان وارد كرده به طوريكه اين ناآرامي‌ها در بهاي نفت و گاز تاثير گذاشته است.
براي نمونه بهاي نفت خام تگزاس اينترميديت اخيرا به بشكه‌اي 92.19 دلار رسيد كه بين 2.58 تا 3.2 درصد افزايش قيمت داشته و بالاترين قيمت از اكتبر 2008 محسوب مي‌شود. بهاي نفت در كل جهان حدود هشت درصد افزايش قيمت داشته است. در بازار بورس لندن نيز اخيرا بهاي نفت برنت 101.1 دلار در هر بشكه دادو ستد شد كه 1.59 درصد افزايش قيمت داشته است. اين اولين مرتبه از سال 2008 بوده كه بهاي نفت برنت فراتر از 100 دلار رفته است.
بحران‌هاي سياسي در كشورهاي عربي گمانه زني‌ها را در مورد افزايش بهاي نفت و گاز در بازارهاي جهاني ايجاد كرده و به نظر مي‌رسد اين گمانه زني‌ها تاثير خود را گذاشته است. بدون ترديد اين ناآرامي‌ها در افزايش تورم، تاخير در رشد اقتصادي كشورها و همچنين حركت اقتصاد جهان براي بهبود كامل از بحران مالي تاثير مي‌گذارد.
تحليلگران معتقدند كه به دنبال افزايش بهاي نفت كه عامل اصلي آن بروز ناآرامي‌ها در جهان عرب بوده، بهاي گازوئيل نيز افزايش مي‌يابد. تاثير منفي ناآرامي‌هاي اخير در چند كشور عربي در روند اقتصاد آمريكا و اروپا مشهود است و نگراني بدتر اين است كه بحران‌هاي سياسي در جهان عرب به كشورهاي حوزه خليج فارس نيز كشيده شود كه به دنبال آن بهاي نفت به طور سرسام آوري افزايش مي‌يابد و اقتصاد جهان بار ديگر با ركود شديدتر روبرو خواهد شد.
مصر به عنوان يك بازيگر در جهان نفت نقش كوچكي ايفا مي‌كند با اين حال يكي از بزرگترين محل ترانزيت نفت جهان را در كانال سوئز در كنترل خود دارد. روزانه حدود سه ميليون بشكه نفت (حدود 3.6 درصد از توليدات نفت خام جهان) از كانال سوئز مي‌گذرد. هنوز هيچ اختلالي در مورد ترانزيت نفت از كانال سوئز گزارش نشده اما با افزايش ناآرامي‌ها در مصر مطمئنا در روند ترانزيت نفت در كانال سوئز نيز مشكلاتي ايجاد خواهد شد.
«فاضل غيت» يك كارشناس امور نفت و گاز گفت: اگر ناآرامي‌ها به عربستان كشيده شود و يا در تراتزيت نفت در جهان اختلال ايجاد شود، بهاي نفت در هر بشكه مي‌تواند به 150 دلار در هر بشكه برسد. «بروس بولاك» مدير اجرايي موسسه مالگير نيز اين را تاييد كرد كه ناآرامي‌هاي اخير با گسترش در يكسري كشورهاي ديگر در اقتصاد جهان تاثير منفي خواهد داشت. در اين مقطع زماني تحليلگران گسترش ركود در سراسر اقتصاد جهان به دليل ناآرامي‌ها در جهان عرب را پيش‌بيني نمي‌كنند اما هشدار داده‌اند گسترش اين بحران‌هاي سياسي در كشورهايي همچون عربستان و كويت مي‌تواند اقتصاد جهان را با ركود جديدي روبرو كند. «جيسون ترنرت» يك عضو موسسه تحقيقاتي پترسون در اين رابطه تصريح كرد: در حال حاضر چشم انداز اقتصاد جهان در مقايسه با يكسال گذشته بهتر شده اما بنيان‌هاي اقتصاد جهان متزلزل است و يك شوك بزرگ ممكن است آن را با بحران جديد روبرو كند.
بروز ناآرامي‌ها در جهان عرب روند سرمايه گذاري‌ها در كشورهاي عربي را نيز در مخاطره قرار داده است. تا زمانيكه اين ناآرامي‌ها ادامه يابد، كشورها در راستاي خريد نفت بيشتر گام برمي دارند و عملا بهاي نفت به شدت افزايش مي‌يابد. بحران‌هاي سياسي در كشورهاي عربي بدون شك پيامدهاي كوتاه و درازمدتي در اقتصاد كشورهاي منطقه و جهان خواهد داشت. بحران‌هاي اخير در جهان عرب اين نكته را براي سرمايه گذاران و تحليلگران به همراه داشته كه كل جهان عرب ديگر از آن ثبات سياسي سابق برخوردار نيست و اين موضوع چشم انداز بهبودي شرايط اقتصاد جهان را در شك و ترديد قرار مي‌دهد.
«محمد العرفان» يك كارشناس امور اقتصادي جهان مي‌گويد: درست است كه ناآرامي‌هاي اخير در يكسري كشورهايي رخ داده كه اقتصادشان در جهان مهم نيست اما اين ناآرامي‌ها به طور غيرمستقيم در چرخه اقتصاد منطقه تاثير گذار بوده است. براي نمونه نقش مصر در خاورميانه مهم به شمار مي‌رود. اين كشور از لحاظ استراتژيك و ژئوپلتيكي در منطقه بازيگر مهمي است و نمي‌توان تاثير ناآرامي‌ها در اين كشور را در اقتصاد خاورميانه انكار كرد.
مهمترين موردي كه ناآرامي‌ها در جهان عرب مي‌تواند بر آن تاثير گذار باشد، بهاي نفت است. مصر يك توليدكننده مهم نفت و يا عضو اُپك نيست اما اختلال در روند ترانزيت نفت در كانال سوئز مي‌تواند باعث افزايش چشمگير نفت شود. افزايش ناگهاني بهاي نفت نيز مشكلات جديدي را براي اقتصاد جهان ايجاد مي‌كند. افزايش بهاي نفت فشار زيادي را بر كشورهايي همچون چين و هند وارد مي‌كند؛ كشورهايي كه در حال حاضر با چالش تورم دست و پنجه نرم مي‌كنند. ناآرامي‌ها در تونس، مصر و چند كشور عربي ديگر پيامدهاي اقتصادي و مالي مهمي به همراه خواهد داشت. حدود دو سوم از ذخاير نفت جهان و تقريبا نيمي از ذخاير گاز جهان در خاورميانه قرار دارد و گسترش اين ناآرامي‌ها در خاورميانه مي‌تواند باعث افزايش چشمگير نفت و گاز در جهان و به دنبال آن پيامدهاي ناگواري براي اقتصاد بيمار دنيا داشته باشد. از پنج ركود اقتصادي گذشته در جهان عامل سه ركود بحران‌هاي ژئوپلتيكي در خاورميانه بوده كه باعث افزايش چشمگير بهاي نفت شد. اگر بهاي نفت به طور چشمگيري افزايش يابد، اقتصاد كشورهاي صنعتي نيز با چالش‌هاي بيشتري مواجه مي‌شوند و ممكن است دوباره ركود اقتصادي گريبانگير آنها شود. گسترش اين ناآرامي مي‌تواند در رشد اقتصادي كشورها نيز تاثير منفي داشته باشد. با توجه به اينكه اقتصاد جهان اكنون با فعاليتهاي سياسي رابطه تنگاتنگي دارد، افزايش ناآرامي‌ها در جهان عرب مي‌تواند بار ديگر اقتصاد جهان را با ركود سال 2007 روبرو كند.
