چهاردهم آذرماه مصادف با پانزدهمين سال نبود علي حاتمي ـ سعدي سينماي ايران ـ است.
اين كارگردان در چهاردهم آذرماه سال 1375 پس از يك بيماري طولاني درگذشت و برخي روزنامهها تيتر زدند «علي حاتمي داستان مرگ را كليد زد».
سازندهي آثار مطرحي چون «طوقي»، «باباشمل»، «قلندر»، «سوته دلان»، «حاجي واشنگتن»، «كمالالملك»، «مادر»، «دلشدگان» و مجموعه ماندگار «هزاردستان» با نام كامل عباسعلي حاتمي در 24 مرداد ماه 1323 در كوچهي ارديبهشت خيابان شاپور تهران به دنيا آمد و در اواخر دورهي متوسطه به ادارهي هنرهاي دراماتيك رفت و كلاسهاي نمايشنامهنويسي را گذراند و بعد از مدتي از دانشكده هنرهاي دراماتيك فارغالتحصيل شد.
او كار هنري را از سال اول تحصيل در دانشگاه با نمايش «ديب» آغاز كرد و در سال 1349 به عنوان نويسنده و كارگردان اولين فيلم سينمايي اش را بنام «حسن كچل» ساخت.
حاتمي در جايي گفته بود: «اولين كارگردان ايراني بودم كه قبل از بچه مسلمانهاي امروز، فيلمي را با«بسمالله الرحمن الرحيم» شروع كردم و در تمام فيلمهايم جلوههايي از اعتقادات مذهبي خودم حضور يافت... . چيزي كه برايم مطرح بوده ـ و از خيلي پيش هم مطرح بوده ـ مسالهي شروع زبان و فيلم با نام و ذكر خداست. مثلا در مغازه را در اول فيلم «سوته دلان» كه باز ميكنيم با «بسمالله الرحمن الرحيم» است، باكلام خداست. حالا مهم نيست اين قضيه را چگونه برداشت ميكنند، اما من مايل بودم با كلام خدا شروع كنم. چون در فيلمهاي ديگر هم همينطور بوده است.»
جمشيد مشايخي كه در بسياري از آثار حاتمي حضور داشته از او به عنوان سعدي سينماي ايران ياد مي كند و معتقد است: علي ديالوگهاي حساب شدهاي در فيلمهايش استفاده ميكرد و حرف امروز را در قصههاي ديروز ميگفت و تاريخ برايش وسيله بود.
عزت الله انتظامي هم ميگويد: سناريوهاي علي حاتمي خاص بود و تبحرش را در ساخت آثار تاريخي با «كمالالملك»، «سلطان صاحبقران» و «هزار دستان» نشان داد.
محمد علي كشاورز معتقد است: حاتمي از پايهگذاران سينماي ملي بود و با مطالعه زيادي كه داشت، مردم را خوب ميشناخت و نقشش را به كسي ميداد كه بتواند آنرا حس كند و حتي وسايلي كه در صحنه انتخاب ميكرد، حتما بايد اصل ميبود و آنها را از موزهها به امانت ميگرفت كه هنرپيشه با ديدن اين اجسام قديمي يك حس جديدي را تجربه كند. بازيگرانش همه برايش مهم بودند چه آنكه نقشي بلند داشت و چه آنكه نقشش كوتاه بود.
علي نصیريان هم در اين خصوص ميگويد: حاتمي با تمام عواملش خيلي با محبت ارتباط داشت و كارش هم به نظر من منحصر به فرد بود و فرم خاص خودش را داشت. او به ايران و تاريخ ايران و آدمهايي كه در تاريخ بودند و حتي اشيا، معماري و رنگ اينها اهميت زيادي ميداد و اصرار داشت همه چيز درست دربيايد.
منبع: ایسنا