«پیآرپی» درمانی است که به نام معجزه قرن نامیده میشود، اما آنطور که پزشکان میگویند این درمان هنوز در دنیا در مرحله تحقیق قرار دارد و هنوز درمان قطعی برای بیماریها به وسیله «پی. آر. پی» قابل تایید نیست. «پی. آر. پی» درمان بهوسیله پلاسمای غنی شده پلاکتی است که چند سالی است در کشور ما روی آن تبلیغات زیادی میشود. کافی است نگاهی به تبلیغات پزشکی بیندازید تا متوجه شوید که تا چه اندازه بر روی این درمان در کشورمان تبلیغ میشود. اگر چه هنوز نتایج این درمان برای بسیاری از بیماریها مشخص نشده و به عنوان درمانی تحقیقاتی در بسیاری از بیماریها در دنیا از آن نام برده میشود، اما در کشور ما به گونهای تبلیغ میشود که گویی معجزهای پزشکی در قرن ۲۱ اتفاق افتاده و برای اینکه ما هم از دنیا عقب نباشیم، باید تمام بیماریها به وسیله آن درمان شوند.
بیشترین تبلیغات در خصوص درمان پی آر پی در کشورمان بعد از درمان آرتروز زانو در خصوص بیماریهای پوست و مو صورت میگیرد. دکتر امیر هوشگ احسانی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به این نکته که درمان «پی. آر. پی» از چند سال گذشته در طب ورزش و بیماریهای لثه مورد استفاده بوده، میگوید: «این درمان در خصوص پوست و مو نیز مطرح شده، اما از نظر علمی در دنیا مدارک کافی وجود ندارد که بتواند به عنوان خط اول یا دوم درمان در بیماریهای پوست و مو جوابگو باشد. در تمام دنیا چند کشور بر روی درمان «پی. آر. پی» درخصوص پوست و مو تحقیق کردهاند که آیا میشود با این درمان رشد یا ضخامت مو را بیشتر کرد یا اینکه روند رشد مو یا نتیجه کاشت مو را بیشتر کرد. اما هنوز درمان قطعی بهوسیله این درمان اثبات نشده است.»
وی با انتقاد از تبلیغات بیرویهای که درخصوص درمان «پی. آر. پی» میشود میگوید: «تبلیغاتی که در خصوص درمان «قطعی» بیماریها به وسیله «پی. آر. پی» انجام میشود جنبه علمی ندارد و نباید به آنها توجه کرد.»
دکتر احسانی با اشاره به این نکته که انجام «پی. آر. پی» در مطبها ممنوع است، میگوید: «این درمان باید در مراکز معتبر درمانی و کلینیکهای مجهز زیر نظر پزشکان متخصص انجام شود تا خطری متوجه بیمار نباشد.»
رشد بیشتر موها بعد از تزریق «پی. آر. پی» از نکاتی است که در تبلیغات «پی. آر. پی» به آن اشاره میشود. دکتر احسانی با رد این مورد میگوید: «در مورد تاثیر این درمان در رشد مو هنوز مدارک و مستندات کافی وجود ندارد این در حالی است که برخی مراکز، بعد از کاشت مو، پلاسمای غنیشده از پلاکت را کنار ریشه تزریق میکنند و در تبلیغات میگویند «پی. آر. پی» رشد موی کاشته شده و تراکم آن را بیشتر میکند، اما هنوز این روش در دنیا توصیه نمیشود و کاربرد ندارد.» به گفته وی: «برخی مقالههای منتشرشده در مجلههای معتبر پزشکی، از یکسو نشان میدهند «پی. آر. پی» میتواند ضخامت مو و تراکم و رشد آن را بیشتر کند، اما در همین مقالهها آمده که «پی. آر. پی» نقشی در رشد موهای جدید ندارد و نمیتواند باعث افزایش تعداد موها شود. برخی دیگر از مقالهها نیز بر بی اثر بودن «پی. آر. پی» در رشد، ضخامت و تراکم مو تاکید دارند. یعنی تاکنون مطالعههای قوی و مستندات محکم در مورد این موضوع که «پی. آر. پی» در کنار پیوند مو و بعد از آن برای تقویت مو موثر است، وجود ندارد، اما به هر حال به عنوان یک روش درمانی در کنار سایر روشها میتوان آن را پذیرفت.»
وی به این نکته نیز اشاره میکند که: «برخی تبلیغات که در معرفی روشهای نوین جوان سازی و ترمیم پوست و مو ارائه میشوند، بسیار اغواکننده است. پی آر پی به هیچوجه نمیتواند جایگزین سیر روشهای درمانی رفع چین و چروک پوست شود بلکه به عنوان یک روش درماین کمک کننده و مکمل سایر روشهای درمانی استفاده میشود. «پی. آر. پی» در درمان ریزش مو، طاسی سر و رفع تیرگی دور چشم برای همه افراد جوابگو نیست و به عنوان یک روش تضمینشده بهکار نمیرود.» وی به این نکته نیز اشاره میکند که: «پیآرپی عوارض کوتاهمدت چندانی ندارد. اگر چه ممکن است محل تزریق دردناک باشد و خونمردگی و کبودی ایجاد کند، اما عوارض بلندمدت هنوز آن مشخص نشده است. اما زمانی که فاکتور رشد تزریق میشود، ممکن است مسیر استاندارد را طی نکند و باعث رشد غیرطبیعی سلولهای زیرپوستی شود. با این حال استفاده از پیآرپی به مطالعههای بیشتری نیاز دارد تا ایمن و بیضرر بودن آن بررسی شود.»
سلول درمانی با پی آر پی عوام فریبی است
دکتر محمدعلی نیلفروشزاده، رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی نیز با اشاره به این نکته که برخلاف تبلیغاتی که انجام میشود تزریق پی آر پی به معنای تزریق سلولهای بنیادی نیست، اینعمل را عوامفریبی خوانده و میگوید: «تزریق سلولهای بنیادی در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی و با تجهیزات استاندارد انجام میشود، اما در درمان پی آر پی پلاکت تزریق میشود که این پلاکتها قابلیت تقسیم شدن ندارند و نمیتوانند سلول بنیادی تلقی شوند.» وی به این نکته نیز اشاره میکند که تزریق سلول بنیادی فولیکول مو در کشور ما فقط در یک مرکز تحقیقاتی آن هم در فاز حیوانی در حال انجام شدن است و هنوز وارد فاز انسانی این تحقیقات نشدهایم.»
دکتر نیل فروش زاده تاکید میکند: «تمام افراد نمیتوانند از درمان پی آر پی بهرهمند شوند. بیماران دارای اختلالات پلاکتی، وجود عفونت در محلی که قرار است مورد درمان قرار بگیرد، بیماریهایی که منجر به تب میشوند، بیماران کبدی مزمن و افرادی که با داروهای انعقادی درمان میشوند نباید از این روش درمانی استفاده کنند.»
به گفته بسیاری از متخصصان پوست و مو، روش
«پی. آر. پی» در حال حاضر مراحل تحقیقاتی و آزمون و خطا را طی میکند. چراکه عملکرد پلاکتها در فرآیند ترمیم و بازسازی پوست موقتی است و بهرهگیری نتایج طولانی مدت از آن، تکرار این روش را در عرض چند ماه ضروری میسازد. در حالی که عوارض ناشی از تزریق پلاسما که از مهمترین آنها میتواند ایجاد فیبروز (کشیدگی موقت پوست) باشد با عوارضی همراه است که میتواند بسیار خطرناک باشد.
بر خلاف نظر دکتر محمدعلی نیل فروشزاده، رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی، لطفعلیپور کاظمی، رئیس نخستین همایش پلاسمای غنی شده از پلاکت (PRP) معتقد است: «در روش پی آر پی نقش اساسی را سلولهای بنیادی (Stem Cells) دارند که به صورت غیرفعال در خون انسان شناور هستند و توانایی تبدیل به هر شکلی را که نیاز باشد دارند و در واقع برای فعال شدن به پلاکت نیاز دارند.» وی تاکید میکند: «پلاکتها با توجه به اینکه هسته ندارند بهعنوان سلولهای بنیادی محسوب نمیشود، ولی ترشح فاکتور رشد توسط پلاکتها سبب میشود که سلولهای بنیادی در گردش خون از حالت غیرفعال به حالت فعال در آیند.»
پور کاظمی به کاربردهای پی آر پی اشاره کرده و میگوید: «ترمیم زودتر بافتهای استخوانی، غضروفی و تاندونها و آرتروزها و ناهنجاریهای مادرزادی در جراحیهای ارتوپدی، ایمپلنت و ترمیم بافتهای لثه و جراحی دهان، جراحیهای پلاستیک، زیبایی، پوست، ریزش و طاسی و ترمیم مو از کاربردهای پی آر پی است.» و با اشاره به دیگر کاربردهای این روش درمانی میگوید: «درمان خشکی چشم، پیوند بافتی در جراحی گوش و حلق و بینی، بهبود زخمهای مزمن دیابتی، تسریع در بهبود سوختگیها، درمان بسیاری از ناهنجاریهای مادرزادی و ترمیم استخوانی، عصبی و عضلانی از دیگر کاربردهای این درمان است.»
چینیها و درمان پی آر پی
هزینه بالای کیتهایی که برای این نوع درمان استفاده میشود باعث شده تا مثل دیگر تجهیزات پزشکی کیتها و سانتریفیوژهای چینی جایگزین مشابه آلمانی و سوئیسی شوند که در دنیا کیفیت آنها حرف اول را میزند. برخی پزشکان به دلیل اینکه کمتر هزینه کنند کیتها و سانتریفیوژهای چینی را جایگزین کیتهای اصلی کرده و بیمار از همه جا بیخبر نیز هزینه استفاده از کیتهای اصلی را پرداخت میکند این در حالی است که کیتهای چینی تقلبی نه تنها کارایی کیتهای اصلی را ندارند بلکه هنگامی که در سانتریفیوژهای چینی قرار میگیرند به خوبی عمل تجزیه انجام نشده و پلاسما نیز به خوبی جداسازی نمیشود و گاهی اوقات از پلاسمای ساده به جای پلاسمای تجزیه شده استفاده میشود.
استفاده از کیتهای یک بار مصرف برای چند بیمار در بر خی مطبها نیز باعث شده تا تزریق خون از این کیتهای آلوده عوارضی را برای برخی بیماران به وجود بیاورد که گاه هزینههای درمانهای بعدی را برای آنها چند برابر کرده است. نکته آخر اینکه هیچ کس منکر درمان بهوسیله پیآرپی نیست، اما تبلیغاتی که در کشور ما انجام میشود به گونهای است که گویا تمام بیماریها به وسیله پیآرپی درمان میشود این در حالی است که استفاده از این نوع درمان نیاز به دانش کافی دارد و معجزه نمیکند.
منبع: تهران امروز