آمار ازدواج 5 درصد افزایش یافته است این خبر خوشی است اگر نگرانی‌ها درباره افزایش آمار طلاق در کشور وجود نداشته باشد. رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان که این آمار را اعلام کرده اما نگرانی اش از افزایش نرخ طلاق در تهران را هم نتوانسته بپوشاند و اعتراف کرده که با وجود سیاست‌های دولت در این حوزه، آمار طلاق در کشور کم نشده است. این در حالی است که این سو و آن سو، بعضی از چهره‌های سرشناس بر موضوع ازدواج موقت پافشاری می‌کنند، رسمی که اگرچه به لحاظ دینی منعی ندارد اما عرف ایران خصوصا جامعه زنان، مخالف سرسخت آن است. افزایش میزان طلاق در کشور از یک سو و تاکید بر ازدواج موقت از سوی دیگر مهم‌ترین نهاد جامعه ایرانی را با چالشی تازه مواجه کرده است؛ خانواده‌هایی که این روزها با مشکلات اقتصادی مواجهند حالا باید نگرانی‌های تازه‌ای را هم به لیست خود اضافه کنند؛ نگرانی از فروپاشی نهاد خانواده و یا ازدواج مجدد همسر!
رشد آمار ازدواج و طلاق
محمد تقی حسن‌زاده، رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان به‌تازگی از رشد 5 درصدی ازدواج در کشور و رشد 2 درصدی ازدواج در تهران خبر داده، رشدی که به گفته او 6 ماهه نخست امسال را پربارتر از شش ماهه نخست سال پیش کرده است این در حالی است که او با کنار هم قرار دادن شرایط فرهنگی – دینی کشور، این آمار را چندان مطلوب نمی‌داند و می‌گوید:
«در مجموع رشد ازدواج آن‌چنان که باید بالا نبوده است.» اما این همه ماجرا نیست. او وضعیت طلاق در کشور را هم نگران کننده توصیف کرده و گفته است:«نرخ طلاق در کشورطی شش ماهه اول سال91 نسبت به مدت مشابه آن در سال گذشته روند کاهشی نداشته است» و حتی درباره تهران این آمار به گفته او شرایط بدتری هم داشته:« در تهران با رشد و افزایش میزان طلاق مواجه هستیم و رشد نرخ طلاق در تهران نگران‌کننده است. » اما مگر آمار طلاق در کشور چگونه است که رئیس مرکز مطالعات این وزارتخانه نوپا را نگران کرده؟ رئیس سازمان نظام روانشناسی این آمار را به شکل روشن تری تشریح می‌کند. دکتر غلامعلی افروز اعلام کرده است که « از هر چهار ازدواج، یکی به طلاق می‌انجامد» و این بدون در نظر گرفتن آمارهای دیگری است که هر روز در حوزه طلاق منتشر می‌شود.
طلاق و مسئله جمعیت
طرح افزایش جمعیت که از سوی دولت در حال پیگیری است بدون افزایش آمار ازدواج معنای روشنی نخواهد داشت. افزایش ازدواج می‌تواند مقدمه‌ای بر افزایش موالید باشد اما افروز معتقد است که در ضلع رو به روی این ماجرا، طلاق قرار دارد که به کاهش جمعیت منتهی می‌شود. او گفته است: « یکی از مولفه‌های کاهش جمعیت، طلاق است و اگر بخواهیم به سیاست جمعیتی بیندیشیم، باید به کاهش طلاق و افزایش خانواده‌های شاد و گرم که نتیجه ادامه ازدواج است بپردازیم.» ویژگی‌هایی که افروز از خانواده ترسیم می‌کند، شاید در حقیقت چالش‌هایی باشد که امروز نهاد خانواده به خصوص در شهرهای بزرگی چون تهران با آن دست و پنجه نرم می‌کند و بدیهی است که تهران در آمار طلاق در شرایط نامناسبی باشد.
او راهکار کاهش طلاق را که به افزایش جمعیت نیز خواهد انجامید، نتیجه ادامه ازدواج می‌داند، موضوعی که در حال حاضر از سوی دو خطر عمده یعنی «طلاق» و پدیده «چند همسری» تهدید می‌شود. رئیس نظام روانشناسی کشور اما اعلام کرده که ازدواج یعنی تشکیل نهادی تنها و تنها با دو رکن اساسی؛ زن و مرد و تلویحا موضوع چند همسری که به بهانه سیاست افزایش جمعیتی تازگی‌ها مورد توجه قرار گرفته است را مورد نقد قرار می‌دهد:«زن و شوهر دو رکن اصلی خانواده هستند، خانواده تنها نهاد بی‌بدیل، طبیعی، فطری و جاودانه انسان است و همه نهادها باید در خدمت خانواده باشد.» افروز ریشه همه طلاق‌ها و همسرگریزیها در جهان از جمله ایران را دافعه‌های جنسی و روانی دانسته و به موضوع فرهنگ نیز اشاره داشته است:«خانواده باید مرکز انتقال فرهنگ و ارزشهای دینی باشد و رابطه‌های گرم وصمیمی بین خانواده‌ها برقرار باشد» که بی‌شک ارتباط مستقیمی با تک همسری دارد.
چند همسری و افزایش جمعیت؟
اگر رئیس سازمان نظام روانشناسی خانواده‌ای را سالم و آماده تولد فرزند می‌داند که بر محور یک زن و شوهر و عقدی محبت آمیز و عاشقانه و عاقلانه بنای یک زندگی مشترک را ریخته‌‌اند از سوی دیگر، مدافعان طرح افزایش جمعیت به دنبال آن هستند که با تشکیل چند خانواده حول محور هر مرد، تکثر اولاد را به ارمغان بیاورند! ارمغانی که به اعتقاد کارشناسان به لحاظ فرهنگی با فرهنگ بومی ایرانی در تضاد است و عرف جامعه نیز نمی‌تواند با آن مدارا کند. چندی پیش دو تن از نمایندگان مجلس درباره ازدواج موقت اعلام کرده بودند « وقتی یک مرد چند زن اختیار می‌کند، فرزندان بیشتری خواهد داشت.» محمدتقی رهبر، رئیس سابق فراکسیون روحانیون مجلس از مسئولان خواسته بود که برای این نوع ازدواج فرهنگ سازی کنند .این اما تمام ماجرا نیست، پس از تشویق مردها برای ازدواج موقت از سوی محمدتقی رهبر، حجت الاسلام مرتضی حسینی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس به مردان پیشنهاد داده بود که با زنان مطلقه ازدواج کنند تا به گفته او«این تعدد زوجات به سلامت فرهنگی و اجتماعی جامعه کمک کند.»
ابراهیم فیاض که از چهره‌های سیاسی نزدیک به این دو نماینده مجلس است اما مخالف این نوع نگاه به نهاد خانواده است. او به قرائتی که اولین طراح این طرح بوده هشدار داده است که:«آقای قرائتی مشکل جامعه، ازدواج موقت نیست و شما نمی‌خواهد برای حل مشکل ازدواج راهکارهایی برای ازدواج موقت ارائه دهید.» فیاض به فتوای امام خمینی(ره) اشاره کرده و مشکل اصلی جامعه را ازدواج دائم دانسته است: « ازدواج موقت برقراری رابطه جنسی بدون عشق است که از دستاوردهای غرب است اما باید شرایط ازدواج پایدار فراهم شود.» فیاض به مشکلات اقتصادی اشاره کرده و از دولت خواسته است که اگر نگران موضوع ازدواج در کشور است برای پایین آوردن سن تاهل، به این وضع اقتصادی خانواده‌ها سامان دهد.
منبع: آرمان
