انتشار تصاوير زورگيري چند تبهكار از يك شهروند در فضاي مجازي بازتابهاي زيادي داشت و حتي عاليترين مقام قضايي كشور را نيز به واكنش واداشت. به دنبال اظهارنظر آيت الله آملي لاريجاني درباره محارب بودن افرادي كه با سلاح سرد زورگيري میكنند پليس آگاهي پايتخت به تكاپو افتاد و چند روز بعد چهار جوان زورگير دستگير شدند. سرهنگ عباسعلي محمديان رئيس پليس آگاهي تهران بزرگ طي گفتوگويي با آسمان از جزئيات اين عمليات، شيوههاي تبهكاران براي زورگيري و چگونگي برخورد با آنان سخن گفت.
رسيدگي به پرونده زورگيري معروف پايتخت از چه زماني آغاز شد؟
اين حادثه روز 11 آذرماه امسال اتفاق افتاد و طي آن يكي از شهروندان بعد از خروج از بانك درحاليكه ميخواست وارد محل كارش شود از سوي چهار زورگير با دو موتورسيكلت مورد حمله قرار گرفت. با وجود مقاومت اين شهروند، زورگيران مبلغي پول نقد، تعدادي كارت عابر بانك و حتي لباسهاي او را سرقت كردند. بعد از اعلام شكايت مالباخته، تيمهاي ويژه عملياتي پليس آگاهي تهران بزرگ تلاشهايشان را براي شناسايي و دستگيري چهار متهم پرونده آغاز كردند.
درباره جزييات عمليات دستگيري متهمان صحبت كنيد.
بعد از چهرهنگاري و اقدامات پيچيده پليسي افسران آگاهي يكي از متهمان به نام «مهدي» را شناسايي كردند و ادامه تجسسها نشان داد پاتوق او يك قهوهخانه در خيابان 17 شهريور است. به اين ترتيب او دستگير شد و اعتراف كرد سرقتها را با همدستي 3 نفر از دوستانش به نامهاي ميلاد، مهرداد و عليرضا مرتكب شده است. در ادامه عليرضا در خيابان يوسفآباد و دو نفر ديگر نيز در مخفيگاهشان دستگير شدند و اعتراف كردند تاكنون مرتكب 5 فقره زورگيري شدهاند.
زورگيري جرم تازهاي نيست و پيش از اين هم بارها چنين اتفاقي افتاده است. چه چيز باعث شد اين پرونده براي دستگاه قضايي و پليس حائز اهميت شود؟
يكي از جرائمي كه پليس آگاهي تهران بزرگ همواره با حساسيت ويژهاي به آن رسيدگي كرده است بحث زورگيري است. در اين پرونده نيز از روزي كه پرونده به آگاهي ارجاع شد تيمهاي ويژه، تلاشهايشان را آغاز كردند و در كوتاهترين زمان ممكن نيز به نتيجه رسيدند. نكته حائز اهميت اين پرونده انتشار تصاوير آن در فضاي مجازي بود. اين كار براي چند روز باعث ايجاد حس ناامني در جامعه شد اما خوشبختانه اقدام ضربتي پليس در دستگيري زورگيران سبب شد فضاي جامعه آرام شود.
اين پرونده فرصت خوبي است تا جرم زورگيري بيشتر مورد بررسي قرار گيرد. از ديدگاه پليسي به چه كساني زورگير گفته ميشود و اين افراد چه ويژگيهايي دارند؟
افرادي كه با توسل به زور و خشونت اموال سايرين را تصاحب ميكنند زورگير هستند. در بحث حقوقي به افرادي كه مرتكب سرقت مقرون به آزار ميشوند زورگير اطلاق ميشود. اين افراد معمولا تحصيلات پاييني بين سوم راهنمايي تا ديپلم دارند. اكثر آنها سابقهدار هستند و حداقل يكبار توسط پليس دستگير شدهاند. معمولا از بنيه قوي برخوردارند و جسارت زيادي دارند. زورگيرهايي كه از نظر جثه و هيكل ضعيف هستند سعي ميكنند حتما از چاقو و قمه استفاده كنند تا با ترساندن طعمهشان ضعف بدني خود را جبران كنند. با اين حال نميشود بهطور مطلق اين ويژگيها را براي همه زورگيران يكي دانست و ممكن است متهماني خارج از اين ويژگيها نيز وجود داشته باشند.
زورگيريها معمولا در چه شرايطي رخ ميدهد؟
زورگيران به شكل باندي عمل ميكنند و معمولا بين 3 تا 5 نفر هستند. آنها سعي ميكنند نقشهشان را خيلي سريع عملي كنند و به همين دليل در همان لحظه اول شروع به ترساندن طعمهشان ميكنند و معمولا در چنين شرايطي طعمهها قدرت واكنش زيادي ندارند. از طرفي تبهكاران مكانهاي خلوت و تاريك را براي اين كار انتخاب ميكنند تا نقشهشان را راحتتر عملي كنند و احتمال شناسايي شدن شان كم شود.
زورگيران از چه ترفندهایی براي عمليشدن نقشهشان استفاده ميكنند؟
معمولا هر باند تبهكاري براي ارتكاب جرم شگردهاي خاص خود را دارد اما در يك نگاه كلي ميتوان چند ترفند مهم را براي بحث زورگيري متصور شد. ترفند اول؛ زاغزني است. در اين شيوه معمولا يكي از اعضاي باند كه سن بيشتري دارد در بانك يا مراكز تجاري پرسه ميزند و افرادي را كه پول زيادي با خود حمل ميكنند شناسايي ميكند. در ادامه با خارج شدن طعمه از بانك، ساير اعضا او را در محل خلوتي به دام مياندازند و با تهديد و ارعاب نقشه زورگيريشان را عملي ميكنند. از انواع ديگر زورگيري ميتوان به شيوه «آويزان بري» اشاره كرد كه در آن معمولا خانمهايي كه كيف دستي همراه دارند هدف قرار ميگيرند. برخي زورگيران نيز بهطور رهگذري از شهروندان خفتگيري ميكنند. اما يكي ديگر از شگردهايي كه طي سالهاي اخير شايع شده است زورگيري تحت پوشش خودروي مسافربر است. تبهكاران ابتدا يك خودرو را بهصورت دربستي و به مقصد مكاني خلوت در حاشيه شهر كرايه ميكنند و در ادامه با تهديد و ارعاب خودرو را از چنگ راننده بيرون ميكشند. سپس با استفاده از آن شهروندان را بهعنوان مسافر سوار خودرو كرده و از آنان زورگيري ميكنند. آنها معمولا از خودرو بين 24 تا 48 ساعت استفاده و در ادامه آن را در كنار خيابان رها ميكنند.
پرونده چهار زورگير بار ديگر باعث مطرح شدن بحثهايي درباره حمل سلاح سرد در جامعه شد. ديدگاه شما در اين باره چيست؟
متاسفانه براي سلاح سرد قانون مشخصي وجود ندارد. مثلا شاهديم در كنار خيابان افراد بدون هيچ مانعي چاقوهاي نامتعارف ميفروشند. حال سوال اينجاست كه چاقوهاي بزرگ يا مثلا شمشيري كه فروخته ميشود چه كاربردي ميتواند داشته باشد. خريد، فروش و حمل چنين وسايلي به هيچ عنوان توجيه ندارد. در اين خصوص مدتها قبل طرحي به مجلس فرستاده شد اما تاكنون به جايي نرسيده است. اين در حالي است كه بسياري از جرائم خشن مثل قتل و زورگيري با استفاده از همين چاقوهاي نامتعارف انجام ميشود.
شما چه توصيه هايي به شهروندان در خصوص مواجهه با زورگيران داريد؟
توصيه ما اين است كه افراد در برابر زورگيران به هيچوجه مقاومت نكنند. چراكه ممكن است آنها از سلاحشان استفاده كنند. در يك مورد زورگيران با چاقو به گردن يك نفر ضربه زده بودند و ممكن بود اين فرد جان خود را از دست بدهد. عاقلانهترين كار اين است كه افراد تلاش كنند اطلاعات بيشتري از تبهكاران به دست بياورند. مثلا شماره پلاك خودرو يا موتورسيكلتشان و چهره آنها را به خوبي به خاطر بسپارند تا پليس را در كشف جرم ياري دهند.
