رودخانه‌ها سیستم‌هاي دینامیکی هستند که توسط «دبی»شان شکل مي‌یابند. اکوسیستم رودخانه‌اي در مقابل خرابی‌هاي طبیعی مثل خشکسالی‌ها و رویدادهایی که منشا انسانی دارند مثل انتقال آب بین حوضه ای و یا ساختن سدها، واکنش نشان مي‌دهند. در واقع هر چه بیشتر جریان براي یک رودخانه تغییر کند، آن رودخانه و اکوسیستم مربوطه بیشتر تغییر خواهد کرد.
به گزارش بهار نیوز، بررسی مسائل و موضوعات مرتبط با رودخانه‌ها بر اساس جریان طبیعی رودخانه مي‌باشد، تا جایی که رژیم جریان طبیعی یک رودخانه که شامل 5 مولفه کلیدي تغییر پذیري، اندازه، فراوانی، مدت دوام، زمان و شدت تغییرات است، به عنوان یک فاکتور مرکزي در حفظ تنوع زیستی و سلامت اکوسیستم شناخته شده است. با این وجود رودخانه كارون بزرگ، از دو شاخه اصلي كارون و دز تشكيل مي‌شود كه تحت تاثير عملكرد سدهاي موجود و رژيم آبدهي آن طبيعي نمي باشد و ژئومورفولوژي بستر رودخانه مي‌تواند بر اثرات متقابل بین جریان و کیفیت آب جهت اختصاص به جریان زیست محیطی تاثیر مستقیم و زیادی داشته باشد.
با بررسي الگوي يك رودخانه مي‌توان شرايط كنوني و پتانسيل تغييرات احتمالي آن را در آينده بهتر درك كرد و همچنين مي‌توان پاسخ رودخانه را نسبت به تغييرات طبيعي و یا فعالیت انسانی پیش بینی کرد.
از پیامدهای انتقال آب، تغییر رژیم رودخانه و حجم آب در فصول مختلف مي‌باشد.
تغییرات کمی فوق همچنین تغییرات هیدروفیزیکی و هیدروشیمیایی آب را نیز به همراه دارد. تغییر در اکوسیستم رودخانه به علت تغییرات کمی و کیفی آب حاصل مي‌شود و حتی در نقاط دورتر نظیر مصب رودخانه نیز ظاهر می‌گردد. کاهش مواد رسوبی در مصب رودخانه باعث فرسایش سواحل دریا و تغییر اکوسیستم سواحل و مصب رودخانه مي‌گردد و کاهش سرعت آب رودخانه‌ها باعث تقلیل قدرت خودپالایی رودخانه مي‌گردد.
با دیدن تصاویر ماهواره‌ای در دوره‌هاي زمانی مي‌توان تغییرات را در مسير غيرمتقارن رودخانه کارون مشاهده نمود به این معنی که در الگوی رودخانه، ناهنجاري‌هايي به وجود آمده است. عمده اين ناهنجاري‌ها در حد فاصل جنوب اهواز تا نزديكي شمال دارخوين مي‌باشد. در سال‌هاي اخير با احداث سدهايي برروي دو رودخانه كارون و دز و همچنین خشکسالی‌هاي پی در پی و نیز انتقال آب از سرشاخه ها، تغيير و تحولاتي در رژيم دبي و رسوبي رودخانه كارون بوجود آمده است. اين مسئله به مرور زمان برروي روند تغييرات ريخت شناسي رودخانه در دشت خوزستان اثر گذاشته است.
