حجت الاسلام پناهیان از اینکه سینما برای جذاب تر شدن باید عمیق تر شود و همچنین جذابیت موضوعات انقلابی و اسلامی و شخصیت های دینی در فیلمسازی سخن گفت و بیان کرد این سینماست که باید تعیین کند که مخاطب چه زمانی نفس بکشد.
به گزارش خبرنگار مهر حجت الاسلام پناهیان در نشستی که امروز یکشنبه 27 بهمن در حوزه هنری برگزار شد درباره سینمای اسلامی و انقلابی عنوان کرد: این سئوال که آیا می توان سینمای اسلامی داشت شاید پاسخ واضح و بدیهی ای داشته باشد و آن اینکه سینمای اسلامی با رعایت تمام اصول مهم و ارزشهای دینی میسر است و حتی می توان گفت سینمایی که اسلامی و انقلابی نباشد اصلا چه نوع محتوایی می تواند داشته باشد.
وی ادامه داد: سینمای غیراسلامی شخصیت پردازی و قصه خود را با چه نگاه و چه عمقی می خواهد انجام دهد و اصلا چگونه می خواهد مخاطبش را سرگرم کند. یک فیلم سینمایی اگر عمق و ژرفای یک درام انقلابی را نداشته باشد دستگرمی آن در حد طرح های اولیه و در مرحله آموزش های دبستانی سینمایی خواهد بود.
در این صورت اگر سینما مضمون انقلابی و اسلامی نداشته باشد اصلا کار خود را آغاز نکرده است وقتی سینما ظرفیت کارهای بزرگ را دارد نباید به کارهای کوچکتر بپردازد و در صورتی که به این مضامین بپردازد گویی اصلا کار خود را شروع نکرده است.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به موضوعات دینی برای نوشتن فیلمنامه ها خاطرنشان کرد: موضوعات بسیاری است که می توان درباره آنها فیلم ساخت از مهمترین این موضوعات رابطه عبد و خداوند است، یا مثلا می توان به داستان زندگی شخصیت های بزرگ پرداخت. آیت الله بهجت سیر و سلوک زیادی در زندگی خود داشته است و داستان سلوک معنوی او از سرگرم کننده ترین داستانهاست. خواهش من از فیلمنامه نویسان این است که تمام اصول یک قصه و یا یک فیلمنامه برتر از نظر چارچوب فیلمنامه نویسی و از نظر قدرت تعلیق و زبان بین المللی سینما را بکار بگیرند تا همه با آن داستان ارتباط برقرار کنند.
این پژوهشگر با اشاره به فیلم گلادیاتور اظهار کرد: من گاهی اوقات در گفتگوهای خود فیلم گلادیاتور را تقدیر کرده ام البته من ادعایی درباره سینما ندارم اما در نقدهایی که نوشته شده می توان اهمیت فیلم گلادیاتورها را فهمید. کسی که از اصول تاثیرگذاری تبلیغات، اقناع و مقدمه چینی آشنایی داشته باشد می فهمد که قصه پرداز قصد داشته چه ذهنیتی را نسبت به کاراکتر در مخاطب این فیلم ایجاد کند. بر اساس این اصول است که گلادیاتور فیلم جذابی میشود یا فیلمی مثل "شجاع دل" از بسیاری از فیلم های دفاع مقدسی ما جلوتر است زیرا اینها عناصر فیلمسازی را بکار گرفتند.
پناهیان با بیان اینکه عمیق تر شدن سینما به جذابیت آن کمک می کند گفت: وقتی فیلم های جذاب وجود دارد مردم دیگر حوصله ندارند که فیلمهای غیر جذاب را ببینند و دیگر سئوالهایی از این دست که سینما سرگرمی است یا صنعت، ابلهانه جلوه می کند زیرا مردم داستانهای سرگرم کننده را دوست دارند و این یعنی سرگرمی و زمانی که برای این داستانهای جذاب پول بدهند سینما وارد صنعت می شود به هر حال اینکه ما سینما را تجارت بدانیم و یا مخاطب خود را عام یا خاص فرض کنیم مانع کار عمقی در فیلمسازی نیست.
وی افزود: این سینماست که باید تعیین کند که مخاطب چه زمانی نفس بکشد و اگر سینما به عرفان و انقلاب بپردازد جذاب تر هم می شود، سینما می تواند به نمایش پیچیدگی های روح انسان و سیر بی نهایت راه مسیر او کمک کند و همچنین می تواند به اندازه این پیچیدگی ها جذابیت داشته باشد و این امر زمانی اتفاق می افتد که سینما این پیچیدگی ها را بیان کند.
پناهیان ادامه داد: زندگی درونی امیر المومنین بسیار جذاب و پرحادثه بود. امیر المومنین کشمکش ها و درگیری هایی درون خود داشت که وقتی اینها آشکار شود بسیار جذاب است. به طور مثال زمانی امیرالمومنین از پیامبر می پرسد که آیا من دین دارم و یا زمانی که در هنگام رکوع ضربه می خورد می گوید که رستگار شده است. اینها نشان می دهد که امیرالمونین تا لحظه آخر درباره ایمان خود نوعی کشمکش درونی داشته است اما بسیاری از ما فکر می کنیم که وقتی بچه مذهبی شدیم دیگر همه چیز تمام است اما این چنین نیست.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: دین زندگی بی حادثه را به یک زندگی پرهیجان تبدیل می کند و تازه همه چیز شروع می شود. برای یک قصه پرداز سر زدن به باطن آدمهای خوب کاری ندارد کار او مثل دکتری است که قلب آدمها را بررسی می کند کار فیلمنامه نویس هم بررسی درون آدمهاست. بنابراین اگر برنامه نویس در کارش سطحی باشد نمی تواند قصه را در بیاورد.
وی با اشاره به زندگی اولیای خدا خاطرنشان کرد: تمام اولیای خدا تا لحظه آخر در درون خود کشمکش هایی داشته اند اگر ما بخواهیم قصه ابراهیم و اسماعیل را به تصویر بکشیم زمانی که اسماعیل قربانی نمی شود شاید فیلم ما به آخر برسد اما این تازه ابتدای داستان است فیلمنامه ادامه دارد اما ما باقی داستان و آنچه را که در قلب این دو می‌گذرد نمی دانیم اینها همان چیزهایی است که سینما باید به آنها بپردازد و اگر بخواهد جذاب تر باشد باید درباره این مسائل عمیق تر شود. در واقع سینما باید بیشتر به ژرفای روح انسانها رسوخ کند.
وی با اشاره به پیچیدگی های شخصیت انسان اظهار کرد: پیچیدگی هایی در شخصیت انسان وجود دارد که ما تنها از طریق آیات قرآن به آنها پی می‌بریم. علاوه بر این ما خداوند را هم از طریق همین آیات می شناسیم بنابراین تلاوت آیات قرآن در حل بسیاری از این پیچیدگی ها موثر است.
پناهیان در ادامه به بیان خاطره ای پرداخت و گفت: یکی از محافظان شخصی حضرت امام خمینی نقل می کرد که امام روزی 12 مرتبه برنامه تلاوت قرآن داشته است. من امروزه بچه مذهبی های زیادی را می شناسم که اندیشه و روح پوسیده ای دارند. چون هر روز قرآن نمی خوانند اما ادعای مذهب دارند و با این حال که خودشان را با آیات قرآن به روز نمی کنند برای فرج امام زمان هم دعا می خوانند.
این استاد حوزه علمیه در پایان گفت: من امیدوارم که همه ما فیلمنامه نویس باشیم حتی اگر ننویسیم و همه ما بتوانیم سینماگر باشیم اگر چه که فیلم نسازیم اما شخصیت خلق کنیم و درگیری های حیات روحی انسانها را بشناسانیم.
