یکی از سنت ها و رسومی که در میان مردمان زاگرس نشین مرسوم بوده است آیینی است به نام « خون بس». خون بس که با نام‌های دیگری چون « خین و صلح » و «کارد و کفن» نیز شهره است از سنت هایی است که در این مناطق جهت برقراری صلح و آرامش در شرایطی بحرانی که احتمال وقوع جنگ‌های طایفه ای، به دنبال کشته شدن فردی از یک طایفه توسط فردی از طایفه دیگر، وجود داشت، وضع كرده اند.
به گزارش قانون، هنگام مرافعات طایفه ای یا غیر از آن، گاه درگیری‌های کلامی یا جسمی آتشی را روشن می‌کرد که شعله هایش دامن دو یا چند طایفه را در برمی گرفت و شرایطی را به‌وجود می‌آورد که اصلا خوشایند نبود و به ناامنی طایفه قاتل و قشون کشی برای خونخواهی فرد مقتول منجر می‌شد.
این مراسم که با تشریفات خاص و با حضور میانه‌داران و ریش سفیدان انجام می‌شود، حضور مردان بالغ دو طایفه درگیر را می‌طلبد، در حالی که طایفه ای که فرد قاتل متعلق به آن است، برای پایان دادن به کینه و خونخواهی و برگرداندن آرامش، فرد خطاکار را در برابر خانواده و طایفه فرد مقتول حاضر می‌کنند در حالی که کفن بر وی پوشانیده اند و دستان او را بسته‌اند ـ گفتنی است که این مراسم طبق توافقات قبلی که میانه‌داران به عمل آورده‌اند و در یک روز مشخص که اصولا پنجشنبه است، انجام می‌شود ـ در این میان یک فرد ریش سفید و مکرم که از سوی دو طایفه قابل احترام و پذیرش است، در حالی که یک جلد قرآن و یک خنجر بر دستان وی یا یکی از ملازمان وی خودنمایی می‌کند، فرد قاتل را برای بخشوده شدن یا کشته شدن توسط خانواده مقتول، در پیشروی برای اعتراف به جرم خود و اظهار ندامت و درخواست بخشودگی از خانواده مقتول، همراهی می‌کند. و البته که پیش آمدن ریش سفیدان و میانه داران همراه با انتظاری است مبنی بر گذشت و در این لحظه است که معنای واقعی راه رفتن بر لبه تیغ احساس می‌شود.
در این شرایط فرد میانجی (یا یکی از همراهان) در حالی که قرآن و خنجر را روی دستان خود و گاه بر روی یک سینی که با پارچه ای سبز مزین شده است، نگه داشته و فرد قاتل نیز در جوار او قرار گرفته است، به سوی طایفه فرد مقتول پیش می‌رود و در هنگامه این پیشروی یک سری الفاظ و جملات خاص مبنی بر درخواست گذشت و بزرگواری ادا می‌کند. و قاتل در حالی که با دستانی بسته و کفن پوشیده مقابل طایفه مزبور زانو زده است و سر خود را فرو انداخته است در انتظار سرنوشت خود، نفس هایش را می‌شمارد. اینجاست که باید آفتاب گذشت و جوانمردی، بر شب تیره کینه و انتقام بتابد تا صبح زندگی طلوع کند. در چنین مواردی به حرمت کلام خداوند و به خاطر احترامی که مردمان این مناطق برای ریش سفیدان و سادات و بزرگ زادگان قایل هستند، گذشت را بر قصاص ترجیح می‌دهند.
در واقع مراسم خون بس مراسمی نمادین است که از قبل، توافقاتی مبنی بر گذشت در آن صورت گرفته است وگرنه اگر قرار بر قصاص باشد و داغدار کردن خانواده ای دیگر، انجام چنین مراسمی بیهوده است و انجام نمی‌شود. بعد از انجام مراسم و آشتی کردن دو طرف، توافقاتی به صورت رسمی بین دو طایفه انجام می‌شود تا با پایانی خوش، این خونخواهی را فیصله دهند که از آن جمله رد و بدل شدن یک دختر از طایفه فرد قاتل به یکی از خویشاوندان نزدیک فرد مقتول است تا به حرمت این وصلت، برای همیشه این غائله ختم شود. البته امکان دارد مبلغی پول و اقلامی نظیر اسب و تفنگ نیز برای تسلی خاطر خانواده مقتول به آنها پرداخت شود.
