سلسله اتفاقات رخ داده درباره آثاری که یک بازیگر زنِ جوان ممنوع التصویر در آنها حضور داشته، این پرسش را پیش آورده که آیا فیلم یا سریال بر عوامل فعال در تولیدش ارجحیت ندارد و آیا نباید در سیاست حذف از چرخه نمایشِ آثاری که بازیگران یا کارگردانش مشکل داشتهاند، تجدیدنظر کرد؟
به گزارش «تابناک»، چندی پیش، با انتشار تصاویری از یکی از بازیگران سریال کلاه پهلوی، نقدهای کنایهآمیزی درباره کشف حجاب این بازیگر ـ که در سریالی در نقد کشف حجاب حضور داشته ـ مطرح شده و صداوسیما این گونه به چالش کشیده شد. حنانه شهشهانی که سابقه بازیگری کودک را داشت و در نوجوانی نیز در فیلمهایی همچون «زاگرس» و تله فیلمهای «بلند گریه کن»، «یک مشت پرعقاب» نقشآفرینی کرده بود، بستر این حواشی شد.
هرچند در این میان، انگیزهها و عامل انتشار این تصاویر مبهم بود و مشخص نبود که شخص شهشهانی چنین کرده یا این عکسها جنبه شخصی داشته و لو رفته؛ اما ویدا شهشهانی، مادر حنانه، بازیگر تلویزیون و تئاتر و گوینده پیشکسوت رادیو از اساس موضوع را تکذیب کرد و این تصاویر را ساختگی خواند و از پیگیری قضایی برای مشخص شدن عاملان انتشار این تصاویر خبر داد.
مادر حنانه شهشهانی گفته است: «فکر میکنم بیشتر زیر سر سایتهای زرد باشد. حالا نمیدانم مشکلشان با سریال کلاه پهلوی بود یا شخص حنانه! شب در بحبوحه انتشار این عکسها، حنانه در شبکه دوم سیما، با مژده لواسانی مصاحبه داشت. هیچ اتفاقی هم نیفتاده بود. از فردای آن روز زمزمهها شروع شد و به گوشش رسید. به او گفتند: حنانه عکسها را دیدهای؟ آن روز من رادیو بودم. با من تماس گرفت و مسأله را مطرح کرد. به قوه قضاییه شکایت کردم و پس از بررسی متوجه شدند که همه آنها فتوشاپ است. پیش از اینها هم مشکلاتی را برای هدیه تهرانی و… پیش آورده بودند و انگار سال گذشته قرعه به نام حنانه افتاد
.»
البته معدود تصاویر ساخته شده برای برخی بازیگران از جمله هدیه تهرانی با نرمافزارهای ویرایش عکس برای هر شخص مسلط به حوزههای گرافیک و عکس قابل تشخیص است و این قابل تشخیص بودن برای تصاویر حنانه شهشهانی صدق نمیکند و اتفاقاً تصور عکس مورد توجه قرار گرفته و هزینههایی نیز برای این بازیگر داشته، از جمله اینکه در نسخه تله فیلم سریال «یک مشت پر عقاب» که آخر هفته پیشین از شبکه سوم سیما پخش میشود، ظاهراً بازی حنانه شهشهانی دیده نمیشود.
مسئولان تلویزیون تا مشخص شدن ابعاد پنهان این ماجرا، ترجیح دادهاند از این بازیگر تصویری پخش نکنند و به همین دلیل، ماه پیش پخش یکی از اپیزودهای سریال «راه شیری» که وی در آن بازی داشت، با وجود اعلام قبلی از شبکه ۲ منتفی شد و اپیزود دیگری جای آن را گرفت و حضورش در برخی پروژههای تلویزیونی نیز منتفی شده است. در این میان ظاهراً یک دلیل تازه نیز برای استمرار توقیف «سپید و سیاه» ساخته قاسم جعفری وجود دارد و آن هم این اتفاق مبهم است که شاید نباید قضاوت قاطعی دربارهاش داشت.
با این حال، یک مسأله مشخص است و آن هم منطقی نبودن چنین مواجهه با آثاری است که یک بازیگر زن سینما یا تلویزیون در آنها نقش آفرینی و یا یک کارگردان تولید کرده است. در سالهای اخیر، نوع مواجهه با آثاری که کارگردان یا بازیگر مطرحشان ایران را ترک کرده و واکنشهای سیاسی یا غیرسیاسی داشته، برخورد حذفی بوده است. این اتفاق حتی برای بازیگرانی که مدتی ممنوعالفعالیت بودند نیز رخ داد و مدتی حتی فیلمهای فاطمه معتمدآریا نیز پخش نمیشد و البته دوباره پخش این فیلمها انجام شد، حال آنکه سوای اینکه این بازیگر یا هر بازیگری اشتباهی مرتکب شده، آثاری که در آنها نقش آفرینی کرده، از درجه اعتبار ساقط نیست.
فرض را بگذاریم که در اتفاقی محال به شمار انگشتان دو دست، کارگردان و بازیگران مطرحی که برخیشان در ارزشیترین و مهمترین آثار تاریخ سینمای ایران مشتمل بر دهها فیلم بلند سینمایی و چندین سریال مهم نقش آفرینی کردهاند، ترک وطن کنند و مواضع خلاف وضعیت موجود بگیرند، آیا منطقی است همه این فیلمها را در لیست سیاه گذارد و عملاً هزینهای که کشور برای تولید این آثار پرداخت شده را به زبالهدان ریخت؟