علی جنتی در یک نشست صبحانه و حاشیه آن اظهارات جالبی را درباره تأثیر گروههای فشار بر وزارت ارشاد، فیلترینگ، ماهواره و پارازیت و اقدامات این وزارتخانه درباره حجاب مطرح کرد.
به گزارش ایسنا، علی جنتی با حضور در نشست صبحانه کاری اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران که روز یکشنبه 18 خردادماه برگزار شد، پس از شنیدن سخنان اعضای هیأت نمایندگان اتاق ایران، با تأکید بر ضرورت کاهش فشار در حوزه فرهنگ اظهار کرد: من کاملا این موضوع را قبول دارم و از کمکهای شما در این زمینه استقبال میکنم که قلمرو فرهنگ برای حرکت و خلاقیت به یک فضای باز نیاز دارد. من بارها گفتهام که فرهنگ را در محیطهای بسته و گلخانهیی نمیتوانیم رشد بدهیم. باید در محیط باز با تضارب آرا و تبادل اندیشه فرهنگ را رشد دهیم که تا اندازهای این موضوع ایجاد شده اما مطلوب نیست و ما هنوز تحمل شنیدن حرف مخالف و حرف متفاوت با سلیقه خود را نداریم. باید این تحمل را در خود ایجاد کنیم.
او افزود: براساس تعلیمات قرآن، باید حرف خود را با منطق بزنیم. رییسجمهور ما یک جمله میگویند و همین یک جمله را نمیتوانند تحمل کنند. میگویند شما در انگلیس درس خواندهاید یا در قم؟ باید فضایی باشد که راحت حرفهایمان را بزنیم تا کشور رشد کند. باید کاری کنیم که علاوه بر پیشینه پرافتخارمان بتوانیم به امروزمان هم افتخار کنیم و فضایی ایجاد شود که در کتابها و مطبوعاتمان همه هرچیزی میخواهند بنویسید، تخریب هم نکنند. در سینما و حوزههای دیگر هم همینطور باید فضا را باز کرد.
*دیدگاه متفاوت وزیر ارشاد درباره ماهواره و پارازیت
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر ضرورت باز شدن فضا، به دورانی اشاره کرد که با دستگاه ویدیو و فکس هم مشکل داشتیم.
جنتی با اشاره به لزوم باز شدن فضا در حوزه فرهنگ و سایر حوزهها گفت: در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی هنوز نمیدانیم که وایبر و واتس آپ را باید فیلتر کنیم یا نه؟ زمانی با ویدیو هم مشکل داشتیم که حل شد. حتی زمانی سر فکس هم حرف داشتیم.
او در ادامه اظهار کرد: وقتی استاندار خراسان بودم آقای غرضی وزیر ارتباطات بودند. در آن زمان یکسری دستگاه فکس فرستاده بودند برای وزیران و استاندارها و نامه محرمانه هم همراهش بود که این فکس فقط در اتاق شما باشد و کس دیگری به آن دسترسی نداشته باشد. ظاهرا ما باید اول با هر پدیده نو مقابله کنیم و آب که از سر گذشت، آن را بپذیریم. همیشه میخواهیم 20 سال با دنیا فاصله داشته باشیم؛ لااقل همراه دنیا حرکت کنیم.
جنتی همچنین گفت: ما الآن چقدر از شبکههای ماهوارهیی استفاده میکنیم؟ شیعیان در نقاط مختلف دنیا هر کدام یک ماهواره اجاره کردهاند و همه حرفهایشان را میزنند. زمانی ما نمیتوانستیم حتی یک کتاب را به عربستان بفرستیم. الآن میتوانیم از طریق ماهواره و اینترنت حرفهایمان را منتقل کنیم. اما به جای استفاده از امکانات آنها را محدود میکنیم تا دیگران هم از آنها استفاده نکنند.
او افزود: در حال حاضر آمریکاییها مشغول نصب 14 ماهواره در ارتفاع پایینتر از 1000 کیلومتر هستند. بعد از آن شما راحت میتوانید با موبایلهایتان شبکههای ماهوارهیی را در کوچه و خیابان ببینید. ما به جای اینکه فکر کنیم چگونه بهترین استفاده را از این امکانات ببریم فکر میکنیم چطور رویش پارازیت بیندازیم که دیگران هم نتوانند از آنها استفاده کنند. باید این ذهنیت اصلاح شود وگرنه با این فکرها فرهنگ رشد نمیکند.
*از پس محصولات غیرمجاز برنمیآییم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه رسیدگی به نشر دیجیتال و کپیهای غیرمجاز باید به بخش خصوصی واگذار شود، معتقد است تشکلها بهتر میتوانند قاچاقچیها و خلافکارهای حوزه خود را بشناسند.
جنتی درباره رسانههای دیجیتال گفت: در حوزه رسانههای دیجیتال پیشرفتهای وسیعی در حال حصول است. بخش خصوصی هم در این زمینه پیشرفتهای خوبی داشته است. انتظار وجود دارد که مجموعه فناوری و رسانههای دیجیتال وزارت ارشاد هم همکاری کنند. قبول دارم که بعضی از همکاران هنوز با تفکرات گذشته عمل میکنند اما بنا داریم همکاریهای لازم صورت گیرد.
او درباره معافیت مالیاتی سازمانهای فرهنگی اظهار کرد: در این مورد در وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی و بخشی از دولت به شدت مقاومت میشود. یکی از دلایل آن این است که میخواهیم اتکایمان را به درآمدهای نفتی کم کنیم. نکته دیگر هم مقاومتی است که در برابر هر معافیتی صورت میگیرد. به همین دلیل حاضر نیستم معافیت ناشران را حتی به کتابفروشان تسری دهند. در این زمینه باید با گزارشهای توجیهی و بحثهای مفصل تغییراتی در دیدگاهها ایجاد شود.
جنتی افزود: در مورد صادرات محصولاتی که بازبینی و ممیزی میشوند، میتوان تا اندازهای اینها را حل و فصل کرد. درباره اینکه بعضی از برچسبها را که در داخل با آنها مشکل داریم، ممیزی میکنیم، در بعضی از موارد میتوان برای صادرات اجازه داد که متناسب با ذوق و سلیقه بیرون کشور چیزهایی را چاپ و ارسال کنیم.
او همچنین گفت: در مورد مجوزها ما سعی کردهایم حتیالامکان مجوزها را حذف و یا برایشان تسهیلاتی ایجاد کنیم. مثلا تاسیس موسسات فرهنگی در گذشته گاهی یک سال طول میکشید و الان این زمان به 30 تا 40 روز کاهش یافته است. سعی کردهایم موانع و سرعتگیرها را از سر راه برداریم.
وزیر ارشاد افزود: درباره جذب بانکها برای فعالیت در حوزه فرهنگی و هنری کارهایی انجام شده است و جلسهای با بانکهای خصوصی داشتهایم که الان وارد این حوزه شدهاند و اثر خوبی داشته است. امیدواریم بانکها تشویق شوند و ببینند که در این حوزه سوددهی وجود دارد و به بخش خصوصی برای فعالیت در این زمینه کمک شود.
جنتی همچنین گفت: درباره تهیه نقشه راه در وزارتخانه حرف درستی مطرح شد. ما مدتی درگیر بودیم که ببینیم که در این وزارتخانه چه میگذرد اما از این به بعد در جایی ایستادهایم که میتوانیم نقشه راه را ترسیم کنیم.
او افزود: درباره حج و زیارت مباحث زیادی وجود دارد البته سیاستگذاری در این زمینه بر عهده وزارت ارشاد نیست. اینکه به کسانی اجازه بدهیم که هر زمان میخواهند آزادانه به زیارت عتبات عالیات یا مکه بروند معلوم نیست چندان به صلاح ما باشد. به دلیل اینکه در حج همه چیز را به پای فرهنگ کشور ما مینویسند و در مورد عتبات عالیات هم مشکلات امنیتی هست. اما اینکه کاروانها را به بخش خصوصی واگذار کنند و فقط یک نظارت کلی از سوی نهادهای مربوطه صورت بگیرد، موضوعی است که من به آن اعتقاد دارم. سیاستهای کلی نظام هم این است که حتیالامکان دخالت دولت کمتر شود. ولی در حال حاضر مگر اینکه سیاستها تغییر کند تا ما هم در سازمان حج و زیارت تغییراتی ایجاد کنیم که فقط برنامهریزی و هدایت و نظارت برعهده دولت باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبتهایش درباره نشر دیجیتال و کپیهای غیرمجاز عنوان کرد: در وزارت ارشاد ستادی تحت عنوان ستاد صیانت و حمایت از فعالیتهای فرهنگی تشکیل شده که مبنای قانونی هم ندارد و به نظرم چندان موفق نبوده است. ما سه، چهار ماه است در حال بررسی این موضوع هستیم که کار این ستاد را به حوزههای مربوطه منتقل کنیم و بخشی از کار را به تشکلهای خصوصی واگذار کنیم چون من عمیقا معتقدم که خود تشکلها قاچاقچیان و خلافکارهای حوزه خود را بهتر میشناسم و میخواهیم این کار را واگذار کنیم تا بهتر عمل شود. ما در بازار از پس این محصولات غیرمجاز برنمیآییم. فروش این محصولات آنقدر شایع است که در بازار نمیتوان با آن برخورد کرد.
جنتی سپس اظهار کرد: در حوزه فیتلرینگ نمیخواهم خیلی بحث کنم. سازوکاری در قانون ایجاد شده است که مجموعهای از چند وزیر و چند دستگاه دیگر برای تعیین مصادیق مجرمانه تصمیم میگیرند که چه سایتهایی فیلتر شود. با تشکیل شورای عالی فضای مجازی به دستور مقام معظم رهبری، این شورا بر کمیته حاکم شده است و سیاستهای کلی را تنظیم میکند.
او افزود: ما تلاش میکنیم ضمن حفظ قانون و با توجه به آسیبهای امنیتی و اخلاقی در این زمینه تصمیمگیری کنیم. در همه جای دنیا هم همین طور است و این مسائل وجود دارد اما جایی که ضرورت ندارد، باید این محدودیتها را برداشت، بخصوص در مورد شبکههای اجتماعی، مثلا شبکه اجتماعی که 4/5 میلیون نفر عضو دارد. اینکه کسانی در این فضا تخلف میکنند، دلیل نمیشود که آن را فیلتر کنیم. مثل این میماند که برای مقابله با برخی از تخلفات که در یک خیابان اتفاق افتاده است، کل خیابان را ببندیم.
جنتی همچنین گفت: در مورد مجوز نشریاتِ تشکلهای صنفی ما داریم خیلی راحت عمل میکنیم. در اولین جلسه هیات نظارت بر مطبوعات که من هر هفته در آن شرکت میکنم، شاهد بودم که از سال 87 تا امروز برخی از نشریات بودند که درخواست مجوز کرده بودند اما هنوز مجوزشان صادر نشده بود. با کار فشردهای که صورت گرفته، تا پایان سال 92 همه این نشریات تعیین تکلیف شدند و تعدادی نشریه منتظر مجوز داریم که بخش اصلی آنها درخواستهای جدید است. بعضی از دستگاهها میخواهند نشریات داخلی خود را منتشر کنند. ما در این زمینه به راحتی مجوز صادر میکنیم و هر کسی درخواست مجوز برای نشریات عمومی هم داشته باشد، به سرعت و به راحتی مجوز میگیرد. واگذاری کار اعطای مجوز انتشار نشریات داخلی به اتاق بازرگانی از لحاظ قانونی ممکن نیست، اما ما در این زمینه نهایت تسهیلات را ایجاد میکنیم.
او درباره مالیات بر ارزش افزوده عنوان کرد: بخشی از این موضوع به مجلس برمیگردد و متاسفانه دولت هم با مصوبات مجلس در این زمینه کاملا موافق نیست. اما چون مجلس آن را تصویب کرده است دولت خود را موظف به اجرا میداند. ولی به هر حال باید در این زمینه اولویت یابی شود تا بخشهایی افزایش مالیات و بخشهایی مالیات ثابت داشته باشند. درباره مالیات و اصلاح قوانین مالیاتی دولت تاکید دارد. سازمان امور مالیاتی مدعی است که ما در حال حاضر نسبت به بسیاری از کشورها مالیات بسیار کمتری دریافت میکنیم اما به نظر میرسد باید برای کمک به خیریهها هم فکری کرد و در این زمینه گام برداشت که کمک به این نهادها به جای مالیات لحاظ شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین بیان کرد: حوزه گردشگری بیشتر به سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مربوط میشود اما این پیشنهاد که ما در شهرهای مختلف با همکاری این سازمان فستیوالهایی برگزار کنیم حرف درستی است و باید آن را دنبال کنیم. در این زمینه هم اقتصاد فرهنگی به خوبی جواب میدهد.
او در ادامه با اشاره به بازسازی خانههای تاریخی در کاشان و استفاده از آنها به عنوان هتل گفت: در دو ماهه گذشته 8000 گردشگر خارجی از کاشان دیدن کردند و این علاوه بر هزاران نفر گردشگر ایرانی است. خود این موضوع چقدر درآمد ایجاد کرده است؟
جنتی درباره گله یکی از اعضای هیات نمایندگان درباره صنعت نمایش خانگی و سازمان سینمایی گفت: خیلی متاسفم که در سازمان سینمایی چنین برخوردهایی صورت میگیرد حتما با دادن یک گزارش مکتوب به ما مشکل را با هم حل میکنیم.
او افزود: موسسه رسانههای تصویری از زمان آقای لاریجانی ایجاد شده است اما فکر میکنم با گذشت زمان میتوانیم آن را منحل کنیم. چون موضوعیت آن از بین رفته است.
جنتی همچنین درباره مالکیت معنوی گفت: در این زمینه مدتی قبل همایشی برگزار کردیم. حوزه حقوقی ما هم در حال فعالیت جدی در این حوزه است. درباره آنچه به داخل کشور مربوط میشود لایحهای تنظیم شده و به مجلس میرود و مبنای قانونی خوبی برای برخورد با تخلفات در آن پیشبینی شده است. ولی درباره پیوستن به سازمانهای جهانی مالکیت فکری در برن ، پاریس و ... هنوز موضوع باز است و تصمیمی گرفته نشده است که آیا این مساله به نفع ما است یا خیر.
او سپس درباره تقویت بخش خصوصی عنوان کرد: فکر میکنم حتی کسانی هم که در دهه 60 به شدت دولتی فکر میکردند الان کاملا برگشتهاند و همه به بخش خصوصی اعتقاد دارند. اما اعتقاد با باور فرق دارد و باور به این موضوع هنوز در بخش دولتی ما ایجاد نشده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تجربه رژیم صهیونیستی در زمینه تبدیل وضعیت دولتی به خصوصی عنوان کرد: این کار با اجبار انجام شده است. مقاومت سیستم دولتی برای واگذرای همواره بالا است و به عزم ملی نیاز دارد اما الان رییسجمهور و اعضای دولت هیچ کدام مخالف این موضوع نیستند گرچه سیستم همچنان مقاومت میکند.
او همچنین در پاسخ به انتقاد علاء میرمحمدصادقی درباره ارائه تصویر منفی از سرمایهداران در محصولات فرهنگی کشور گفت: باید ذهن عمومی مردم به این سمت برود که سرمایه داشتن، تولید و کارآفرینی ارزش است و ما حتما این موضوع را در سیاستگذاری ساخت فیلم و انتشار کتابها مورد توجه قرار میدهیم. اگر بخواهیم کشور را بسازیم باید سرمایه وجود داشته باشد.
وزیر ارشاد افزود: همیشه عدهای بین عدالت اجتماعی و توسعه کشور تضاد میدیدند و نتیجه این تفکر این بوده که ما به جای ایجاد ثروت فقر عمومی را ترویج کردهایم. در حالی که تولید را کسی راهاندازی میکند که سرمایهدار باشد. متاسفانه ما به سرمایههای اجتماعی خود بیتوجهیم. روسای جمهور خود را هم از دم تخریب کردهایم. یکی را سالم گذاشتهایم؟ شخصیتهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را نباید حراج کرد. هیچ جای دنیا اینطور به سرمایههای خود چوب حراج نمیزنند.
در این صبحانه کاری، غلامحسین شافعی، رییس اتاق بازرگانی ایران، و علی جنتی با یکدیگر تفاهمنامه همکاری امضا کردند.
* واکنش وزیر ارشاد درباره تأثیر گروههای فشار
به گزارش ایسنا، علی جنتی در حاشیه این نشست در جمع خبرنگاران به سؤالاتی درباره وضعیت انتشار کتاب «کلنل» اثر محمود دولتآبادی، توقیف نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ»، تأثیر گروههای فشار بر وزارت ارشاد، اقدامات این وزارتخانه در زمینه حجاب و مسائل دیگر توضیح داد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی میگوید کتابهای صادق هدایت و «کلنل» محمود دولتآبادی مجوز نگرفتهاند، نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» را هم مقامات قضایی توقیف کردهاند.
علی جنتی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه وضعیت انتشار رمان «کلنل» محمود دولتآبادی به چه مرحلهای رسیده است، گفت: این کتاب تا به حال مجوز نگرفته است. متأسفانه من همین دیروز هم دیدم که یکی از نشریات نوشته بود کتابهای صادق هدایت و همچنین کتاب «کلنل» محمود دولتآبادی مجوز گرفته اما اصلا چنین خبری اتفاق نیفتاده است.
او همچنین در پاسخ به سؤال ایسنا درباره چرایی توقیف نمایش «تانگوی تخممرغ داغ» اظهار کرد: بخشی از قوه قضاییه اعتقاد دارد که قانونا در هر جایی تصمیم بگیرد و بیاید بگیرد، ببندد و توقیف کند و این را جزو اختیاراتش میداند.
جنتی افزود: این نمایش مجوز داشته و مدتی هم اجرا شده اما اشکالاتی هم داشت که باید مرتفع میشد. ما هم به آنها گفته بودیم که این اشکالات را رفع کنند. این نمایش اشکالات جزیی قابل رفع داشت. ما هم در این زمینه تذکرات لازم را داده بودیم اما در این بین یکدفعه با توقیف نمایش مواجه شدیم.
وزیر ارشاد همچنین درباره احتمال اجرای نمایش هادی مرزبان در روز 18 خردادماه عنوان کرد: باید در این زمینه با مقامات قضایی صحبت شود.
علی جنتی سپس در پاسخ به سؤال خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه آیا وزارت ارشاد از سوی افراد یا گروههایی خارج از این وزارتخانه تحت فشار است و به همین دلیل وضعیت انتشار کتابی مثل «کلنل» و نمایشی مانند «تانگوی تخم مرغ داغ» مبهم باقی مانده است، به لبخند اکتفا کرد و گفت: شما که جواب مرا میدانید چرا سؤال میکنید؟
*راهکار علی جنتی برای ترویج حجاب
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی میگوید اگر نقش اول فیلمها افراد باحجاب باشند تأثیرگذار است نه اینکه در فیلمها افراد باحجاب کلفت و یا آشپز باشند.
جنتی در پاسخ به سؤالی درباره رسیدگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وضعیت حجاب، با اشاره به نهادهای مسئول دیگر در این زمینه عنوان کرد: کاری که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه انجام میدهد کار فرهنگسازی است و ما اگر در این زمینه فرهنگسازی کنیم طبیعتا نتیجه بهتری میگیریم. برای نمونه اشاره میکنم در نمایشگاه کتاب تهران که هر سال فضای نمایشگاه مورد اعتراض بسیاری از شخصیتهای روحانی متدین و افراد دلسوز بود امسال فضای نمایشگاه در اثر کار فرهنگی به گونهای بود که همه کسانی که از آن بازدید میکردند میگفتند فضای نمایشگاه از خیابانها بسیار بهتر است. این نشان میدهد کار فرهنگی خیلی مؤثرتر است.
او در ادامه در پاسخ به این سؤال که سازمان سینمایی در این زمینه چه کاری انجام میدهد گفت: هنوز که این کار به این صورت انجام نشده است اما جهتگیری سازمان سینمایی ما به همین سمت است. مثلا اینکه وقتی فیلمی ساخته میشود آن کسی را که باحجاب است یک کلفت و یا آشپز معرفی میکنند، در حالیکه باید شخص بارز یا شخص اول فیلم یک خانم باحجاب و باعفت باشد که این موضوع اثرگذار باشد.
وزیر ارشاد در پاسخ به سؤالی درباره اینکه با انتخاب علیرضا مختارپور به عنوان دبیرکل نهاد و عضو هیات امنای نهاد کتابخانههای عمومی تعداد اعضای این نهاد از حد نصاب بیشتر شده است و باید یک نفر حذف شود، گفت: تعداد اعضا افزایش نیافته است. هیأت امنای نهاد کتابخانهها مجموعهای از شخصیتهای حقوقی هستند و همچنین پنج شخصیت حقیقی. این پنج شخصیت به عنوان عضو هیأت امنا از رییسجمهور حکم میگیرند و یکی از آنها توسط وزیر ارشاد به عنوان دبیرکل نهاد معین میشود. در حال حاضر هم همین اتفاق رخ داده است. پیش از این آقای ملکمحمدی ابتدا با حکم رییسجمهور به عضویت هیأت امنا درآمد و سپس با حکم وزیر ارشاد به عنوان دبیرکل معرفی شد. در حال حاضر هم آقای مختارپور به همین نحو از رییسجمهور به عنوان عضو هیأت امنا حکم دریافت کردند و از طرف وزیر ارشاد به عنوان دبیر کل معرفی شدند.
جنتی سپس در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت نظام جامع صنفی هنرمندان گفت: رسیدگی به این موضوع در حال بررسی است.
او همچنین در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت نامهای که جمعی از نویسندگان درباره بنیاد ادبیات داستانی به رییسجمهور نوشتهاند پاسخ داد: این نامه هنوز به من نرسیده است؛ وقتی برسد به آن رسیدگی میشود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره آییننامهای که اختیار ممیزی کتاب را به تشکلهای نشر واگذار میکند گفت: در این زمینه اولا هیات نظارت، نظارت کامل دارد و بخش عمده کار توسط وزارت ارشاد انجام میشود اما مواردی به تشکلهای ناشران پیشنهاد شده است که اگر موافقت کنند این موارد به آنها واگذار میشود.
او افزود: در حال حاضر تشکلهایی داریم که خودشان شورای کتاب دارند و میتوانند در زمینه مجوز رسیدگی کنند و حتی یک بار هم تخلف نداشتهاند. بعضی از این تشکلها و شوراها خودشان صاحبنظر هستند از اینرو میتوان بخشی از کار را به آنها واگذار کرد.
جنتی همچنین اظهار کرد: میخواهیم تا حد ممکن برنامهها و جشنوارههای فرهنگی را به بخش خصوصی واگذار کنیم و ظرف دو سه سال آینده کلیه جشنوارهها و نمایشگاههای فرهنگی را به بخش خصوصی بسپاریم.