همشهری آنلاین نوشت:
یک هفته پس از آنکه ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، از تصمیم انگلیس برای بازگشایی سفارت این کشور در تهران خبر داد، سخنگوی دولت یازدهم اعلام کرد که دولت مخالفتی با بازگشایی سفارت انگلیس در تهران ندارد.
همچنين سخنگوي دستگاه ديپلماسي نيز معتقد است بازگشايي سفارت اين كشور در تهران در حال طي كردن مسير طبيعي خود است. با اين حال بهنظر ميرسد انگليس چندان هم تمايلي براي طي شدن طبيعي روند ارتقاي روابط 2كشور ندارد و بهدنبال بازگشايي هرچه سريعتر سفارت خود در تهران است. از همينرو وزير امور خارجه اين كشور در گفتوگو با يك رسانه انگليسي ابراز اميدواري ميكند كه در عرض چند هفته و نه چندماه مقدمات اين بازگشايي فراهم شود.
او آغاز بهكار دوباره سفارتها را گامي مهم و نشاندهنده اهميتي دانست كه بريتانيا براي روابط دوجانبه با ايران قائل است. هيگ همچنين ايران را كشوري مهم در دنيا و منطقه ميخواند و ميگويد ما با ايران منافع مشترك زيادي ازجمله در زمينه برقراري ثبات در منطقه داريم. اشاره وزير خارجه انگليس به حوادث عراق و اوج گرفتن فعاليتهاي گروه تروريستي داعش در اين كشور است.
نشريه انگليسي ميدلايست ژورنال با اشاره به حوادث عراق و تأثير آن بر منافع غرب و بهويژه آمريكا و انگليس در منطقه و نقش تعيينكننده ايران در كنترل بحران عراق همين موضوع را بهعنوان پشت پرده علاقه شديد انگليس براي بهبود روابط با ايران معرفي ميكند و مينويسد: اين چيزي است كه پشت بهبود روابط ديپلماتيك بريتانيا با ايران و بيانيه واشنگتن قرار دارد كه گفته، آمريكا آماده همكاري با ايران در بحران عراق است. اين نشريه در ادامه توضيح ميدهد كه هم اوباما و هم ويليام هيگ دخالت نظامي مستقيم در عراق را منتفي دانستهاند. آنها چشم به ايران دارند تا با اقدامات لازم، افراطگرايان را سركوب كند.»
وزير خارجه بريتانيا سهشنبه هفته گذشته در سخناني در مجلس عوام اين كشور گفته بود كه در گفتوگوي تلفني وي با محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان، پيشرفت در بهبود روابط 2كشور و علاقه مشترك به ادامه حركت به سوي برقراري روابط دوجانبه را بررسي كرده و به عقيده او زمان براي بازگشايي سفارت بريتانيا در تهران مناسب است. هيگ در آن سخنراني تأكيد كرده بود كه درهرحال، هرگز ترديدي در اين مورد وجود نداشته است كه بايد در تهران سفارتخانه داشته باشيم.
با اين همه بهنظر ميرسد انگليس همچنان تلاش دارد تا با طرح مسائل حاشيهاي ضمن پنهاننمودن تمايل و تعجيل خود براي بازگشت به تهران، اين بازگشت را از موضعي دست بالا و طلبكارانه مطرح نمايد. شايد از همين روست كه هيگ موضوع بازگشايي سفارت انگليس در تهران را منوط به تحقق شرايطي اعلام نموده كه ازجمله آنها دريافت تضمينهايي از سوي دولت ايران و نيز عذرخواهي ايران و پرداخت غرامت بابت حمله دانشجويان ايراني به سفارت اين كشور در سال 1390 است. هيگ همچنين در گفتوگو با يك رسانه انگليسي گفته بود كه واضح است كه آنها (ايراني ها) علاقهمند به داشتن سفارت بريتانيا در تهران هستند و ما به خيلي از چيزهايي كه آنها (درباره تأمين امنيت) به ما گفتهاند، اعتماد كردهايم. اگر مشكلي پيش بيايد، به اطمينانبخشي بيشتري هم نياز خواهيم داشت.
مسئله عذرخواهي و پرداخت غرامت را نخستين بار نشريه انگليسي گاردين مطرح كرد و در گفتوگو با معاون وزارت خارجه كشورمان پاي اين موضوع را بهعنوان يكي از موانع احتمالي ازسرگيري روابط 2كشور پيش ميكشد. بلافاصله بعد از طرح اين موضوع هم بود كه هيگ از آماده بودن شرايط براي بازگشت به ايران حرف زد. مجيد تخت روانچي معاون آمريكا و اروپاي وزارت خارجه در پاسخ ميگويد كه تهران گزينه جبران خسارات وارده به ساختمان سفارت انگليس را بررسي ميكند، اما بابت آن حادثه عذرخواهي نميكند، چراكه لندن عذرخواهيهاي زيادي به تهران بدهكار است.
تخت روانچي البته بعدها اين ادعاي گاردين را اينگونه اصلاح كرد كه «در ماجراي سفارت انگليس، بحث «غرامت» مطرح نيست بلكه بحث «خسارت» است.» دو روز پيش همچنين نشريه انگليسي ديلي تلگراف اعلام كرد كه دولت انگليس براي نخستين بار ليستي را منتشر كرده كه حاوي مشخصات نقاشيهايي است كه در جريان حمله به سفارت اين كشور در تهران نابود شده است. اين روزنامه درخصوص برآورد ارزش اين تابلوها مينويسد:
يك تابلوي نقاشي از چهره فتحعلي شاه قاجار كه توسط پادشاه قاجار به سفير وقت اين كشور در ايران اهدا شده بود به ارزش بيش از يك ميليون پوند، فقط يكي از 6آثار هنري است كه انگليس، 3سال پيش در حمله دانشجويان ايراني به سفارت اين كشور آنها را از دست داده است. براساس اين گزارش و در مجموع ارزش اين تابلوهاي مفقود شده بيش از 5/5ميليارد تومان برآورد شده است. با اين حال محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت ايران تأكيد ميكند كه ايران هيچ حرف زياده خواهانهاي را از سوي هيچكس نميپذيرد.
همچنين مرضيه افخم سخنگوي وزارت خارجه كشورمان روند بازگشايي سفارتهاي ايران و انگليس را اينگونه توضيح ميدهد: اين مسير بهصورت تدريجي در حال طيشدن است. با انتصاب كاردارهاي غيرمقيم، تردد و فعاليتها شروع شده و شاهد آغاز بهكار سفارت ايران نيز بوديم كه براي ارائه خدمات به هموطنانمان در انگليس كار خود را شروع كرد و اين فعاليتها ادامه دارد كه كاردار غيرمقيم هرموقع نياز باشد به كاردار مقيم تبديل خواهد شد.