رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع در تازه‌ترین اظهارات خود در واکنش به خشکیدگی درختان بلوط در منطقه زاگرس از اختصاص 75 میلیارد تومان برای احیای این جنگل‌ها در سال 93 خبر داد. در سال‌های اخیر تخریب جنگل‌ها به دلایلی چون خشکیدگی درخت‌ها، آفت‌زدگی جنگل‌ها، خشکسالی و به دنبال آن آتش‌سوزی از جمله مهم‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی در کشور به‌شمار می‌آیند.
به گزارش آرمان، بنابر آمار موجود، در حال حاضر، سرعت نابودی جنگل‌ها در ایران بسیار بالاست به طوری که ایران در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر میزان نابودی مناطق جنگلی در اثر آتش‌سوزی در رتبه چهارم قرار دارد. بر اساس گزارش‌های سازمان فائو، طی 13 سال اخیر بیش از دو هزار فقره آتش‌سوزی در جنگل‌های کشور اتفاق افتاده که سهم عظیمی از جنگل‌ها را از بین برده است. همچنین، طی هفت سال گذشته، بیش از 14 هزار آتش‌سوزی در جنگل‌های کشور رخ داده است. در نگاهی کلی می‌توان گفت که در ایران هر سال شش هزار و 500 هکتار از مناطق جنگلی در اثر آتش‌سوزی نابود می‌شوند. این رقم معادل 60 درصد کل مناطق جنگلی ایران است. امسال نیز مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست از افزایش 40 درصدی آتش‌سوزی جنگل‌ها خبر داده‌اند. آتش‌سوزی گسترده در جنگل‌های کشور در حالی است که مبتنی بر گزارش فائو، سهم هر ایرانی از جنگل‌ها به 2/0 هکتار رسیده است و سرانه استاندارد جنگل در جهان برای هر نفر 8/0 هکتار است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان محیط زیست، با ادامه روند کنونی،تمام جنگل‌های ایران طی ۳۰ سال آینده تخریب خواهند شد. بر همین اساس، به منظور جلوگیری از روند تخریب جنگل‌ها و مراتع و تلاش برای احیای این سرمایه ملی، مجلس شورای اسلامی به تازگی از بررسی طرح تنفس 5 ساله جنگل‌ها و مراتع آسیب‌پذیر خبر داده است.
تقویت شورای عالی جنگل‌ها و مراتعتخریب جنگل‌ها به ویژه جنگل‌های زاگرس و جنگل‌های گلستان در چند ماه گذشته با انتقادات بسیاری همراه بود. در همین رابطه، خدا کرم جلالی، رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع از تشکیل شورای عالی مراتع و جنگل خبر داد و گفت: در این شورا از تجربیات بین‌المللی و نظرات کارشناسان داخلی با رویکرد مشارکت مردم در طرح‌های منابع طبیعی استفاده می‌شود. او با اشاره به لزوم مشارکت مردم در تمام طرح‌ها و پروژه‌های سازمان جنگل‌ها و مراتع اظهار داشت: در مباحث توسعه پایدار چنانچه هر یک از ابعاد محیط جامعه و اقتصاد به صورت انتزاعی و انحصاری پیش روند توسعه جامعه‌نگری و پایداری لازم را نخواهد داشت لذا از جمله مشارکت‌های مردمی در طرح‌های منابع طبیعی رویکرد اصلی سازمان جنگل‌ها در دوره جدید خواهد بود. جلالی تصریح کرد: همچنین بحث تقویت شورای عالی جنگل‌ها و مراتع در سازمان جنگل‌ها در طول دوره یک ساله به عنوان بالاترین مرکز علمی و فنی سازمان با پشتوانه حضور صاحبنظران و دانشگاهیان به شدت مورد توجه قرار گرفته است.
رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به مصوبه استراحت جنگل‌ها که در اواخر دی ماه سال گذشته در دولت تصویب شد اظهار داشت: در این مصوبه به مدت 10 سال تنها بهره‌برداری از جنگل‌ها شامل درختان آسیب دیده یعنی درختان افتاده، شکسته و آفت‌زده می‌شود. رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع با اشاره به خشکیدگی درختان بلوط زاگرس تاکید کرد: یکی از موضوعات مهم و اساسی که در سطح وزارتخانه مطرح است بحث خشکیدگی بلوط‌های زاگرس است که برای سال جاری اعتباری معادل 75 میلیارد تومان برای احیای جنگل‌های زاگرس اختصاص داده شده است.
او در ادامه اظهار داشت: البته اعتبار لازم برای احیای کامل جنگل‌های زاگرس در یک دوره پنج ساله هزار و 70 میلیارد تومان یعنی سالانه حدود 200 میلیارد تومان است اما برای سال جاری تنها 75 میلیارد تومان از این اعتبار تخصیص داده شده است. رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع همچنین با اشاره به اینکه در سال 93 تاکنون 638 مورد آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی رخ داده افزود: تعداد آتش‌سوزی در مدت مشابه در سال گذشته 720 فقره بوده بنابراین تعداد موارد آتش‌سوزی در سال جاری نسبت به سال گذشته 11 درصد کاهش نشان می‌دهد. او افزود: اما مساحت مناطقی که از عرصه‌های طبیعی در سال جاری تاکنون دچار حریق شده‌اند پنج هزار و 976 هکتار بوده است. جلالی همچنین عنوان کرد: در سال‌جاری تاکنون 1900 هکتار از جنگل‌های کشور و چهار هزار و 600 هکتار از مراتع کشور در آتش سوخته است. یعنی در مجموع حدود هفت هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع کشور در اثر آتش‌سوزی در سال جاری تاکنون از بین رفته است.
خسارت 5 /2 میلیاردی آتش‌سوزی در جنگل‌های گلستانکارکردهای مثبت جنگل در محیط زیست ابعاد مختلفی را در برمی‌گیرد. فارغ از ارزش‌های زیست‌محیطی و اکولوژیکی جنگل‌ها، ارزش اقتصادی جنگل در تهیه چوب و تامین مراتع و علوفه لازم برای دام‌ها از دیگر کارکرد‌های مثبت حفظ جنگل در کشور است. بر اساس آمار‌های موجود، حجم سر پای جنگل‌های شمال كشور با متوسط موجودی حدود 200 مترمكعب در هكتار، دویست هزار میلیارد ریال است و چنانچه میزان ارزش اقتصادی حجم سرپای جنگل‌های خارج از شمال حدود 200 میلیون مترمكعب را به آن اضافه كنیم، ارزش اقتصادی جنگل‌های كشور به رقم 300 هزار میلیارد ریال خواهد رسید.
همچنین، بنا به گزارش‌های موجود، آتش‌سوزی جنگل‌های گلستان در چند ماه اخیر، خسارات بسیاری را از حیث اقتصادی به همراه داشت. در واقع، ارزش اکولوژیکی درختانی که در این جنگل خاکستر شد قابل محاسبه نیست، اما اگر تنها ارزش ریالی چوب درختان سوخته‌شده را برآورد کنیم، به رقم حداقل دو‌میلیارد و 500 میلیون تومان می‌رسیم. موجودی چوب هر هکتار جنگل 250 مترمکعب است و ارزش هر متر مکعب چوب هم 50 تا 100هزار تومان. زمانی که 200 هکتار جنگل در آتش بسوزد، یعنی 50هزار مترمکعب چوب زغال شده است که حداقل ارزش آن دو‌میلیارد و 500میلیون تومان و حداکثر ارزش آن پنج میلیارد تومان است که این ارقام در مقابل سایر کارکرد‌های جنگل، رقمی محسوب نمی‌شود. چنانچه سایر کارکرد‌های جنگل‌ها در کشور ما نیز ارزش‌گذاری شوند، برداشت چوب اهمیت چندانی ندارد.
محیط زیست و معضل شرکت‌های بهرهبردارمحمدرضا فاطمی، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست در گفت و گو با آرمان با اشاره به تخریب جنگل‌ها و طرح‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای احیای درخت‌های بلوط زاگرس عنوان می‌کند: برنامه‌ای که سازمان حفاظت محیط زیست تدوین کرده است، برنامه‌ای 5 ساله و با حمایت و پشتیبانی کارشناسان داخلی و خارجی است. او در ادامه تصریح می‌کند: حتی اگر نصف اعتباری که سازمان حفاظت محیط زیست به این مورد اختصاص داده است، عملی شود و به مسئولان امر پرداخت شود، می‌توان انتظار اقدامات بسیار راهگشا و مثبتی را داشت. فاطمی عنوان می‌کند: البته به این شرط که طرح طبق برنامه جلو برود و از هدر رفت بودجه جلوگیری شود. همچنین حر منصوری، کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با آرمان با اشاره به اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در یک ساله گذشته می‌گوید: میزان تخریب محیط زیست در 8 سال گذشته بسیار وسیع بوده است. از این رو، به هیچ عنوان نمی‌توان انتظار داشت تا در مدت زمانی کوتاه برنامه‌ها به بار بنشیند.
او در ادامه تصریح می‌کند: طرح‌هایی چون تنفس جنگل‌ها که تا به حال چندین بار مطرح شده است، طرح‌های بسیار مثبتی هستند اما در عمل اجرای آنها با سختی‌های بسیار روبه‌رو است چرا که بسیاری از شرکت‌های بهره‌بردار که در بخش‌های مختلف محیط زیست فعال هستند، نیروهای خود را در مناطق گماشته‌اند و اغلب با فراقانونی عمل می‌کنند. به طور حتم، زمانی که منافع این افراد به خطر بیفتد سعی در لغو یا ضربه‌زدن به طرح‌ها می‌کنند.
