هیأت انتخاب نماینده ایران برای معرفی به جایزه اسکار، در سکوت تشکیل شد و پس از جمع بندی، لیست بلندی متشکل از ده فیلم را معرفی کرد که تنها سه فیلم از ده فیلم برگزیده در سطح بینالملل به صورت نسبی مطرح هستند و با توجه به آنکه «زندگی آقا و خانم محمودی» مضمونی وطن گرایانه دارد، رقابت اصلی از هم اکنون میان «برف» و «امروز» است و باید دید دست آخر از میان رحمانی و میرکریمی، بخت کدام یک برای حضور در اسکار ۲۰۱۵ بیشتر است.
به گزارش «تابناک»، سازمان سینمایی برای انتخاب اسکار ۲۰۱۵، به روال هر سال، هیأت انتخاب را با محوریت بنیاد فارابی برگزید و این هیأت با ترکیب حبیب احمدزاده (نویسنده و استادیار دانشگاه)، امیر اسفندیاری (معاونت بینالملل بنیاد سینمایی فارابی)، احمد امینی (کارگردان)، آرش امینی (مدیرکل حوزه ریاستی و امور بین الملل سازمان سینمایی)، امین تارخ (بازیگر و مدرس سینما)، ایرج تقیپور (تهیه کننده)، پرویز شیخطادی (نویسنده و کارگردان)، محمدباقر قهرمانی (مدرس دانشگاه) و مجید میرفخرایی (مدیر هنری) و سخنگویی امیر اسفندیاری تشکیل جلسه داد.
در این جلسه، محمدرضا جعفری جلوه، مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی جشنوارهها و جوایز جهانی را فرصتی برای فرهنگ و هنر کشورهای گوناگون دانست که داشتهها، ویژگیها، تفاوتها و تمایزات خود را در ویترینی جهانی به نمایش بگذارند و تریبونی برای شاخصترین بروز و برترین تجلی خویش بیابند.
وی با اشاره به اتکای آکادمی اسکار و آیین فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی به ظرفیت بزرگ رسانهای، بهرهگیری هوشمندانه از این فرصت را از اولویتهایی شمرد که در تعامل مستقیم میان پدیدآورندگان آثار و متولیان امر به نتیجهای مطلوب میرسد؛ امری که در چنین هیأت داوری مشهود است.
محمدمهدی عسگرپور، مدیر عامل خانه سینما نیز با آوردن این نکته که دولتمردان در دوره جدید، فضای روانی مثبتی ایجاد کردهاند که هم خود و هم اعضای خانواده سینما باید قدردانش باشند، بر پیگیری روش مناسب و پرهیز از بیقاعدگیها و همچنین ترکیب خوب هیأت حاضر و ضرورت معرفی بهترین گزینه ممکن از میان فیلمهای اکران شده، تأکید ورزید و افزایش حساسیتها درباره نماینده ایران در جایزه اسکار را متأثر از موفقیتهای به دست آمده در این عرصه خواند.
بر پایه اعلام بنیاد فارابی در جلسه انتخاب فیلم ایرانی برای معرفی به آکادمی اسکار که با میزبانی بنیاد فارابی و حضور نمایندگان سازمان سینمایی و خانه سینما برگزار شد، کمیته انتخاب فیلم ایرانی برای معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی در مرحله نخست ۱۰ فیلم «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» بهروز افخمی، «استرداد» علی غفاری، «امروز» رضا میرکریمی، «برف» مهدی رحمانی، «تنهای تنهای تنها» احسان عبدیپور، «چ» ابراهیم حاتمیکیا، «خسته نباشید» افشین هاشمی، «خط ویژه» مصطفی کیایی، «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» روح الله حجازی و «سر به مهر» هادی مقدمدوست را برگزید.
در نگاه نخست آنچه در میان لیست بلندِ کمیته انتخاب جالب توجه است، غیبت «عصبانی نیستم» اثر رضا درمیشیان، «قصهها» ساخته رخشان بنی اعتماد و «ماهی و گربه» به کارگردانی شهرام مکری است که هر سه در جشنوارههای برلین و ونیز حضور داشتند و شناخت بینالمللی نسبت به این آثار وجود دارد.
غیبت «عصبانی نیستم» و «قصهها» با منطق مشخصی همراه بوده و با توجه به آنکه احتمال اکران این دو فیلم در روزهای پیش رو به عنوان یکی از شرایط لازم برای فیلم نماینده هر کشوری ممکن نیست، این دو فیلم از لیست کنار گذاشته شدهاند و طبیعتاً اگر این فیلمها اکران شوند، امکان معرفی شان برای جایزه اسکار ۲۰۱۶ وجود دارد.
در این میان آنچه عجیب به نظر میرسد، قرار ندادن «ماهی و گربه» در لیست اولیه نامزدهای اسکار است؛ فیلمی که حواشی سیاسی و اجتماعی نیز نداشت و با توجه به موفقیتش در جشنواره ونیز ۲۰۱۳ و حضور در چند رویداد بینالمللی دیگر، شناخته شدهترین فیلم بود و امکان اکران یک هفتهایاش یا تسریع در اکران عمومیاش برای معرفی به آکادمی اسکار وجود داشت؛ اما سرانجام این فیلم حتی به لیست بلند هم نرسید.
آنچه عجیبتر از این انتخاب نشدن «ماهی و گربه» است، انتخاب آثاری است که سوای نقدهای فنی و محتوایی، فاقد مضامین دارای جهان شمولی هستند؛ برای نمونه مضامین و حتی بخشهایی از ساختار فیلم «جدایی نادر از سیمین» که تنها برنده جایزه اسکار از ایران به شمار میآید، پیرامون مفهوم و دغدغدهای جهانی با نام «دروغ» است و افزون بر این، به واسطه حضور پیاپی در دورهای کوتاه در رویدادهای جهانی و بردن حجم بالایی از جوایز سینمایی و برخورداری از پخشی قدرتمند چون سونی پیچکرز، برای بخش قابل توجهی از پنج هزار عضو آکادمی اسکار شناخته شده بود.
در لیست ده فیلم معرفی شده، برخی فیلمها همچون «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» بهروز افخمی و «خط ویژه» مصطفی کیایی آثار سرگرم کنندهای هستند که در گیشه نیز حضور نسبتاً موفقی داشته و دارند و برخی آثار همچون «خسته نباشید» افشین هاشمی و «سر به مهر» هادی مقدمدوست، «استرداد» علی غفاری، «تنهای تنهای تنها» احسان عبدیپور و «چ» ابراهیم حاتمیکیا به رغم خوش ساخت بودن، پیامهای قابل درک برای مردم ایران دارند و شانسی برای حضور در لیست بلند ۹ فیلم نامزد بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را به همان دلایلی که گفته شد، ندارند.
بنابراین، تنها سه فیلم «امروز»، «برف» و «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» که حضور بینالمللی را تجربه کرده و داستانی قابل درک برای مخاطب جهانی دارند، میمانند که در این میان، با توجه به مفاهیم نسبتاً بومی «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو»، احتمالاً در نهایت رقابت میان «امروز» و «برف» خواهد بود و به ظاهر حملاتی که در روزهای اخیر به امروز آغاز شده نیز در همین راستا بوده و برخی به استقبال شکل گیری چنان فضایی رفتهاند.
در این میان با توجه به اخبار منتشره درباره توافق صاحبان امتیاز فیلم «امروز» با پخشکننده بینالمللی در آمریکا، شانس اثر میرکریمی برای معرفی به اسکار نسبت به اثر رحمانی بیشتر به نظر میرسد، اما در عین حال با توجه به فضای فیلم «برف»، شانس این فیلم به لحاظ مضمونی قابل توجه است؛ هرچند بعید نیست به همان شکل که لیست نامزدها غیرمنتظره بود، نماینده قطعی ایران برای اسکار ۲۰۱۵ که در روزهای آینده معرفی خواهد شد، نیز غیرمنتظره باشد.