هرچند مقوله ازدواج در چند دهه اخیر دغدغهای مهم برای جوانان و خانوادههای آنان محسوب میشود اما، در سالهای گذشته با کاهش نرخ ازدواج و رواج پدیده تجرد قطعی مواجه بودهایم.
به گزارش آرمان، عواملی چون تغییر و تحول در الگوهای رفتاری، اعتقاد به داشتن زندگی آزاد، ادامه تحصیل و ارتقای موقعیت زنان، تغییر شرایط اجتماعی و مشکلات اقتصادی، از دلایلی هستند که برای فرار از ازدواج عنوان میشوند.
آمارها چه میگویند؟براساس آمار ثبت احوال، در سال ۹۲ تعداد ۷۵۷هزار و ۱۹۷ ازدواج در دفاتر ازدواج به ثبت رسیده اند که در مقایسه با سال قبل 4/4 درصد کاهش داشته است. علاوه بر این، بنا بر گفته مدیر کل آمار سازمان ثبت احوال کشور، میانگین سن ازدواج در دختران و پسران ایرانی افزایش یافته به طوری که، پنج میلیون و ۵۷۰ هزار مرد و پنج میلیون و ۶۷۰ هزار زن در سن ازدواج هستند اما هرگز ازدواج نکردهاند.
نقش مشکلات اقتصادیهنگامی که پای صحبت کارشناسان حوزه ازدواج و مسئولان مینشینیم اغلب صحبت از تغییر سبک زندگی و رواج آزادیهای اخلاقی در میان جوانان به میان آمده و دلیل کاهش نرخ ازدواج هم همین مسائل عنوان میشود اما، بهتر است گامی فراتر گذاشته و موضوع را ریشهیابی کنیم. در آن صورت است که متوجه خواهیم شد هر چند سبک زندگی در میان جوانان تغییر کرده است اما، مسائل اقتصادی و حتی اجتماعی در کاهش انگیزه ازدواج در میان جوانان نقش عمدهای دارد. پذیرفتن دوران نامزدی در بین افراد نشاندهنده این موضوع است که همه جوانان به خودی خود با پدیده ازدواج مخالفتی ندارند اما، طولانیشدن این دوران نشاندهنده وجود مشکلات اقتصادی از قبیل نداشتن کار مناسب، عدم توانایی در برگزاری مراسم آبرومند و عدم توانایی در تامین جهیزیه است.
فعالیت کانون ازدواج آسانبرای تامین این نیاز جامعه، بنگاهها و موسساتی تحت عنوان کانون ازدواج آسان اقدام به فعالیت کردهاند. خدمات این کانونها، مخصوص طبقه خاصی از جامعه نبوده و جوانان میتوانند با کمک این کانونها، از خدمات ارزان این طرح شامل، کلیه مراحل ثبت ازدواج رسمی واجرای عقد، تالار پذیرایی مجهز به اتاق عقد، کارت دعوت مراسم، لباس عروسی، آرایش عروس، اتومبیل عروس با تزیین گل، فیلمبرداری و عکس و پذیرایی با میوه و شیرینی برخوردار شوند. با یک حساب سرانگشتی درمییابیم هزینه برگزاری جشن عروسی و تهیه میوه و شیرینی و دادن شام به 300 میهمان حداقل چیزی حدود پنج میلیون تومان هزینه دارد. علاوه بر این با احتساب هزینه آرایشگاه، لباس عروس و دستهگل و فیلمبردار، در شرایط ایدهآل این مبلغ به چیزی در حدود 10میلیون تومان میرسد. در اینجا این سوال مطرح میشود که چگونه این کانونها همین میهمانی را با تعداد میهمانان مشابه با مبلغی در حدود یک یا دو میلیون تومان بر گزار میکنند؟
دلیل ارزانی خدمات چیست؟مدیر یکی از کانونهای ازدواج آسان واقع در غرب تهران میگوید: در رابطه با تالارها باید بگویم که این کانونها با برخی تالارها قرارداد دارند و در صورتی که جوانان از طریق این کانونها اقدام کنند از آنها هزینه ورودی دریافت نمیشود البته این مبلغ برای یک نوع شام و اتاق عقد ساده است و در صورت تمایل جوانان به تغییر منو و سفره عقد باید مابهالتفاوت آن را خودشان پرداخت کنند. حسنی ادامه میدهد: در صورتی که مهریه عروس بیشتر از 14 سکه باشد، هزینه محضر را باید خودشان پرداخت کنند چراکه، به دلیل بالابودن مهریه مبلغ بیشتری باید پرداخته شود. او میافزاید: در رابطه با لباس عروس هم چون به صورت کلی خریداری میشوند هزینه کمتری بابت خرید آنها از سوی کانون پرداخت میشود. علاوه بر این، معمولا کانونهای ازدواج آسان با آرایشگاههای زیادی طرف حساب هستند که این آرایشگاهها طبق قراردادی که با این کانون دارند مبلغ کمی بابت کار خود دریافت میکنند. او تصریح میکند: کانونها گروه عکاس و فیلمبردار دارند که اگر عروس و داماد کار حرفهایتری بخواهند یا مثلا درخواست آلبوم دیجیتال بدهند باید مابهالتفاوت را خودشان پرداخت کنند. حسنی میافزاید: خدمات ما در حد برگزاری یک میهمانی آبرومند متوسط است و زوجهایی که به این کانون مراجعه میکنند، معمولا میتوانند تمام نیازهایشان را در این طبقه رفع کنند و اگر هم بیش از این میخواهند میتوانند با پرداخت مبلغی بیشتر مراسمی باب سلیقه خود برگزار کنند.
ازدواج 110 هزار زوج در این کانونهامدیر کانون ازدواج آسان جوانان و از خیرین این حوزه نیز چندی پیش با اشاره به اقدامات صورت گرفته توسط کانون ازدواج آسان جوانان از ۱۶ سال گذشته تا امروز گفته بود: کانون ازدواج آسان جوانان در طول ۱۶ سال گذشته از یک شعبه در تهران به ۸۱ شعبه مستقل در شهرستانهای مختلف توسعه یافته است. صالح گلشن افزوده بود: با گذشت ۱۶ سال از اجرای این طرح ابداعی و البته کمکهای مالی خودم و خیرین راه را برای ازدواج ۲۵۰ هزار زوج هموار کردهایم. چنانکه، بر اساس این طرح، طی یک سال گذشته ۱۱۰ هزار زوج راهی خانه بخت شدهاند.
نظارت بر کانون ازدواج آسانروز گذشته نیز عباس صلاحی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس٬ با انتقاد از عملکرد برخی مراکز تحت عنوان کانونهای ازدواج آسان گفت: وزارت ورزش و جوانان باید با زیرذرهبین قرار دادن عملکرد این مراکز پاسخگوی برخی تخلفات آنان باشند. پیرامون این موضوع یک آسیبشناس در گفتوگو با آرمان میگوید: در ابتدا باید مشخص کنیم منظور از ازدواج آسان چیست و اینکه آیا اصلا ازدواج آسان است که بخواهیم آن را آسان بگیریم. بنابراین مسئولان در ابتدا باید عملکرد این کانونها را مورد ارزیابی قرار دهند و سپس از نظارت بر روی آنها صحبت به میان آورند. حسن موسوی چلک میافزاید: اگر در این کانونها مشاوره تخصصی در امر ازدواج صورت میگیرد این یک فرصت است اما، اگر این مراکز از محل درآمدهای خود یا کمک خیرین بخشی از هزینههای ازدواج را برای زوجهایی که تمکن مالی ندارند کاهش میدهند، بهتر است نام آن را ازدواج ارزان بگذاریم نه ازدواج آسان. او ادامه میدهد: بنابراین بهتر است در رابطه با اسم آن بیندیشیم و ببینیم قرار است در آنجا چه کارهایی صورت گیرد و بعد بتوانیم به درستی روی فعالیتها نظارت کنیم.