به خاطر ایالات متحده، جلوی دخالت سعودی‎‌ها در یمن را بگیرید

همزمان با حمایت اولیه دولت اوباما از تجاوز عربستان سعودی و چند کشور عربی به یمن، برخی از برجسته‌ترین تحلیل‌گران مسائل منطقه به دولت آمریکا هشدار می‌دهند که دخالت عربستان در مسائل داخلی، چنان عواقب وخیمی برای آمریکا دارد که باید جلوی آن گرفته شود.

به گزارش «تابناک»، کنت پولاک تحلیل‌گر موسسه بروکینگز که در روزهای گذشته در مقاله‌ای مشترک با باربارا والتر در مورد عواقب دخالت در یمن هشدار داده بود، معتقد است که حمله ائتلاف متشکل از عربستان، چند کشور عربی و پاکستان به یمن باید هر آمریکایی را به تامل وا دارد.

وی معتقد است که حتی اگر شیعیان حوثی یمن مورد حمایت ایران باشند، باز هم حمله به یمن اقدام خطرناکی است که نه تنها اوضاع عربستان را بهتر نخواهد کرد بلکه در میان مدت و بلندمدت، عربستان را به بی‌ثباتی خواهد کشید.

حتی حمایت ایالات متحده و کشورهای عربی از اقدام عربستان این ظرفیت را ندارد که شبیه به تحولات عراق و سوریه باعث توقف و شکست داعش شود. کشورهای عربی می‌توانند با حمایت آمریکا آسیب‌های زیادی به حوثی‌ها وارد کنند ولی بعید است بتوانند موازنه قوا در یمن را تغییر دهند. اگر حملات هوایی در رسیدن به اخداف خود ناموفق باشد، که به احتمال زیاد همین گونه هم خواهد شد، آن گاه خطری جدی وجود دارد که همین دولت‌ها وارد درگیری زمینی در یمن شوند که نیروهای عربستانی سهم بیشتری از آن را بر عهده خواهند داشت.

مساله این است که همان گونه که تحقیقات دانشگاهی نشان داده است، دخالت در یک جنگ داخلی به نفع طرف در حال شکست به ندرت به راه حلی سریع از راه مذاکره منجر می‌شود. بلکه معمولا چنین دخالتی به طولانی شدن درگیری، مرگ عده‌ای بیشتر و خرابی گسترده‌تر منجر خواهد شد.

عربستان سعودی رهبر کشورهای عربی، متحد مهم آمریکا و یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان نفت است ولی در عین حال با مشکلات جدی داخلی، مسائل مالی و نیز جابجایی قدرت پس از مرگ ملک عبدالله و جانشینی ملک سلمان مواجه است. این کشور فاقد توانایی نظامی است که سبب دخالت قاطع در درگیری داخلی یمن شود و اگر دخالت نظامی با اعزام نیروهای زمینی فروان را انتخاب کند، محتمل‌ترین نتیجه این کار بن‌بست پرهزینه‌ای است که منابع نظامی، توانایی مالی و اراده سیاسی سعودی‌ها را فرسوده خواهد کرد.

چنین نتیجه‌ای باعث خشم بخش‌هایی از جمعیت عربستان می‌شود: عده‌‌ای از این عصبانی خواهند بود که بعد از این همه هزینه نظامی، کشور توانایی نظامی قابل اعتنایی ندارد و عده دیگری از به کارگیری منابع کشور در یک جنگ بی‌فایده خارجی همزمان با مشکلات جدی داخلی خشمگین خواهند شد.

باید به این هم اشاره شود که مصری‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند که در صورت ناکافی بودن حملات هوایی، نیروی زمینی به یمن اعزام کنند و این یادآوری روزهای دردناک دخالت شکست خورده مصر در جنگ داخلی یمن در فاصله سالهای 1961 تا 1967 است. دخالت مصر هم شانس موفقیت را چندان افزایش نخواهد داد به ویژه این که این کشور هم شرایطی شکننده دارد.

در چنین شرایطی ممکن است دلایل زیادی برای حمایت آمریکا از اقدام سعودی‌ها مطرح شود. ممکن است عده‌ای این حمایت را برای محکم شدن روابط دو طرف مفید بدانند یا این که امریکا امیدوار باشد در عراق و سوریه از همراهی بیشتری از جانب کشورهای عربی برخوردار شود، یا این که ممکن است این استدلال مطرح شود که این حمایت باعث می‌شود آمریکا شانس بیشتری برای مقابله با القاعده داشته باشد و از دست رفتن پایگاه هوایی العند به گونه‌ای جبران شود.

ولی به نظر پولاک، همه این دلایل، دلایلی کوته‌بینانه هستند که منافع بلندمدت آمریکا را قربانی منافع زودگذر خواهد کرد. در واقع آمریکا به جای دخالت بیشتر باید، نقش خود در این ماجرا را کاهش دهد. در واقع تنها دلیل منطقی برای مشارکت آمریکا در تحولات یمن این است که از جریان امور اطلاع کافی داشته باشد و مانع از تشدید بحران شود. مساله یمن از جمله مواردی است که ایالات متحده نیاز دارد مانع برخی اقدامات متحدان خود شود.

بررسی دقیق و تاریخی جنگ‌های داخلی نشان می‌دهد که دخالت نظامی بیشتر سعودی‌ها در یمن بعید است که به بهتر شدن شرایط منجر شود و می‌تواند امنیت و ثبات عربستان را هم در میان مدت و طولانی مدت به خطر بیاندازد.

به نظر پولاک خیر سعودی‌ها و ایالات متحده در این است که ایالات متحده سخت‌ترین کار ممکن را انجام دهد: سعودی‌ها را قانع کند که از مداخله دست بکشند و اوضاع را خرابتر نکنند.