نبرد خواب‌ احمدی‌نژاد و خاطرات هاشمی/ زمزمه‌ ترمیم کابینه/ کیهان: ادامه مذاکرات عبور از خون شهداست! / ولخرجی ۲۶۰۰ میلیاردی با پورشه‌

اطلاعات که تیتر اول خود را به سخنان وزیر بهداشت در‌باره ضرورت تغییر در آموزش پزشکی اختصاص داده، در شماره امروز خود قسمت پنجم از یادداشت‌های سید محمدکاظم سجادپور در‌باره پوست‌اندازی استراتژیک در خاورمیانه را با تیتر  «تعدد نگاه‌هاي فرا منطقه‌اي» منتشر کرده که ابتدای آن آمده: در اين نوشتار، با اين فرض كه خاورميانه منطقه‌اي بين‌المللي است، به اين پرسش، پرداخته مي‌شود كه در پوست‌اندازي نوين در خاورميانه، نگاه‌هاي فعالان و بازيگران فرا منطقه‌اي نسبت به اين منطقه چگونه قابل تحليل است؟ در پاسخ به اين پرسش «تعدد نگاه‌هاي كهن و نوين»، «غلبه نگاه امنيتي همراه با تفاوت» و «پديده دلبستگي استراتژيك توأم با احتياط استراتژيك» مورد مداقه قرار مي‌گيرند.

مهم‌ترین برداشت‌های نویسنده در باره نقش قدرت‌های فرامنطقه‌ای در خاورمیانه به طور خلاصه از قرار زیر است؛

ـهر چند که آمریکا، عمده‌ترین فعال فرا منطقه‌ای در خاورمیانه است ولی تنها فعال نیست و ما با ترکیبی از نگاه‌های فرامنطقه‌ای و نمایش ظریف و قابل توجهی از تعدد و تنوع نگاه‌ها همراه با کهنگی و نوین بودن برخی از آن‌ها روبرو هستیم.

ـ در زمینه تعدد علاوه بر آمریکا باید به اتحادیه اروپایی، قدرت‌های محوری اروپا یعنی آلمان، انگلیس و فرانسه، بازیگران مدیترانه‌ای مانند ایتالیا و اسپانیا، حتی از تحول در نقش بازیگران کشورهای نوردیک یعنی سوئد، فنلاند و نروژ و فعالیت کشورهای اروپای شرقی و مرکزی توجه داشت.

ـ در بین سه قدرت محوری اروپا، فرانسه حریصانه به بازار تسلیحاتی کشورهای عربی خلیج فارس می‌نگرد، انگلیس بعضاً نقش سنتی امنیتی خود را تقویت کرده و آلمان محتاطانه در کنار نقش اقتصادی، به صورت تدریجی فضای سیاسی خود را در خاورمیانه افزایش می‌دهد. سوئد در قضیه شناسایی دولت فلسطینی، پیشتاز شده و خشم نتانیاهو را برانگیخته است. حتی فنلاند، مجمع خاورمیانه هلسینکی را راه‌اندازی کرده است.

ـ روسیه به عنوان بازیگری فرامنطقه‌ای و در عین حال نزدیک به منطقه، علاوه بر سوریه، در حال گسترش رابطه با مصر است.

ـ در عین حال به دیدگاه‌های روسیه در بحران یمن نیز باید توجه داشت که هرچند با گذشته جنگ سردی متفاوت است، اما نسبت به عربستان انتقادی است.

ـ اما شاید مهم‌ترین بازیگر بی‌سروصدای فرامنطقه‌ای چین باشد که دیگر خاورمیانه را صرفاً یک بازار ساده نمی‌نگرد، بلکه خاورمیانه را از زاویه‌ای استراتژیک نگریسته که سرنوشت نهایی روابط آمریکا ـ چین از رهگذر خاورمیانه می‌گذرد. بدین معنی که رهایی آمریکا از خاورمیانه مساوی با تمرکز و توجه واشنگتن به منطقه اقیانوس آرام خواهد بود. از سوی دیگر اگر تنش در خاورمیانه افزایش یابد، با توجه به وابستگی روزافزون چین به منابع انرژی خاورمیانه، امنیت انرژی برای پکن تعیین‌کننده است. در عین حال آسودگی خاطر آمریکا از خاورمیانه، به باز شدن و عمیق‌تر شدن درگیری در دریای چین و افزایش منازعه پکن با ژاپن، کره، فیلیپین و ویتنام می‌انجامد.

ـ علاوه بر چین، بازیگران نوظهور دیگر یعنی هند و برزیل با توجه به جایگاهی که در اقتصاد جهانی پیدا کرده‌اند، نمی‌توانند نسبت به خاورمیانه کم تفاوت یا بی‌تفاوت باشند و البته در این زمینه هند، به خاطر داشتن چند میلیون کارگر مهاجر هندی در منطقه خلیج‌فارس، نزدیکی جغرافیایی و همچنین رابطه پاکستان با کشورهای عربی و اهمیت ارتباط تحولات افغانستان با خاورمیانه، توجه بیشتری به این منطقه دارد.

در روزنامه جوان که تیتر و تصویر اول خود را به بمباران وسیع یمن توسط سعودی‌ها اختصاص داده است، دو مطلب قابل توجه دیگر نیز وجود دارد. سرمقاله جوان را محمد اسماعیلی با تیتر «چشم هيبت ملي به ديپلماسي ايراني» نوشته که در ابتدای ان امده: «محافظت از عظمت و هيبت ملت» يكي از مطالبات مهمي است كه مقام معظم رهبري در ديدار اخير معلمان، از مسئولان سياست خارجه كشورمان مطرح مي‌نمايند: «... مسئولان سياست خارجي و مذاكره كنندگان بايد خطوط قرمز و اصلي را به دقت رعايت‌كنند و همزمان با ادامه مذاكرات، بايد از عظمت و هيبت ملت ايران نيز دفاع كنند و زير بار هيچ تحميل، زور، تحقير و تهديدي نروند.»

تصريح و تأكيد رهبري بر اين نكته سؤالات بسياري را در ذهن مطرح مي‌كند، از جمله اينكه‌ مگر صلابت و مهابت جامعه ايراني به خطر افتاده كه معظم‌له بر صيانت از آن تأكيد مي‌نمايند؟

اين بخش از سخنان رهبر معظم انقلاب مبتني بر كدام رفتار يا مواضع مخاطره‌آميز بوده كه ايشان را ملزم كرده تا به ضرورت دفاع از چنين مؤلفه‌اي در دستگاه سياست خارجه تأكيد نمايند؟

نویسنده سپس تلاش کرده با درج پنج نکته به سؤالی که طرح کرده، پاسخ بگوید.

گزارش جوان از شرايط وخيم سهامداران بورس با تیتر «ضرر ۶۴ هزار ميلياردي سهامداران در دولت يازدهم» با این مقدمه شروع شده است که:

ارزش بازار سهام که در پایان دولت دهم در محدوده بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان قرار داشت، هم‌اکنون که ۲۲ماه از دولت تدبیر و امید می‌گذرد با ۶۴هزار میلیارد تومان افت به رقم ۲۸۶هزار میلیارد تومان نزول کرده، این در حالی است که افت ارزش بازار در اثر افت سهام پدید می‌آید، بدین ترتیب اهالی بازار سرمایه ایران در دولت روحانی بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان ضرر کرده‌اند.

شهروند در گزارشی با عنوان « خوشامدگویی دولت تدبیر و امید به فعالیت‌های حزبی» به ارزیابی زمینه فعالیت حزبی در دولت یازدهم پرداخته است و در مطلبی دیگر، معایب طرح استانی شدن انتخابات مجلس را از زبان قائم مقام وزیر کشور مورد توجه قرار داده است.

در ابتدای گفت و گوی شهروند با بخشایش اردستانی با عنوان «طرح مجلس برای نظارت بر توافق هسته ای فقط مذاکرات را پیچیده تر می کند» نیز امده: پس از تصویب طرح نظارت بر توافق هسته ای با ایران در کنگره امریکا، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران هم از طرح دو فوریتی خبر داده که بر مبنای آن نمایندگان بر توافق نظارت تقنینی و تصویبی می کنند. احمد بخشایش اردستانی دیگر عضو این کمیسیون اما معتقد است چنین طرحی تنها از سر انفعال مطرح می شود ضمن اینکه نباید مذاکرات را از این پیچیده تر کرد.

ابتکار در گزارشی با عنوان «انتخابات مجلس بر سر دوراهی» به بررسی موضع گروه‌های سیاسی در باره طرح استانی شدن انتخابات پرداخته است. سرمقاله ابتکار را غلامرضا کمالی‌پناه با عنوان «راستی دلخوشی سیری چند؟» نوشته که در پایان آن امده: به جرات می توان گفت بیش از 60 درصد اخبار و مطالب این سایت و سایر سایتها و خبرگزاریها و روزنامه ها همه بر پاشنه غم و اندوه، زشتی و بدی می چرخد، انگار اصلاً خبر خوشی در شهر نیست، واقعاً نیست یا اینکه ما نمی بینیم و یا نمی خواهیم ببینیم؟ از شما چه پنهان ما روزنامه چی ها هم خار خارِ پیدا کردن یک نقطه سیاه را داریم که از آن خال حالی بسازیم. غافل از اینکه داریم حال خلق الله را می گیریم اگر چه نقاط کور و سیاه در عملکردها و تصمیم گیری ها کم نیست اما حقیقتاً میان سیاه و سفید پهنه وسیعی از رنگ خاکستری وجود دارد، که رسانه ها به آن نمی پردازند و یا اصولاً خوش ندارند آن را ببینند انگار چندان جذابیتی ندارد. چنان به نظر می رسد که هم برای نویسنده و هم گویندگان و هم برای خوانندگان خبر "دزدیدن یک کودک” از خبر "اهدای کلیه یک معلم به دانش آموزش در اردبیل” جذاب تر است. حادثه تخریب یک ساختمان از خبر ساخت یک مدرسه توسط خیری خواندنی تر است. خبر قتل به خاطر چک برگشتی جاذبه اش از آزادی زندانیان چک توسط خیرین بیشتر است. اخبار خوش کم نداریم اما چرا فقط ناخوشی ها را انعکاس می دهیم؟ روزانه صدها ازدواج در همین تهران صورت می گیرد از آنها خبری نیست اما وقتی شنیدیم زوجی به زندگی خود پشت پا زده اند فوراً از آن یک کوه می سازیم. به نظر می رسد "بدبینی” و "زشت نگری” برای ما هنر شده است. این نوع نگرش در لایه های زیرین شخصیت ما ایرانیان نفوذ کرده است و لذا قطره قطره اخبار غم انگیز و ناخوشایند در ذهن و روح ما چنان جمع گشته که به مردابی بد بو تبدیل شده است که هیچ گلی از کنار آن نمی روید و هیچ پرنده امیدی بر فراز آن بال نمی زند طاووس به آن زیبایی را می بینیم ولی به پاهای زشت آن اشاره می کنیم و پاهای زیبای کلاغ را رها می کنیم و سیاهی پر و بال آن را سرزنش می کنیم انصافاً در چنین شرایطی «دل خوش سیری چند؟»

مطلب اصلی روزنامه دنیای اقتصاد نیز با عنوان «فرضیه باطل در تعیین سود» نوشته شده که در ابتدای آن امده: برخی جریان‌های دارای منافع در ادوار گذشته فرضیه‌ای را رواج داده‌اند که با کاهش نرخ سود تسهیلات، هزینه‌های تولید کاهش خواهد یافت، اما یک پژوهش اقتصادی با بررسی آمارهای 161 بنگاه اقتصادی، نشان داده که کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی، عامل تعیین‌کننده در هزینه‌های بنگاه‌ها محسوب نمی‌شود. این پژوهش با بررسی تابع تقاضای پول و متغیرهای قیمتی اثبات کرده به‌رغم تصور سیاست‌گذاران پولی مبنی‌بر حساس بودن هزینه‌های بنگاه‌ها نسبت به نرخ سود بانکی، در سطح بنگاه‌های تولیدی حساسیت بیشتر نسبت به «هزینه دستمزد بنگاه‌ها» و «دسترسی آسان به تسهیلات بانکی» است. برآوردهای پژوهش انجام‌شده نشان می‌دهد هزینه تامین مالی بنگاه‌های مورد بررسی حدود 5 درصد است؛ نتیجه‌ای که تایید می‌کند هزینه تامین مالی برای بنگاه‌ها رقم قابل‌توجهی محسوب نمی‌شود. غلط بودن فرضیه اثر کاهش نرخ سود، بر رونق تولید در سال‌های گذشته نیز در عمل تایید شده است؛ زیرا تعیین دستوری نرخ سود تسهیلات در سال 85، موجبات افزایش تولید و رونق بنگاه‌ها را به وجود نیاورده بود. اما در هر دوره با همین توجیه پیگیری شده است. در ادبیات آماری چنین وضعیتی را خطای نوع دوم می‌نامند، خطایی که با وجود اثبات غلط بودن آن از سوی گروهی، به‌عنوان گزاره غلط پذیرفته نشده است.

سرمقاله شرق را محمدعلی سبحانی را سفیر سابق ایران در لبنان با عنوان «گزینه‌هایی برای آینده سوریه» نوشته که وضعیت فعلی این کشور را نتیجه خطاهای دولت این کشور و نیز دولت‌های منطقه دانسته و سپس نوشته: لازم است در اینجا به یک نکته توجه کنیم که شرایط سوریه به‌ویژه پس از ظهور داعش به‌قدری پیچیده و دشوار شده که اولویت‌دادن و پیش‌بینی در مورد هریک از احتمالات ذکر شده را غیرممکن کرده است و نگارنده از میان این احتمال‌ها آنچه را مشخصا مناسب‌تر می‌پندارم و احتمال می‌دهم اشتراک نظر بیشتری در سطح منطقه‌ای در مورد آن وجود دارد، مطرح می‌کنم:

١- اولویت اصلی و فرعی در مرحله کنونی خلع سلاح نیروهای تروریست و داعش است و یقینا این اقدام بدون یک سازوکار منطقه‌ای و بین‌المللی امکان‌پذیر نخواهد بود. سؤال مهم دراین‌باره‌ این است که ترکیب این سازوکار و اختیارات آن چه باشد؟ این سازوکار در درجه اول به هماهنگی منطقه‌ای و سرانجام به یک قطع‌نامه شورای امنیت نیاز دارد. آیا امکان دستیابی به این قطع‌نامه که متحد سوریه، یعنی روسیه را راضی نماید وجود دارد؟ جای دولت سوریه در این سازوکار چیست؟ چه کسی جایگزین مطلوب خواهد بود؟ آیا دولت سوریه پذیرفته خواهد شد؟ و ده‌ها سؤال دیگری که به دلیل تعدد بازیگران در صحنه داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی پاسخ به هر کدام از آنها دشوار است. پیشنهاد می‌شود داعش - خطرناک‌ترین گروه تروریستی در جهان که سوریه را مرکز آموزش و صدور تروریست قرار داده است – را اولویتی برای گفت‌وگو و هماهنگی قرار دهیم.

٢- پس از نابودی یا تضعیف نیروهای تروریست است که می‌توان از همه گروه‌های غیرتروریست یا حتی غیرمسلح سوری و نیز دولت سوریه دعوت کرد و آنان را تحت فشار یا به اختیار، در کنار هم نشاند و سازوکار یک انتخابات آزاد را فراهم کرد. در آن صورت، نماینده اکثریت که بسیاری از آنان امروزه آواره شده‌اند، رأی خواهند آورد.

شرق در یادداشتی با عنوان «عملکرد سؤال‌برانگیز» به قلم مهدی زعیم‌زاده به انتقاد از عملکرد وزیر ورزش پرداخته است. مجید تفرشی تحلیلگر مسائل بریتانیا، یادداشتی با عنوان «انتخابات عمومی بریتانیا، درس‌ها و دورنمای پیشِ‌رو» برای شرق نوشته است. بعد از دو صفحه گفت و گوی دیروز شرق با میرتاج‌الدینی، امروز هم دو صفحه از این روزنامه به گفت‌و‌گویی با سیدهادی خامنه‌ای با عنوان «روی‌کار‌آمدن احمدی‌نژاد تقدیر ما نبود ، تقصیر ما بود» اختصاص یافته است.