حمایت جانانه رهبر انقلاب از مذاکره‌کنندگان/ ضرر 40هزار میلیاردی مواد مخدر/ احمدی‌نژاد چگونه احمدی‌نژاد شد؟/ نقطه ضعف اصلی دولت روحانی

بیانات شب گذشته رهبر انقلاب در دیدار مسئولان نظام، موضوع اصلی صفحه اول روزنامه‌هاست. در دهمین سالگرد پیروزی احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری روزنامه‌های اصلاح‌طلب به مرور خاطرات خود از وی پرداخته‌اند. آینده مذاکرات هسته‌ای، تحولات منطقه و برنامه‌های اقتصادی دولت دیگر مطالب مهم روزنامه‌های چهارشنبه سوم تیر است.

در ادامه روایت تابناک از مطالب مهم روزنامه‌های چهارشنبه را مرور می‌کنید.

ابتکار برای پوشش بیانات رهبر انقلاب در جمع کارگزاران نظام از تیتر «حمایت جانانه رهبر انقلاب از تیم هسته‌ای» استفاده کرده است. این روزنامه سرمقاله امروز خود را نیز به موضوع مذاکرات هسته‌ای و نتایج آن اختصاص داده است. فیروز نعیم محبوبی در سرمقاله ابتکار با تیتر «تریلوژی چالش‌های بزرگ پیش‌رو و دوران پساتحریم» به طور خلاصه نوشته: بی‌آن‌که در این‌جا درصدد مقصریابی باشیم، به نظر می‌رسد مجموعه تحولات سیاسی ـ اجتماعی و اقتصادی 10 سال اخیر، چه در داخل ایران و چه در سطح بین‌المللی دست‌کم 3 چالش بزرگ بر همه مسائل ریز و درشت و ساختاری ایران افزوده و بر هر گونه پیش‌بینی از آینده ایران ـ به‌ویژه دوران پس از پایان تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی علیه کشور ـ سایه افکنده است. چالش نخست «چالش اقتصادی» حاکم بر بیش از دوسوم جمعیت کشور است. به عبارتی فروپاشی کامل قدرت خرید بین 20 تا 30 میلیون نفر از ایرانیان شامل فرودست‌ترین اقشار شهری و روستایی و نیز تشدید بی‌سابقه شکاف طبقاتی ـ از زمان انقلاب اسلامی به این طرف ـ طی سال‌های اخیر است.

چالش دوم، «چالش سیاسی» است. بر بستری چنین لغزان و ملتهب از جنبه اجتماعی، در اواخر سال 1394 دو انتخاب همزمان و بی‌سابقه مهم یعنی مجلس شورای اسلامی دهم و خبرگان پنجم در پیش است. این دو انتخابات، حتی بیش و پیش از هر موضوع و مساله سیاسی و اقتصادی دیگری فضای عمومی کشور و روابط میان جناح‌های سیاسی و نهادها را تحت تاثیر و فشار خود گرفته و حتی از موضوعاتی چون مذاکرات هسته‌ای و مسائل اجتماعی ـ مدنی مانند حضور یا عدم حضور زنان در استادیوم‌ها به‌عنوان سپر و بهانه‌ای برای مبارزه سیاسی استفاده ابزاری می‌کند.

چالش سوم بسیار مهم برای ایران که مانند دو چالش قبلی سابقه‌ای به این شدت نداشته و اکنون دارد، «بحران امنیتی» در سطح منطقه است. به طور خلاصه و اگر نیک بنگریم، اکنون از سواحل دریای مدیترانه گرفته تا مرزهای چین در سرزمینی گسترده‌تر از قاره اروپا، تنها عملا دو کشور ایران و به گونه‌ای نسبی ترکیه از ثبات سیاسی ـ امنیتی بهره‌مند هستند و بقیه کشورها و به ویژه کشورهای خاورمیانه غربی، غرق در بی‌ثباتی و ترک‌تازی بنیادگرایانه تکفیری است.

نویسنده در پایان آورده: این گفتار، خود را در مقام اندرزگویی و نصیحت به دیگران که حکم دستور عقب‌نشینی به امواج دریا را دارد، نمی‌یابد و بیش و پیش از هر چیز آن را ناممکن و بی‌حاصل می‌داند، اما اگر امکان اندرز یا چاره‌اندیشی پیش از وقوع طوفان وجود می‌داشت، جلوگیری از تکرار تاریخ در تجربه فزونی گرفتن منابع در ایران را مستلزم یک هم‌اندیشی ملی، دوراندیشانه و خویشتن‌داری تاریخی برای بهره‌گیری علمی و راه‌گشا محسوب می‌دارد. در تاریخ معاصر ایران، کمبود منابع یا وفور ناگهانی آن، همواره به یک اندازه ـ یا حتی در صورت دومی، بیشتر ـ بی‌ثباتی و ناهنجاری آفریده است. ما، هیچ برهان، دلیل یا بنیه‌ای برای آن‌که تجربه پیش رو یعنی وفور ناگهانی منابع بر اثر توافق احتمالی هسته‌ای را متفاوت بپنداریم، در پیش نداریم.

تیتر اصلی روزنامه شهروند «حمایت قاطع رهبر انقلاب از تیم مذاکره کننده» است. شهروند در ابتدای گزارشی با عنوان «موادمخدر سالانه ٤٠‌هزار‌میلیارد تومان به اقتصاد آسیب می‌زند» نیز نوشته: مصرف مواد‌مخدر در ایران و تعداد معتادان ایرانی سال‌هاست که نگرانی خیلی‌ها را برانگیخته است؛ از مسئولان ستاد مبارزه با مواد‌مخدر گرفته تا فعالان اجتماعی که در این حوزه فعالیت می‌کنند. این بار اما در آستانه ٥ تیر، روز جهانی مبارزه با مواد‌مخدر، این نه مسئولان ستاد مبارزه با مواد‌مخدر و نه وزارت کشور، که یک مسئول مجمع تشخیص مصلحت نظام است که هم آخرین آمارها درباره مصرف مواد‌مخدر در ایران را اعلام کرده و هم البته گله‌هایی را که در این حوزه داشته است.

شرق که هر روز بخش زیادی از صفحه نخست خود را مطالب علیه احمدی‌نژاد اختصاص می‌دهد، در سالگرد سوم تیر «افشای زمین‌خواری در دولت دهم» را ‌‌تیتر نخست خود کرده است. این روزنامه با درج تصویری از تبلیغات انتخاباتی احمدی‌نژاد در سال 84، در پایان مطلبی با عنوان «احمدی‌نژاد چگونه احمدی‌نژاد شد» نوشته: پنجم تیر ١٣٨٥ روزنامه کیهان تیتر زد «مردم کار را تمام کردند». غلامعلی حدادعادل، رئیس مجلس هفتم شورای اسلامی، همان شب اعلام نتایج انتخابات به دیدار احمدی‌نژاد شتافت و کلید دفتر کار خود را در ساختمان قدیم مجلس در خیابان امام‌خمینی به رئیس‌جمهور منتخب داد تا کارهای ابتدایی تشکیل دولت نهم در آنجا صورت پذیرد. روزی که احمدی‌نژاد به بهارستان رفت، حدادعادل دست در دست او در مجلس چرخید و هر دو به خبرنگاران لبخند زدند. احمدی‌نژاد در مقابل رسانه‌ها به صراحت گفت: «به‌عنوان یار کمکی به دوستانم در مجلس اضافه شده‌ام». منظور احمدی‌نژاد، همان «دوستان آبادگرانی» بود؛ دوستانی که بعدها خبرنگاری از حدادعادل پرسید: «گفته می‌شود که مجلس در مشت دولت است نه پشت دولت» و او در پاسخ گفته بود: «نه! ما پشت دولت هستیم». اما در واپسین روزهای مجلس هفتم کاسه صبر دوست احمدی‌نژاد هم لبریز شد و حدادعادل در نامه‌ای به مقام معظم رهبری، خواستار دخالت ایشان در مقابل رفتارهای احمدی‌نژاد شد. اگرچه هرگز حدادعادل به‌طور صریح تا پایان دولت دهم از رئیس‌جمهوری انتقاد نکرد و مدتی طول کشید تا حلقه یاران احمدی‌نژاد تنگ‌تر شود و فصلِ فصل فرا رسید و این بار کیهان تیتر زد «زنده‌باد کدام بهار! »...

سرمقاله شرق را محمدعلی سبحانی با تیتر «گمانه‌زنی‌های هسته‌ای در راند آخر» نوشته و در بخشی از آن آورده: خوشبینی نگارنده درباره توافق جامع هسته‌ای، از اراده سیاسی در همه طرف‌ها برای حل این پرونده ناشی می‌شود و معتقدم هم ایران و هم طرف‌های دیگر در موقعیتی هستند که توافق را تنها گزینه قابل دسترسی می‌دانند. این مذاکرات به صورت جامع و همه‌جانبه از سوی مردم ایران حمایت می‌شود، در سطح بالای حاکمیتی، درباره آن توافق شده و نزد افکار عمومی جهان نیز اهمیت بالایی دارد. همه طرف‌ها می‌دانند به‌نتیجه‌نرسیدن آن، با وجود دو سال مذاکره در این دوره و سابقه ١٠ساله پرونده، چالشی جدی برای مشی و مسیر حل مسائل جهانی از طریق مذاکره خواهد بود. دموکرات‌های آمریکا در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ٢٠١٦، روسیه در میانه تنش با غرب بر سر اوکراین و اتحادیه اروپا در مرحله تنش‌های اقتصادی فعلی، هیچ‌کدام مایل به بی‌نتیجه‌ماندن آن نیستند.

خراسان که برای گزارش بیانات شب گذشته رهبر انقلاب از عنوان «دفاع از تیم هسته‌ای؛ ناگفته‌ها از زیادی‌خواهی‌ها» استفاده کرده، بر خلاف روزنامه‌های هوادار دولت از طرح هسته‌ای مجلس استقبال کرده است. امیرحسین یزدان‌پناه در سرمقاله این روزنامه با تیتر «مصوبه مجلس تکیه‌گاه قانونی مذاکرات» به طور خلاصه نوشته: اين طرح بسيار مهم که در يکي از خطيرترين برهه هاي تاريخ ديپلماسي ايران به تصويب مي رسد از 3 جنبه بسيار قابل توجه است:

1- حدود 2 ماه پيش کنگره آمريکا طرح نظارت بر توافق هسته اي را با راي قاطع قانونگذاران آمريکايي تصويب کرد. اين طرح که ابتدا اوباما گفته بود آن را وتو مي کند البته با تغييراتي مصوب شد و در نهايت اوباما هم آن را در مهلت قانوني امضا کرد و حالا به قانون تبديل شده است. در چنين شرايطي از 2 جنبه مهم بود که قانون گذاران ايران نيز با اين کار مقابله کنند: نخست اين که لازم بود در همان سطحي که آمريکايي ها زياده خواهي هاي خود را به شکل قانون وارد مذاکرات کرده اند، به اين زياده خواهي ها پاسخي قاطع و در همان سطح داده شود و دوم اين که تيم مذاکره کننده ايران نيز پاي ميز مذاکره بتواند مقابل فشارها و زياده خواهي هاي آمريکا، که بنا به تصريح دکتر ظريف و دکتر روحاني و برخي مقامات مطلع از روند مذاکرات، از فروردين ماه به اين سو بيشتر نيز شده است، به اتکاي نهاد قانون گذاري کشور که مستحکم به پشتوانه مردم است، قاطعانه بايستد و همچنين به طرف مقابل نيز اين پيام را بدهد که ايران در دفاع از حقوقش جدي است .

2- توافق هسته اي احتمالي (که البته براساس خبرهاي مذاکرات، زياده خواهي هاي آمريکا عملا امکان دستيابي به آن را ناممکن کرده است) يکي از پيچيده ترين و حساس ترين توافق هايي است که در تاريخ کشورمان ثبت خواهد شد و نياز به دقت در انتخاب کلمه به کلمه آن دارد و به خصوص به دليل بدعهدي طرف مقابل لازم است که هرکلمه با سنجيدن ابعاد مختلف آن در سند نهايي لحاظ شود. اين يعني نياز به استفاده از ظرفيت همه کساني که مي توانند مستقيم يا غير مستقيم به آن کمک کنند. چه اين که بر فرض اگر توافقي ميان ايران و 1+5 امضا شود وپس از آن برخي نقاط تاريک و تفسير پذير که مي تواند دست آمريکايي ها براي زياده خواهي را در اجراي توافق باز کند، براي دولت روشن شود، وجود اين مصوبه مجلس براي دولت راهگشاست چرا که با اتکا به اين قانون، مي تواند خواستار تغيير در مفاد تفسير پذير شود و عملا توجيه حقوقي نيز براي تغيير دادن بندهايي که مورد قبول جمهوري اسلامي نباشد را نيز دارد، بدون آن که دولت يا تيم هسته اي متحمل هزينه اي شود و از اين منظر اين مصوبه تکيه گاه قانوني تيم هسته اي خواهد بود.

3 - بهارستاني ها در مصوبه خود دست دولت و به بيان دقيق تر دست تيم مذاکره کننده را کاملا باز گذاشته اند تا تيم هسته اي ايران بتواند با لحاظ کردن خطوط قرمز نظام که در شوراي عالي امنيت ملي به رياست دکتر روحاني مصوب شده است به «توافق خوب» دست يابند.