تصمیمات دیروز مجلس در موضوع هسته‌ای به ویژه به سبب مواضع رئیس مجلس
در کانون توجه روزنامه‌هاست. اسناد جدید ویکی‌لیکس و اقدامات ضدایرانی
عربستان، سخنان هاشمی رفسنجانی درباره دولت قبل و سخنان جدید احمدی‌نژاد درباره
امام زمان، از دیگر مطالب مهم روزنامه‌ها در اولین روز تابستان هستند.
در ادامه می‌توانید روایت تابناک از مهم‌ترین مطالب روزنامه‌های
دوشنبه اول تیرماه را مرور کنید.
تیتر نخست روزنامه ا‌طلاعات یعنی «بايد همه توان خود را براي مقابله
با آسيب‌هاي اجتماعي به كار گيريم» به سخنان رئیس‌جمهور در جلسه ستاد مبارزه با
مواد مخدر اختصاص دارد. دیگر مطلب مهم در این روزنامه قدیمی، بخش جدید از یادداشت‌های
سیدمحمدکاظم سجادپور در باره تحولات در خاورمیانه است که امروز به مساله عربستان
اختصاص دارد. مشاور وزیر خارجه در بخشی از یادداشت خود با تیتر « عربستان و منطقه»
نوشته: بايد در نظر داشت كه عربستان بي‌ترديد قدرتي منطقه‌اي است و با تركيبي از
قدرت مالي، شبكه ارتباطات گسترده رسانه‌اي و سياسي، ادعاي رهبري منطقه‌اي و
مخصوصاً رهبري جهان سني با هزينه‌هاي نظامي بالا، در منطقه نقش‌آفريني مي‌كند. در
اين ميان قدرت مالي برجسته‌ترين ابزار سعودي‌ها در اين بازيگري است. با ذخاير ارزي
بالاي 600 ميليارد دلار و هزينه نظامي سالانه بالاتر از 90 ميليارد دلار، عربستان
بيشترين هزينه را در منطقه مي‌كند. رد پاي عربستان را در چهار گوشه منطقه مي‌توان
با عنصر پول مشاهده كرد. فراتر از منطقه، عربستان با هزينه‌هاي سرسام‌آور در
پايتخت‌هاي غربي و اخيراً در مسكو، سرگرم لابي‌گري براي اهداف سياسي خود است. اما
پول را نمي‌توان تنها عامل اثرگذار دانست. آنچه بايد در فهم رفتار منطقه‌اي عربستان
مدنظر قرار گيرد شرايط پيچيده دروني در اين كشور و همچنين شرايط استراتژيك آن در
وضعيت كنوني منطقه‌اي و بين‌المللي است.
توضيح اينكه عربستان سعودي در يك دوران تحول داخلي است. مرگ ملك عبدالله
و به قدرت رسيدن ملك سلمان نقطه عطف مهمي در سياست داخلي عربستان با پيامدهاي ويژه
منطقه‌اي قلمداد مي‌شود. روش ملك سلمان با سلف وي متفاوت است. او تغييرات عمده‌اي
در ساختار سياست خارجي و امنيتي عربستان ايجاد كرده است كه برجسته‌ترين وجه آن، به
قدرت رساندن فرزند 30 ساله خود به نام محمدبن سلمان و قرار دادن او در رأس وزارت
دفاع است و اين همان كسي است كه مسئوليت حمله نظامي به يمن را به عهده دارد.
تحولات داخلي عربستان و فعل و انفعالات درون نهادهاي حكومتي پيچيده و تركيبي از
رقابت‌هاي خانوادگي و شخصي، گرايش‌هاي اجرايي و نحوه نگرش‌هاي متفاوت به مناسبات
خارجي مخصوصاً در سطح منطقه را به نمايش مي‌گذارد. اين كنش‌هاي داخلي پايان يافته
نيست و سرنوشت نهايي آن نامعلوم است. اما هرچه هست در چند ماه گذشته رفتار منطقه‌اي
سعودي‌ها تندتر و نظامي‌تر شده است. در بُعد خارجي و منطقه‌اي بايد چگونگي برداشت
استراتژيك سعودي‌ها از جايگاه خودش را مد نظر قرار داد. عربستان سعودي در چند سال
گذشته مخصوصاً بعد از بهار عربي يعني از 2011 به بعد، احساس مثبتي نسبت به شرايط
منطقه ندارد و براساس شواهد موجود، سعودي‌ها امواج سياسي منطقه را نامساعد ارزيابي
كرده و در مقابل آنها ايستادند. هدف اصلي در اين زمينه، اين بود كه اين امواج
سياسي تحول خواه به عربستان نرسد. در اين چارچوب، سعودي‌ها در مقابل به قدرت رسيدن
محمد مرسي و اخوان‌المسلمين ايستادند. اين ايستادن همراه با نقش جديدي از حركت
منطقه‌اي اين كشور بود. شايد براي اولين بار سياست مقابله با تغيير سياسي، آشكار و
شفاف شد و مداخله سعودي‌ها در حمايت از كودتا عليه مرسي نمونه بارز شفافيت و
دگرگوني شد. در مورد ساير ابعاد منطقه‌اي رفتار عربستان در نوشتارهاي بعدي بحث
خواهد شد.
سرمقاله ابتکار با تیتر «شهدا فقط رنگ خدا داشتند نه رنگ شما!» واکنش
تندی به حواشی تشییع پیکر شهدا در هفته گذشته است. محمدعلی وکیلی در شروع این
سرمقاله نوشته: با حوادثی که روز تشییع باشکوه شهدای مظلوم غواص اتفاق افتاد،
همچنان گروهی تلاش دارند استقبال مردم از شهدا و احساسات و عواطف مردمی را به نفع
جریان و باند خود مصادره نمایند و شعارهایی در حاشیه آن مراسم بی نظیر سر دادند که
به هیچ وجه در شان آن مراسم نبود. در اعتراض به این سوءاستفاده، روزنامه ابتکار تیتر
"شهدا بی رنگ بودند لطفاً رنگی شان نکنید" را برگزید.
در متن گزارش تصریح نمود که شهدا رنگ باندی ندارند، رنگ آنها خدایی و
رنگ ملت ایران را دارد. آنان متعلق به هیچ باند و حزبی نبودند و فقط رنگ خلوص مردم
ایران را داشتند. اما سوءاستفاده گران و دلواپسان منافع باندی این تیتر را
برنتافتند و بر آن تاختند و آن را مساوی بی تفاوتی و خنثی و بی غیرتی گرفتند و با
آن مانورها دادند. البته این شگرد دلواپسان خاص این موضوع نیست. این شگرد زمانه
آنان است. بی شک برای اقلیتی که با خود نظام پنداری و خود حق پنداری روزگار سپری
کرده و نان خورده و نام درو نموده است، جز این انتظاری نیست. برای این جماعت از
خود راضی و تمامیت خواه بسیار سخت آمد که چرا تمام گروه های سیاسی و مردمی به
استقبال شهدا رفتند. برای این جماعت فضای عمومی کشور سیاه و سفید است و در گمانشان
جامعه بر مدار دو قطب حق و باطل می چرخد و در پندار غلطشان خود نیز محور حق و بقیه
در قطب باطل به حساب می آیند. بر باورشان نمی آمد که رسانه های مستقل دین خود به
شهدا را ادا نمایند. اینان شهدا را با رنگ زمینی و با هویت چندپاره خود می خواهند،
غافل از اینکه شهدا فقط یک رنگ دارند و آن هم رنگ خداست. رنگ خدا غیر از رنگ منفعت
طلبان و بازیگران و چتربازان ساحت کثیف قدرت است. در رنگ خدا همه رنگ ها جا می گیرد
ولی در رنگ این جماعت تنها خودشان و قبیله از خود راضی شان جای می گیرند.
ابتکار از جمله روزنامه‌هایی است که از تصمیمات دیروز رئیس مجلس در
روند تصویب طرح هسته‌ای مجلس استقبال کرده است. این روزنامه در ابتدای گزارش اصلی
خود با تیتر «اصلاح رئیس» در این باره نوشته: در شرایطی که قرار بود روز گذشته
طرح «الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای» به صحن علنی مجلس برود، رسیدگی
به این طرح به زمان دیگری موکول شد. البته کلیات این طرح با رای بالایی به تصویب
نمایندگان رسید. اهالی بهارستان در ادامه بررسی طرح استانی‌شدن انتخابات را ادامه
دادند. در نشست علنی دیروز مجلس، پس از قرائت متن ماده واحده طرح الزام دولت به
حفظ دستاوردهای هسته‌ای از سوی رئیس مجلس، علی لاریجانی کلیات این طرح را به رای
گذاشت که نمایندگان با 199 رای موافق و سه رای مخالف و پنج رای ممتنع از مجموع 213
نماینده حاضر به کلیات این طرح رای دادند.لاریجانی در ادامه گفت جزئیات این طرح
روز سه شنبه ارائه خواهد شد. نمایندگان در واکنش به تصویب این طرح با رای قاطع این
مجلس، شعار مرگ بر آمریکا سر دادند. پیش از قرائت متن طرح، لاریجانی اظهار کرد:
مجموعه تلاش‌های نمایندگان برای تهیه ماده واحده تلاش موفقی بوده و همه مضامین آن
با دقت کافی و رعایت همه جوانب مورد توجه قرار گرفته است. وی افزود: در این طرح
اصلاحات لازم انجام شده تا دست مذاکره‌کنندگان در چارچوب مورد نظر رهبری و شورای
عالی امنیت ملی باز باشد. رئیس مجلس با بیان اینکه شورای عالی امنیت ملی زیر نظر
رهبری است تصریح کرد: ما نباید دست رهبری را دراین قضیه ببندیم بلکه ایشان هر تصمیمی
در این قضیه گرفتند ما باید در مجلس اطاعت کنیم و شورای عالی امنیت ملی هم مربوط
به دولت نیست.
تیتر اول شرق به گزارشی با عنوان «پاتک هسته‌ای هیات‌رئیسه به
تندروها» اختصاص دارد که در شروع آن آمده: تندروها برای کارشکنی آماده بودند؛ طرحی
بههمینمنظور تدوین شد و تلاش‌ها بر این بود که پیش پای تیم هسته‌ای سنگ
بزرگی قرار گیرد. هیأت‌رئیسه دست‌به‌کار شد و با اِعمال برخی تغییرات در طرح پیشنهادی،
مسیر را به‌سمت دیگری برد؛ نتیجه این شد که طرح یکی، دوبار تغییر اساسی کرد و
درنهایت «علی لاریجانی» متنی را از رو خواند که با آنچه خواسته «پایداری‌های»
مجلس بود، بسیار تفاوت داشت و با تأکید خطاب به برخی از همان‌ها گفت: «مسأله هسته‌ای،
فروش سیب زمینی نیست».
نمونه تغییرات رخ داده در کلیات
طرح توجه‌برانگیز است، به ویژه تغییر در بند اول طرح یک‌فوریتی «الزام دولت به حفظ
دستاوردها و حقوق هسته‌ای ملت ایران». جبهه پایداری‌ها در بند نخست ماده واحده این
طرح پیشنهاد «لغو کامل و یکپارچه همه تحریم‌های مقرر در قطع‌نامه‌های شورای امنیت،
مصوبات اتحادیه اروپا، کنگره و دولت آمریکا در روز توافق» را خواستار شده بودند،
اما درنهایت ماده یک این طرح به این جمله تغییر یافت: «لغو تحریم‌ها به‌طور کامل و
جامع باید در متن توافق‌نامه درج شده و در روز آغاز اجرای تعهدات ایران انجام
شود». تغییر کلیدی دیگر، اضافه‌شدن بند «هماهنگی‌های لازم با شورای‌عالی امنیت»
بود و حذف نظارت هیأت هفت‌نفره نمایندگان بر حسن اجرای توافق.
سه تصویر از هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد و الهه کولایی معرف
مطالب اصلی امروز شرق هستند. «8 سال به
جامعه سم تزريق شد» ، توصیف هاشمی رفسنجانی از شیوه اداره اقتصاد در سال‌های گذشته
و نقش برخی از روحانیون در آن است.
شرق همچنین در شروع گزارشی با تیتر «غرب به دنبال دستگیری امام زمان
است» نوشته: عجایب مربوط به احمدی‌نژاد و دولتش هرروز فربه‌و‌فربه‌تر می‌شود؛ دولتی
که دو سال از پایان کار آن می‌گذرد و با تمام حواشی عجیبی که در همان زمان داشت،
روزانه مطالب جدیدی درباره آن افشا می‌شود. سایت «دولت بهار» متن سخنرانی رئیس
دولت‌های نهم و دهم در جمع طلاب و روحانیون به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان را
منتشر کرده که حاوی نکاتی عجیب در راستای سخنان امام‌زمانی او در سال‌های گذشته
است. محمود احمدی‌نژاد در این سخنرانی با اشاره به اینکه باید دست مردم را در دست
امام زمان(عج) گذاشت می‌افزاید: «بیش از آنکه ما دنبال امام زمان(عج) باشیم، آنها
دنبال امام زمان(عج) هستند. آن‌قدر در دانشگاه‌های علوم انسانی آمریکا راجع به
امام زمان(عج) تحقیق کرده‌اند که اگر من بگویم هزاران برابر مجموع کار حوزه‌های
علمیه قم و نجف و مشهد، زیاد نگفته‌ام، بلکه کمتر گفته‌ام که شما باور کنید. با بسیاری
از کسانی که به‌زعم آنان می‌توانسته‌اند با امام‌زمان (عج) ارتباطی داشته باشند
تماس گرفته و با آنها مصاحبه و اطلاعاتشان را تخلیه کرده‌اند. به قول دوستی که می‌گفت
پرونده امام‌زمان (عج) را تکمیل کرده‌اند و برای دستگیری‌اش بسته‌اند، تنها عکسش
را کم دارند. آنها می‌دانند که تنها خطر مبنایی و اساسی برای امپراتوری چندصدساله
آنها امام عصر (عج) است».
شرق دو صفحه از مطالب خود را به بررسی نقش و جایگاه زنان ایرانی در عرصه دیپلماشی اختصاص داده است.
کولایی استاد دانشگاه تهران طرف گفت و گوی شرق در مطلبی با عنوان «شغلی در تعارض
با سیستم مردسالار» است. سرمقاله شرق را هم صالح نیکبخت با عنوان «در حاشیه توهین
به مقامات» نوشته است.
جوان در صفحه اول خود ضمن درج
تصویری از مسابقه والیبال ایران و آمریکا از تیتر «امریکا را دست خالی بازگرداندیم»
استفاده کرده است. تیتر اصلی جوان به مطلبی با عنوان «يك‌دهم پول توليد علم
پرداخت شد» اختصاص دارد که در شروع آن آمده: فرار مغزها يا مهاجرت نخبگان چالشي
است كه در كنار افت توليد علم گريبانگير فضاي علمي كشور شده است. اين در حالي است
كه بنا به تأكيد رضا ملك‌زاده، معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت هر چند طي دو
سال اخير با اعمال محدوديت كشورهاي اروپايي و امريكا براي پذيرش مهاجر، مهاجرت
نخبگان كمتر شده اما تقريباً نيمي از نخبگان كشور قبل از اين دو سال از كشور خارج
مي‌شدند. به گفته وي، متأسفانه نيم ديگر نخبگاني كه در كشور باقي مي‌مانند نيز به
دليل نبود شرايط و زيرساخت‌ها نمي‌توانند پيشرفت كنند و نهايتاً به يك پزشك متخصص تبديل
مي‌شوند.
جوان همچنین در شروع مطلبی با تیتر «جنون ضدايراني سعودي با
ديپلماسي دسته‌چكي» نوشته: سونامي اسناد وزارت خارجه عربستان كه نشان ازعمق و وسعت
تقلاي ايران ستيزانه رژيم آلسعود دارد، همچنان ادامه دارد. از تبليغ عليه ايران
با پوشش كمك به سيل‌زدگان تايلندي گرفته تا تقاضاي پادشاه آلسعود از امريكا براي
حمله به تأسيسات اتمي ايران همگي بيانگر دست و پا زدن مقامات آلسعود براي
جلوگيري از توان رو به رشد ايران است.
کیهان که از تصمیمات دیروز مجلس چندان راضی نیست، در شروع مطلبی با
عنوان «طرح صیانت از حقوق هسته‌ای رقیق‌سازی شد!» نوشته: نمایندگان مجلس کلیات طرح
الزام دولت به حفظ حقوق و دستاوردهای هسته‌ای را با تغییرات زیاد به تصویب
رساندند؛ تغییراتی که می‌توان آن را نوعی رقیق‌سازی طرح مذکور دانست! کلیات طرح
الزام دولت به حفظ حقوق ودستاوردهای هسته‌ای در حالی روز گذشته با 199 رای موافق
به تصویب رسید که تغییرات قابل تاملی در آن صورت گرفته و رقیق‌سازی آن به شکلی است
که عملا اهداف اصلی و عمده این طرح خنثی شده است. الزامات صریح و روشن طرح اولیه
با افزودن یا کاستن برخی موارد باعث شده مفرهایی برای دادن امتیازات غیرموجه بوجود
آید.
سرمقاله کیهان با عنوان «پشت و روی مذاکرات» به قلم محمد ایمانی، نشان‌دهنده
شدت مخالفت کیهان با مذاکرات هسته‌ای است. در پایان این مطلب می‌خوانیم: آقای
روحانی با گفتن تعابیری نظیر «آمریکا کدخداست»، «خزانه خالی است»، «مشکل آب خوردن
و محیط زیست با لغو تحریم‌ها حل می‌شود» و... اشتباهات بزرگی در آستانه مذاکرات
مرتکب شد و به قدرت مانور خود و دولت- که دولت جمهوری اسلامی است- آسیب زد. او
همچنین آن چنان که باید نسبت به فتنه به عنوان خط قرمز نظام اهتمام نکرده است، اما
با این حال همان سیاستمداری است که در فتنه تیر 1378 صراحتاً فتنه‌گران و آشوبگران
را مزدور آمریکا و اسرائیل خواند و تحقیر کرد. بنابراین عقل و کیاست اقتضا می‌کند
حیثیت رئیس جمهور و دولتمردان در دو حوزه سیاست داخلی و خارجی، قربانی جریان وطن‌فروش
نشود؛ جریانی که دیروز صراحتاً از ختم انقلاب و عقده‌های روانی بسیجیان جان برکف
در جبهه‌ها می‌گفت و فرهنگ شهادت را به سخره می‌گرفت و امروز نسبت به تشییع آنها و
پیام‌آوری‌شان ابراز نگرانی می‌کند یا صراحتاً می‌گوید دولت رحم اجاره‌ای ماست، به
هر قیمت باید با آمریکای ابرقدرت توافق کرد و از اصول انقلاب کوتاه آمد. این جماعت
نگران آنند که آمدن بی‌موقع -به موقع!- غواصان خط‌شکن، روح غیرت و عزت را در ملت و
دولت زنده کند و شکستن خط مقاومت ایران همچنان آرزوی دست نیافتنی آمریکا باقی
بماند. آنها اگر می‌توانستند مانند روزگار تشییع امام حسن(ع) پیکر شهدا را تیرباران
می‌کردند. این جماعت همین چند سال پیش به بسیجی که هیچ، به عاشورای حسین(ع) رحم
نکردند.
