شغل در جايگاه اجتماعي و شخصيت افراد تاثيرگذار است. هر شخصي در هر جايگاهي بنابر شغلي كه دارد شخصيتش شكل ميگيرد. البته كم نيستند افراد سطح پاييني كه به واسطه رابطه به جايگاههاي ارزشمند و بيش از حد خود رسيدهاند و بالعكس بسيارند افرادي با توانايي و قابليتهاي فراوان كه مجبورند به شغلهای كماهميت به بهانه گذران زندگي و كسب درآمد تن دهند.
به گزارش آرمان، «جامعهشناسي صنعتي» يكي از حوزههاي مهم جامعهشناسي است كه به توصيف و تبيين روند و كميت و كيفيت توسعه صنعتي از ديدگاه جامعهشناختي در جامعه بشري ميپردازد. در اين علم اصطلاحهايي همچون «يقه آبي» و «يقه سفيد» به تمایز طبقهبنديهاي شغلي كارگراني كه كار يدي میکنند از آنهايي كه مشاغل حرفهاي انجام ميدهند، اشاره دارند. بهطور تاريخي، كارگران يقه آبي يونيفرمهايي معمولا آبي، ميپوشيدند و در مشاغل فني كار ميكردند. كارگران يقه سفيد، معمولا پيراهنهاي اتوكشيده با يقه سفيد ميپوشيدند و در دفاتر كار اداري مشغول به كار بودهاند. سطح درآمد و تحصيلات و ديگر جنبهها، كارگران يقه آبي و يقه سفيد را از يكديگر متمايز ميكنند. در اين بين در سالهاي اخير به مشاغل زنان تحت عنوان مشاغل يقه صورتي با اين تعريف كه اين شغل مربوط به زنان تحصيلكرده است اما در مقايسه با شغلهاي يقه سفيد از جايگاه پايينتري برخوردار است، اشاره شده است. بنابر تعريف مشاغل «يقه بنفش» هم به اشتغال سطح پايين زنان در جامعه گفته ميشود. هماكنون در جامعه آنطور كه مشخص است اشتغال زنان چه در گروههاي يقه صورتي و يقه بنفشها چندان مساعد نيست.
جايگاه پايين مشاغل يقه صورتي در جامعه يك استاد ارتباطات دانشگاه، با اشاره به شرايط جامعه، حضور اكثريت زنان را در مشاغل يقه صورتي دستهبندي كرد و گفت: مشاغل يقه صورتي از ديد جامعه حتي از مشاغل خدماتي نيز در جايگاه پايينتري قرار دارد. اعظم رادور راد با اشاره به آخرين اطلاعات آماري درباره حضور زنان در عرصه رسانه و مطبوعات گفت: مشاغل به سه دسته مشاغل كارگري به عنوان يقه سياه و مشاغل خدماتي به عنوان يقه سفيد در نظر گرفته ميشوند در حالي كه مشاغلي كه اكثرا زنان در آن حضور دارند مشاغل يقه صورتي نامگذاري ميشوند و نشان صورتي در ادبيات نظري به مشاغلي اطلاق ميشود كه پايگاه و جايگاه آنها از مشاغل يقه سفيد پايينتر است. به گزارش آنا، او ادامه داد: 60 درصد ورودي دانشگاههاي ما را زنان تشكيل ميدهند در حالي كه تنها 16 درصد از زنان مشغول به كار هستند. بنابراين بسياري از زنان فارغالتحصيل دانشگاهها خانهدار باقي ميمانند.
در زندگي حق را ناحق نميكنمدر حوالي فلكه دوم تهرانپارس ميان شلوغيهای مسافربران شخصي، چند زن نيز مشغول مسافركشي هستند. يكي از آنها با ديسيپلين و برش خاص كار ميكند كه حتي مردان آن خط نيز به خود حق هيچگونه دخالت بيجا به كار او را نميدهند. سوار ماشين مريم ميشوم؛ زني 40 ساله با چهرهاي مهربان اما جدي. سخت ميتوان سر صحبت را با او باز كرد. اين مسافركش زن به دليل بيماري همسرش مجبور به اين كار است و از درآمدش هم رضایت نسبی دارد. او در پاسخ به اين سوال كه چرا همكارها از شما حساب ميبرند به «آرمان» ميگويد: من هميشه سعي ميكنم در كارم حق را ناحق نكنم و زير بار حرف ناحق نروم. او در پاسخ به اين سوال كه چه احساسی ازسرو كله زدن با اين همه آدم، از صبح تا شب داريد، ميگويد: هر كاري مشكلات خاص خود را دارد اما اين را كه برخي از افراد آنطور كه بايد و شايد از بينش لازم براي تعامل و همكاري برخوردار نيستند ميتوان از رانندگيها متوجه شد. فقط كافي است در يك مسير همراه من باشيد آن وقت ميبينيد كه در روز كلي حرف زور را بايد تحمل كنم، در آن شرايط است كه افراد ميتوانند باانصافتر درباره اين شغل قضاوت كنند. به گفته او برخي افراد در هنگام رانندگي انگار ميخواهند انتقام نداشتههاي زندگي را از طرف مقابل بگيرند و رفتارهايي ازشان سر ميزند كه منشأ بسياري از تصادفات و نارساييهاي ترافيكي است.
قضاوتهاي ديگران مهم نيستويدا در مترو شالهاي نخي به قيمت مناسب ميفروشد. او درباره شغلش به«آرمان» ميگويد: صبح تا شب از ترس اينكه مبادا يك آشنا يا فاميل من را در اين كار ببيند، صد بار ميميرم و زنده ميشوم. البته كار عار نيست و هدف كسب درآمد است. اين فروشنده مترو ميافزايد: هر روز با چندين نفر بر سر شلوغي مترو، جاگيري وسايل، قيمت وسايل و... سروكله ميزنم اما چندان مهم نيست. به گفته او خودتان قضاوت كنيد؛ اگر من از طريق اين بساط كسب و كار نكنم چه كسي ميآيد و هزار تومان به من ميدهد؟!
بايد زيرساختها مهيا شود مشاور امور زنان و خانواده وزير صنعت درباره كيفيت اشتغال زنان در جامعه به «آرمان» ميگويد: نارساييهاي اشتغال در جامعه فقط ويژه خانمها نيست بلكه مردان هم به شغلهاي نامناسب تن ميدهند. سهيلا جلودارزاده ميافزايد: البته شغلهاي سطح پايين براي افراد به دليل داشتن بيمه و درآمد مناسب عيبي ندارد اما هر شخصي بايد مناسب با تواناييها، استعداد و علاقهمنديها، شغلش را انتخاب و حقوق مناسب دريافت كند اما هماكنون اين استنباط وجود ندارد و اگر خانمي امروز با داشتن مدرك فوق ليسانس در يك كارخانه يك كار خيلي ساده انجام دهد و از تخصصش نيز استفاده نشود چندان مساله عجيبي نيست. به گفته او براي احياي كسب و كار در جامعه بايد زيرساختها احيا شود و به اين ترتيب بايد برنامهريزان و مديران كشور به ايجاد كسب و كار پرداخته و بر اساس آن به برنامهريزي بپردازند.
اين نماينده پيشين مجلس تاكيد ميكند: تحقق اين مهم ملاحظات سياسي، اقتصادي و برنامهريزي ويژهاي ميطلبد. در ضمن، براي راهاندازي يك كسب و كار، به صنعت، درآمد و تكنولوژي پيشرفته نياز است.
او ميافزايد: براي مثال اگر پتروشيمي براي ايجاد درآمد توسعه يابد از سوي ديگر بايد صنايع فرودستي همچون نساجي، پليمري و... را ايجاد كرد چرا كه اين اقدامات در احيای اشتغال در جامعه ثمربخش خواهد بود. اما براي اشتغال زنان ميتوان با سرمايههاي كوچك زمينههاي اشتغال خانگي را ايجاد كرد.
جلودارزاده ميافزايد: تحقق اين مهم منوط به بهبود شرايط اقتصادي دولت است تا بتوان اين كار را بهطور جدي پيش برد؛ در اين زمينه اگر صندوق حمايت از كارآفريني زنان با تسهيلات و اعتبارات مناسب و شرايط اشتغال زنان مهيا شود ميتوان شاهد بهبود وضعيت اشتغال در اين قشر بود.
او با بيان اينكه در چند سال اخير تعداد مشاغل سطح پايين براي زنان از جمله مسافركشي، فروشندگي و... افزايش يافته است، تصريح ميكند: افزايش اين مشاغل به دليل تقاضاي آن است و اين امر اگر با حقوق و مزاياي مناسب همراه باشد چندان بد نيست. اين نماينده پيشين مجلس ميافزايد: جوامع امروزي به اين شغلها به شكل سازمان يافته و آموزشديده نياز دارند ولي نه اينكه تنها شغلي كه زنان ميتوانند داشته باشند اين است، بلكه بايد در همه زمينههاي علمي و تخصصي با توجه به تعداد زنان تحصيلكرده در جامعه شغلهاي متناسب با آن ايجاد شود. بايد توجه داشت كه اشتغال زنان در كارهاي با درآمد پايين شريف است اما به دليل درآمد اندك موجب افزايش بهرهكشي و زنانه شدن فقر در جامعه ميشود.