«سوخو 30»؛ رویای تامکت‌های دفاع مقدس یا کابوس اس 300؟!

قرار است نشانه‌های فرو ریختن دیوار تحریم های ظالمانه علیه کشورمان را در آسمان ایران ببینیم؛ نشانه هایی از جنس ایرباس های پهن پیکر یا سوخوهای مخوف.

به گزارش «تابناک»، در پی اجرایی شدن برجام و لغو شماری از تحریم های وضع شده علیه کشورمان در جامعه جهانی، به نظر می‌رسد، چشم اندازهای روشنی فراروی کشورمان قرار گرفته است تا جایی که بتوانیم بخشی از مرارت های تحمیل شده به میهنمان را جبران کرده و افق های قدرتمندی را در کوتاه ترین زمین ممکن ترسیم نماییم.

این را می‌شود از گام بلند دولت در خرید هواپیماهای مدرن مسافربری دریافت که اگر ملزومات آن مورد توجه قرار گیرد، خواهد توانست در زمانی کوتاه جایگاه کشورمان در نقل و انتقالات هوایی را بازپس گرفته و ایران را هاب جابجایی های هوایی منطقه کند. جایگاهی که دوران طولانی تحریم و سرمایه گذاری هنگفت امثال قطر و امارات از کشورمان گرفته و با نا امن شدن آسمان کشورهایی چون عراق و رویکرد دولت در تقویت ناوگان هواپیمایی کشورمان، مجال برای بازپس گیری آن مناسب تر از همیشه ارزیابی می‌شود.

بله به هواپیمای مدرن روسی و نه به جنگنده های چینی

البته این تنها نیمی از ماجراست، چون آسمان ایران اهمیتی فراتر از کاربری های ترابری دارد و اصولا جایگاه کشورمان در منطقه، فراتر از امتیازات ارتباطی و اقتصادی است؛ این را موقعیت سوق الجیشی کشورمان در منطقه ملتهب خاورمیانه ثابت می‌کند؛ موقعیتی که موجب شده کشورمان جایگاه متفاوتی میان همسایگانش داشته باشد و برخی شیطنت ها و دشمنی ها، مخاطراتی متوجه مرزهایمان کند.

رویکردی که موجب شد در ابتدای عمر انقلاب، برخی تصورات خام کرده و آتش جنگی علیه کشورمان برافروزند که هرچند نتیجه ای برایشان نداشت، از توان کشورمان کاست. توانی که در برخی عرصه ها، مثل توان رزم هوایی، در شرایط بسیار مطلوبی قرار داشت و هجمه همه جانبه به آن، از تحریم گرفته تا تجهیز رژیم بعث صدام به تکنولوژی های روز، فشار فراوانی به آن تحمیل کرد و اکنون وقت بازیابی توان آن فرارسیده است.

بر این اساس است که می‌بینیم در زمان کوتاهی از رفع تحریم ها، سردار حسین دهقان، وزیر دفاع کشورمان از نهایی شدن خرید جنگنده های مدرن روس خبر می‌دهد و می‌گوید: «در رابطه با خرید جنگنده از روسیه با توجه به نیاز نیروی هوایی ارتش با روس‌ها صحبت‌هایی شده است و در حال حرکت به ‌سمت انعقاد قرارداد با روس‌ها هستیم.»

وی با بیان اینکه جنگنده مورد نظر وزارت دفاع و نیروی هوایی ارتش سوخو30 است، می‌گوید: «تعداد جنگنده‌های سوخو30 که قصد خرید از روس‌ها داریم مشخص شده، ولی فعلاً تعداد این جنگنده‌ها را اعلام نمی‌کنیم».

وزیر دفاع در ادامه اخبار منتشره درباره خرید جنگنده جی10 از کشور چین را تکذیب می‌کند تا این اطمینان حاصل شود که قرار نیست رفع محرومیت های ظالمانه از کشورمان، به خرید جنگ افزارهای متوسط گره بخورد؛ رویکردی دوراندیشانه که می‌تواند سایه تهدیدها را هرچه بیشتر از کشورمان دور کرده و به مانند قبل، حریم امن قابل اطمینانی برای کشورمان به همراه آورد.

سوخو 30 چگونه پرنده‌ای است؟

هرچند آشنایی متخصصان و خلبانان ایرانی با سوخو عمر زیادی ندارد و از جنگ خلیج فارس به بعد آغاز شده، در این دوران به نسبت کوتاه، هم خلبان ها و کارشناسانی نظامی ایران با قابلیت های این پرنده روسی به خوبی آشنا شده اند و هم روس ها توانسته‌اند پرنده نوین خود را تا حدود زیادی متحول کرده و ارتقا دهند.

در جنگ خلیج فارس، زمانی که هواپیماهای عراقی به سمت کویت پرواز می‌کردند و عملیات خود را به انجام می‌رساندند، گاه در مسیر بازگشت مجبور می‌شدند به آسمان امن هوایی کشورمان پناهنده شوند و این آغاز آشنایی ایرانیان با سوخو بود؛ هواپیماهایی که برخی شان به عوض غرامت های جنگ در کشورمان ماندگار شدند تا چند سال بعد به همراه چند فروند سوخوی خریداری شده از روسیه، به خدمت نیروی هوایی کشورمان درآیند. شاید تمایل به خرید انواع به روز این جنگنده چندمنظوره همان زمان در مسئولان کشورمان تقویت شد.

تمایلی که از چند سال پیش با درخواست خرید نوع مدرن آن یعنی سوخوی 30 رسمیت یافت و به دلایلی همچون تحریم ها، خرید آن تا به امروز به تعویق افتاده است. پرنده‌ای از نسل چهارم جنگنده‌ها که البته توان مبارزه آن در آسمان، هوا به زمین و کاربردهای دیگر، آن را تبدیل به جنگنده‌ای چندمنظوره و مدرن نموده که با انواع جنگنده لاکهید مارتین اف 15 و 16 ایالات متحده مقایسه‌اش می‌کنند.

زمانی بهتر می‌توانیم به چرایی علاقه مقامات ایران پی ببریم که بدانیم برد عملیاتی این جنگنده تا ۳۰۰۰ کیلومتر می‌رسد که این موضوع برتری محسوسی به این پرنده در قیاس با امثال فانتوم می‌دهد و موضوعی است که برای کشور پهناورمان بسیار حائز اهمیت به نظر می‌رسد، چون در دوران دفاع مقدس به خوبی به ضرورت آن پی برده ایم.

به این شاخصه خوب، برد وسیع رادار سوخو 30 را هم می‌توان افزود که بی همتاست و حتی هواپیماهای نسل پنجمی مانند اف 22 آمریکایی ها نیز مقابل آن محکوم به شکست هستند. علاوه بر آن، قابلیت بارگذاری 8 تن مهمات، قابلیت های ناوبری و راهبری مدرن از جمله قابلیت تغییر بردار رانش -که مانور پذیری بالا و عکس العمل سریع را موجب می‌شود ـ سامانه های رهگیری و تهاجمی مدرن و... را هم باید افزود تا دریابیم که چگونه سوخو توانسته کاری کند که جای خالی میگ های معروف روس ها احساس نشود؛ هرچند روس ها برای ارائه میگ های نوین هم برنامه زیادی در حال اجرا دارند.

امیدها و موانع در راه تجهیز نیروی هوایی کشورمان به سوخو 30

اکنون که به ویژگی های مثبت انتخاب مسئولان کشورمان برای تقویت نیروهای هوایی کشورمان پی بردیم، جا دارد چند نکته مهم را مد نظر قرار دهیم؛ نخست ابنکه اشاره کنیم علاوه بر جنگنده های مدرن سوخو 30، مدتی است که روس ها به دنبال مشتری برای فروش سوخوی 35 هم می‌گردند؛ اتفاقی که تا کنون رخ نداده اما می‌تواند بستر خوبی برای شکل گیری مذاکرات میان مقامات کشورمان با روس ها به حساب آمده و شرایط را برای در اختیار گرفتن این نوع از جنگنده های چند منظوره هم فراهم آورد.

اتفاقی که با توجه به روابط خوب تهران ـ مسکو و مراوات نظامی پیش از این، به ویژه در زمانی که تحریم ها برچیده و همکاری ها تنگاتنگ تر شده، قابل تحقق به نظر می‌رسد. اتفاقی که می‌توان خریداری سوخوهای 30 را سنگ بنای شکل گیری آن قلمداد کرد و انتظار داشت در سایه مذاکرات دقیق و هدفمند، محقق شود تا شاهد جهش چشمگیر توان دفاعی کشورمان، به ویژه در روزهای پر التهاب منطقه باشیم.

به این ملاحظات، رویکردهای دیگری را هم می‌توان افزود. از جمله تلاش برای در اختیار گرفتن تکنولوژی ساخت سوخوهای 30 که پیشتر در مراودات نظامی هند و روسیه رخ داده و به ثمر نشسته و موجب شده که هندی ها از جمله شرکای روس ها در طرح های توسعه پرنده های نظامی این کشور باشند؛ اتفاقی که با توجه به مؤلفه های فراوان، از جمله همسویی سیاست های ایران و روسیه در بسیاری مسائل منطقه ای، دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.

این در حالی است که در کنار این امیدواری ها، به نظر می‌رسد موانعی نیز در راه همکاری با روس ها وجود داشته باشد. موانعی که پیشتر در امثال ماجرای اس 300 خود را نشان دادند و مانع از تحویل این سامانه موشکی به کشورمان در زمان مقرر شدند و هنوز هم کامل رفع نشده‌اند. این موانع به نوعی دیگر در تقاضای خرید سوخوهای 30 در سال های گذشته هم خودنمایی کردند که اگر این گونه نبود، پیشتر شاهد تجهیز نیرو هوایی کشورمان به این پرنده های مدرن می‌بودیم.

با این حساب جا دارد از مسئولان بخواهیم تمهیدات لازم را اندیشیده و در این خرید استراتژیک و مهم به گونه ای عمل کنند که مبادا خاطرات ناخوش در تحویل اس 300 برایمان زنده شده و دستیابی به جایگزینی خوب برای هواپیماهای حاضر در جنگ تحمیلی، به تعویق افتد بلکه مانند قدیم دلمان قرص باشد که تجهیزاتی مدرن در اختیار فداکاران نیروی هوایی کشورمان قرار دارد که در سایه آن هیچ دشمنی نخواهد توانست خیال خامی از سر بگذراند.