مقامات ارشد در گروه های کرد سوریه، امروز اعلام کرده اند، با همراهی متحدان خود در نظر دارند تا این هفته طرح جامع خود برای تشکیل یک دولت فدرال در شمال سوریه را به تصویب برسانند. این مقامات تأکید کرده اند، این طرح در همان زمانی که ترکیه و روسیه و ایران به دنبال یک راه حل سیاسی برای سوریه همکاری می کنند، مطرح شده و به تصویب می رسد.
به گزارش «تابناک» خبرگزاری رویترز با نقل این مطلب بیان کرده است که هدف از این طرح، استقرار و افزایش خودمختاری در نواحی شمالی سوریه است که از ابتدای شروع جنگ داخلی در این کشور توسط نیروهای کرد تسخیر و اشغال شده و تا کنون به عنوان قلمروهای تحت اختیار کردها هدایت می شده است. البته مقامات ارشد کرد تأکید کرده اند که هدف از این طرح، ایجاد یک دولت مستقل کردنشین نیست و در واقع این طرح، طرحی مبتنی برفدرالیسم در سوریه است.
این در حالی است که ترکیه طی ماه های اخیر، همه تلاش خود را برای جلوگیری از ایجاد یک منطقه منسجم کردنشین و خودمختار کرد در نواحی مرزی خود با سوریه را به کار بسته است و همچنین در ماه مارس نیز ایالات متحده با یک طرح فدرالی پیشنهاد شده مشابه مخالفت کرده بود. همچنین دولت بشار اسد نیز به شکل اساسی با طرح های مبتنی بر ایده های فدرالیستی مخالفت دارد.
بر اساس گفته های هدیه یوسف، رئیس شورایی که قرار است این طرح را به تصویب برساند، طرح مذکور قرار است در قالب یک قانون اساسی تدوین شده و امروز (چهارشنبه) یا فردا در شورایی که متشکل از 151 عضو است، به تصویب برسد. وی به خبرگزاری رویترز گفته است: فکر می کنم این طرح به تصویب خواهد رسید، زیرا محتوای آن بعد از مذاکره چندباره با همه گروه های سیاسی تدوین و متن آن با اجماع این گروه ها نوشته شده است.
وی ادامه داد: ما از طریق این طرح و قرارداد مربوط به آن مراحل و اقدامات لازم برای شکل دادن به نهادها سیستم دولتی- اجرایی خود را پیگیری خواهیم کرد و برای انتخابات آماده می شویم. به گفته وی اولین انتخابات مربوط به تعیین نماینده های محلی و بعد از آن انتخابات مربوط به بدنه اصلی سیستم خواهد بود
.
گفته می شود، نشست های این شورا که به گفته مقامات کرد متشکل از همه نمایندگان قومی و مذهبی منطقه است، روز سه شنبه این هفته آغاز شده است. همچنین گروه اصلی حامی و پشت سر این طرح، گروه YPG است که به عنوان نیروهای نظامی مورد حمایت آمریکا و ائتلاف این کشور در سوریه فعالیت می کند.
چراغ سبز آمریکا به کردها برای سنگ اندازی پیش پای مذاکرات مسکوبیانیه و طرح کردهای شمال سوریه در حالی است که نشست سه جانبه مسکو طی هفته گذشته، نقشه راه برای حل سیاسی بحران سوریه را تدوین کرده و به گفته مقامات ترک و روس، قرار است از امشب آتش بس سراسری در سوریه میان معارضان و دولت برقرار شود.
همچنین آن گونه که بیان شد، تمامی همت و تلاش ترکیه طی ماه های گذشته در سوریه منوط به جلوگیری از قدرت گرفتن نیروهای کرد در مناطق مرزی سوریه با این کشور شده است و حتی رجب طیب اردوغان عملیات سپر فرات را به همین منظور در سوریه در دستور کار خود قرار داد. وی چندی پیش اعلام کرده بود که بعد از آزادسازی الباب در مسیر آزادسازی رقه نوبت به شهر منبج – که اکنون در اختیار نیروهای کرد است – خواهد رسید.
در چنین شرایطی، مطرح کردن مسأله خودمختاری برای کردهای سوریه به نظر بیش از همه ایجاد چالشی جدید بر سر راه ایران و روسیه و ترکیه است و به احتمال بسیار با چراغ سبز ایالات متحده همراه بوده.
بر این اساس که نشست سه جانبه در مسکو منجر به انزوای کامل دیپلماتیک آمریکا شده و نشانی از ناتوانی این کشور یا عدم تمایل آن به حل جدی مسأله بحران سوریه بوده است. در حالی که مقامات آمریکایی عنوان کرده بودند که استثنا شدن آنها از مذاکرات صلح در سوریه، مسأله چندان جدی نیست، ولی به وضوح مشخص است که این موضوع بار سیاسی شدیدی برای آمریکا داشته است.
همچنین این امر هدف دوم را نیز در نظر دارد و آن فشار بر آنکارا در پی همراهی ترکیه با روسیه و ایران در مسأله سوریه است. از آنجایی که اردوغان به تدریج دستور کار خود در سوریه را از تلاش برای سقوط بشار اسد به تلاش برای جلوگیری از تشکیل یک منطقه خودمختار و کردنشین در مناطق مرزی خود معطوف کرده، اکنون این طرح دقیقا آنکارا را آماج قرار داده و مطرح شدن آن از سوی گروه YPG – که ترکیه آنها را شاخه نظامی PKK و از گروه های تروریستی می داند – به خوبی بیان می کند که این امر یک فشار سیاسی مضاعف بر ترکیه است.
این گروه کرد، مورد حمایت آمریکا و ائتلاف آمریکایی در سوریه و از جمله گروه هایی هستند که آمریکا در مبارزه با داعش به آنها اطمینان خاصی دارد. طی هفته جاری، ترکیه اعلام کرده بود که موافقت آمریکا برای جلب حمایت این کشور در عملیات رقه را به دست آورده؛ این معنای ضمنی خیانت آمریکا به کردها را در بر داشت.
اما اکنون چنانچه این طرح از سوی مقامات کرد تدوین شده و قرار باشد به تصویب برسد، حاکی از آن است که آمریکا همچنان در نظر دارد تا از نیروهای کرد به عنوان ابزار سیاسی و نظامی خود در صحنه سوریه استفاده کند.
بسیار بعید به نظر می رسد، در حالی که ایران و ترکیه و روسیه طرح جامع هشت مرحله ای خود را برای حل بحران در سوریه تدوین کرده اند، اجازه تشکیل چنین دولت یا منطقه خودمختار کردنشینی را در مناطق شمالی سوریه بدهند، زیرا این مسأله به معنی مجوز برای چندپاره کردن تدریجی حاکیمت و یکپارچگی سوریه است. چیزی که ایران و روسیه از ابتدای جنگ آن را محکوم و از آن جلوگیری کرده اند و ترکیه نیز با توجه به دغدغه های امنیتی خود اساسا حتی به هزینه شروع یک جنگ دیگر اجازه طرح آن را نخواهد داد.
در نتیجه به خوبی می توان دریافت که این طرح تنها یک حربه سیاسی علیه دستور کار تدوین شده سه جانبه در مسکو برای حل بحران در سوریه و همچنین پاداشی به ترکیه برای همراهی با ایران و روسیه است!