ایران در ابتدای راه مواجهه با سونامی سرطان است. کارشناسان این بیماری می گویند که آمار ابتلا به سرطان در ایران هنوز از میانگین جهانی کمتر است اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در سال های آینده شاهد جهش ناگهانی تعداد مبتلایان به انواع سرطان نباشیم. متولیان حوزه سلامت کشور از افزایش شیوع این بیماری اظهار نگرانی می کنند و با اشاره به اینکه جمعیت ایران به سمت میانسالی و پیری می رود، به صدا در آمدن زنگ خطر را هشدار می‌دهند.
به گزارش قانون، آمار ابتلا به سرطان در 10 سال گذشته به میزانی افزایش یافته که سالانه 90 هزار نفر به این بیماری گرفتار می شوند. «ایرج خسرو نیا»، ريیس انجمن متخصصین داخلی ایران با اعلام این آمار، خبر می دهد که 90 درصد بیماران مبتلا در مرحله درمان می میرند؛ این در حالی است که در تمام دنیا 30 درصد افراد مبتلا به سرطان فوت می کنند. خسرو‌نیا با اشاره به اینکه هزینه‌های درمان سرطان در کشور بالا ست، تاکید کرد که مسئولان بیش از پیش به موضوع پیشگیری توجه کنند؛ چرا که 40 درصد سرطان ها قابل پیشگیری است. به گفته رییس انجمن متخصصین داخلی کشور، هم اکنون سن ابتلا به سرطان 10 سال کاهش پیدا کرده است، این در حالی است که بحث بهداشت و سلامت در مناظره های انتخاباتی تاکنون مغفول مانده است.
آمارهای تکان دهنده مرگ و میر به دلیل سرطاناز آمار مرگ و میر ایرانیان به دلیل ابتلا به سرطان در سال ۲۰۱۵ به عنوان آماری تکان دهنده نام برده شده است. نتیجه این آمارها توسط جمعی از دانشمندان ایرانی با همراهی تیم تحقیقاتی دانشگاه واشنگتن انجام شد و نشان داد که در سال 2015 در ایران، 385 هزار مرگ روی داده که 12.8 درصد آن یعنی رقمی در حدود 49 هزار مرگ، ناشی از مجموع سرطان‌ها بوده است. همچنین از مجموع تعداد موارد مرگ بر اثر سرطان، 18 هزار مرگ در زنان و بقیه موارد معادل 31 هزار مرگ در مردان بوده است. در این خصوص «رضا ملک‌زاده»، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت گفت: تعداد مرگ‌های ناشی از کل سرطان‌ها در هر دو جنس در ایران طی سال 1990 معادل 24 هزار مورد بوده كه این نشان می دهد تعداد موارد مرگ ناشی از سرطان در ایران از سال 1990 تا 2015 تقریبا دو برابر شده است. همچنین به گفته ملک زاده بیشترین بروز سرطان در گروه سنی 75 تا 79 سال مشاهده شده است. مجموع آمارهای پنج سال اخیر، حکایت از اخبار نگران‌کننده ای دارد. در این آمارها آمده که هر سال، 10هزار نفر در کشور به بیماری سرطان مبتلا مي‌شوند و شایع ترین سرطان ها در بین مردان است و مهم ترین عامل مرگ و عدم درمان، دیر تشخیص دادن بیماری بوده است. «محمد‌اسماعیل‌اکبری»، رییس مرکز تحقیقات سرطان، دلیل افزایش سرطان در کشور را افزایش سن جامعه ایران دانسته و گفته است: « عوامل ژنتیکی در بروز سرطان‌ها حدود پنج درصد تاثیر دارند؛ یعنی خیلی کم دیده می‌شود که سرطان به صورت ارثی ایجاد شود اما باید گفت هیچ سرطانی وجود ندارد که بدون دخالت عوامل ارثی بروز پیدا کند که این بحث را تحت عنوان اپی ژنتیک مطرح می‌کنیم.حدود 25 درصد از عوامل بروز سرطان نیز، عوامل عفونی هستند که برخی مثل سرطان معده به دلیل وجود عفونت‌ها در بدن است. عامل سوم بروز سرطان در کشور، غذاو رژیم غذایی است که این عامل حدود یک چهارم در بروز سرطان‌ها دخیل است».
شایع ترین سرطان های کشورمصرف سیگار وانواع مواد مخدر، به ویژه تریاک و دخانیات از عوامل اصلی خطر بروز سرطان‌ها یاد شده و همچنین در آن اضافه شده که مصرف تریاک، شدیدا سرطان زاست و این ماده مخدر، عمر مصرف کنندگان را تا 2.5 برابر سایرین کاهش می‌دهد. ريیس انجمن تحقیقات سرطان ایران گفت: « شایع ترین و کشنده ترین سرطان ایران به ویژه در بین مردان ،سرطان معده محسوب می‌شود و علاوه بر آن سرطان هايی چون سرطان مری ، سرطان پانکراس ، سرطان پروستات ، سرطان مثانه و سرطان روده بزرگ جزو سرطان های شایع و کشنده در مردان در کشور اعلام شده اند ». اکبری با اشاره به اینکه ایران از جمله کشورهایی است که در آینده معضل سرطان برایش معضل بزرگ‌تری خواهد شد و علت اصلی این مشکل، بالا رفتن سن جمعیت و امید به زندگی شناخته شده است، گفت: «سالیانه حدود سه هزار نفر به علت سرطان پستان جان خود را از دست می دهند و حدود 10هزار نفر در سال دچار سرطان پستان می شوند .با توجه به اینکه سرطان در ردیف یکی از گران ترین و پیچیده ترین بیماری ها قرار دارد، بنابراين ضرورت دارد در رابطه با سرطان و کنترل آن، بحث‌های فنی و علمی بیشتری صورت گیرد».
سرطان خیزترین استان‌های ایرانگستردگی شیوع سرطان در مناطق مختلف کشور متغیر است و بسته به شرایط جغرافیایی، سبک زندگی و عوامل خطری که با آن مواجه هستند، با يكديگر تفاوت دارد. «علی قنبری مطلق»، مدیر برنامه ملی سرطان، بیشترین آمار سرطان را مربوط به استان های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، تهران و اصفهان دانست. وی با اشاره به اینکه متوسط آمار بروز سرطان در مردان در هر صد هزار نفر 205 نفر در سال است، گفت: « این عدد در ایران، 132 نفر در هر صد هزار نفر است.آمار ابتلای زنان به سرطان در دنیا 165 نفر در هر صد هزار نفر است که در ایران 123 نفر در هر صد هزار نفر سالانه سرطان می‌گیرند که اگر برنامه ثبت صد دردرصدی سرطان را در کشور داشته باشیم، این عدد بیشتر خواهد شد. در حال حاضر شیوع سرطان در ایران کمتر از متوسط جهانی است اما با سرعت زیادی در حال افزایش است». سرطان؛ سومین عامل مرگ و میر در کشور
رییس بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت نیز،سرطان رابعد از بیماری‌های قلبی و عروقی و مرگ ناشی از حوادث، سومین عامل مرگ دانست و گفت: «نظام ثبت بیماران سرطانی، بهتر و کامل تر از گذشته شده است و توانسته تعداد بیماران مبتلا به سرطان را ثبت کند که همین عامل باعث نشان دادن افزایش بیماران سرطانی شده است». «بهزاد دماری» با اشاره به اینکه سالانه حدود 20 میلیون تومان از زمان درمان تا مراقبت برای بیماران سرطانی هزینه می شود، اظهار كرد: « سیگار به تنهایی باعث ایجاد 13 نوع سرطان می شود. این در حالی است که حدود پنج میلیون و 300 هزار نفر سیگاری در کشور داریم که اگر قلیانی ها را نيز اضافه کنیم، حدود 10 میلیون نفر می شوند. همچنین مصرف مواد مخدر مثل تریاک، هرويین، کراک و مصرف الکل در ایجاد سرطان‌های معده، حنجره ومثانه نقش دارند». ريیس انجمن تحقیقات سرطان ایران همچنین گفت : «70درصد از دلایل ابتلا به سرطان، مربوط به سن است و حدود 30 درصد دیگر مربوط به عوامل خطری چون قلیان، سیگار ،مواد مخدر ، تغذیه نامناسب، مصرف الکل، عدم فعالیت و ... است».
هزینه های درمان«هزینه های درمان سرطان، یکی از عمده مشکلات این بیماری است. به طور مثال هزینه یک بیمار سرطانی در هفته بین 400 تا 500 هزار تومان است و این بیماران اغلب از نظر اقتصادی در مرتبه بالایی قرار ندارند». «احمداحمدزاده»، فوق تخصص خون و سرطان بالغین با اشاره به نکته بالا، ادامه می دهد: « بسیار مهم است که برای درمان بیمار، دارویی را انتخاب کنند که از لحاظ قیمت و اثرگذاری مناسب باشد. همچنین لازم است وضعیت در سیستم کشور به گونه‌ای پیش رود که بر روی برنامه‌های پیشگیرانه متمرکز شویم». احمدزاده همچنین در خصوص پوشش بیمه ای داروهای بیماران سرطانی گفت: «بیمه با بیمه تفاوت دارد، بعضی داروها تحت پوشش نیستند و بعضی داروها پوشش آن‌ها کمتر است؛ همچنین داروهای جدیدی می آیند که علاوه بر اینکه قیمت آن‌ها بالاست از پوشش بیمه ای نيز برخوردار نیستند». با تمام این تفاسیر اما راز درمان سرطان، تشخیص زودهنگام است. با تشخیص زودهنگام این بیماری به طور حتم شاهد کاهش خواهیم بود.کارشناسان معتقدند که غربالگری باعث کاهش 30 درصدی مرگ و میر خواهد شد؛ این در حالی است که متاسفانه در ایران کمتر به مساله پیشگیری یا تشخیص سریع توجه شده و بیشترین تمرکز بر روی درمان است. همچنین با توجه به اینکه هزینه ها بالا ست و بیمه ها هزینه های لازم را پرداخت نمی کنند، افراد کمتر به سمت غربالگری می روند و وقتی متوجه موضوع می‌شوند که کار از کار گذشته باشد. جمعیت ایران در حال پیر شدن است و لازم است زنگ خطر افزایش سرطان در کشور جدی گرفته شود تا در سال های آینده ناگهان با سیل مبتلایان به سرطان آن نيز با تشخیص دیرهنگام در کشور مواجه نباشیم.
