با بررسی بودجه سینمای ایران در شش سال اخیر، جهت گیری اشتباه در این حوزه مشهود است و با وجود آنکه سیاستهای عبور از حمایت فراگیر دولتی در دستور کار قرار گرفته، اعتبارات به سمت پروژههای ماندگار و ضروری سینما نظیر احداث کاخ جشنواره سینمای ایران گرایش نیافته است؛ رویکردی که با بودجه 81 میلیاردی تملک دارایی سال 1396 قابل تحقق بود و در زمان تنظیم قانون بودجه، امکان سوق دادن این اعتبارات به این سمت وجود داشت و اکنون نیز میتوان برای سال 1397 چنین تدبیری اندیشید.
به گزارش «تابناک»؛ نیمنگاهی به کیفیت تخصیص اعتبارات در شش سال اخیر نشان میدهد که نمیتوان انتظار رشد چشمگیر اعتبارات سینمایی داشت و سینمای ایران همچنان در حد یک برنامه جدی، اعتبارات ندارد. بودجه سینما در سال 1391، 150 میلیارد تومان در نظر گرفته شد که در نهایت 120 میلیارد تومان به تصویب رسید؛ اما از این رقم، تنها 50 میلیارد تومان، معادل 41 درصد بودجه مصوب تخصیص پیدا کرد.
در لایحه بودجه 92، سهم سینما به 135 میلیارد کاهش یافت که 95 میلیارد در مجلس تصویب شد و حدود 40 میلیارد از بودجه این سازمان تخصیص یافت؛ رقمی که عملاً هزینه اداره امور معمول سینمای ایران را نیز فراهم نمی ساخت، ولی همچنان افت اعتبارات سینمایی استمرار یافت.
در لایحه بودجه 93، 35 میلیارد تومان دیگر نیز از اعتبارات صرف سینمای کشور و 100 میلیارد تومان به عنوان بودجه سینما در نظر گرفته شده بود که با توجه به استمرار افت چشمگیر اعتبارات سینمایی، اتفاقی تکاندهنده بود؛ بنابراین، انتظار میرفت تدبیری اندیشیده شود که بودجه سینما لااقل در سال 1394 به وضعیت بودجه در سینما 1391 بازگردد.
با این حال فضای اقتصادی کشور بر خواست سینماگران غلبه پیدا کرد و بودجه سینمای کشورمان برای سال 1394، 106 میلیارد تومان درج شد که بخش عمدهای از این بودجه نیز تخصیص نیافت تا سازمان سینمایی سال سختی را پشت سر بگذارد و تحت فشار سینماگرانی قرار گیرد که در دوران رکود، انتظار کمکهای ویژه دولت را داشتند.
برای سال 1395 یعنی سومین سالی که دولت یازدهم قانون بودجه را به مجلس ارسال میکند و به تفکیک اعتبارات دستگاهها، بر خلاف دولت پیشین قابلیت ارزیابی دقیق را فراهم ساخته، 151 میلیارد و نهصد میلیون تومان مجموعه بودجه سازمان سینمایی است که نسبت به سال 94، 42.5 درصد رشد داشت. برای سال 1396 به عنوان سال پایان دولت اول روحانی، این بودجه با رشدی حدود 25 درصدی به 200 میلیارد تومان رسید.
البته هزینههای تولید در سینما در این سالها رشدی بیش از این ارقام داشته و حتی منابع دولتی نیز کفاف تولید گرانقیمت را نمیکند و به همین دلیل فارابی در رویکردی منطقی به جای آنکه وامهای بدون بازگشت به برخی تولیدکنندگان سینما بدهد، بر سرمایه گذاری مشترک تمرکز کرده که رویکردی قابل دفاع است. با این حال اگر قرار باشد بودجه سینما بر توسعه زیرساختهای نمایش نیز متمرکز باشد و سازمان سینمایی در این زمینه مشوقهایی بدهد، قطعاً بودجه سازمان سینمایی به ویژه در حوزه عمرانی و تملک دارایی کفایت نمیکند.
آنچه در سالهای گذشته جای خالیاش احساس میشده، یک مجموعه سالن بسیار بزرگ سینمایی در مالکیت سازمان سینمایی است که در سال نسبت به اکران فیلمها اقدام نماید و در عین حال میزبان جشنوارههای متعدد سینمایی به ویژه جشنواره فیلم فجر باشد. متأسفانه این دوراندیشی در تنظیم اعتبارات سازمان سینمایی در سالهای گذشته مشهود نبود و اکنون نیز بعید است چنین دوراندیشی برای بودجه 97 وجود داشته باشد.
سالن اصلی کاخ جشنواره کن
بر اساس قانون بودجه 1396، هشتاد و یک میلیارد و چهارصد تومان اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای ملی در نظر گرفته شده که محل های هزینه کرد آن نیز تعیین شده و باید 42 میلیارد تومان در زمینه ساخت شهرک سینمایی در هشتگرد، 390 میلیون در حوزه تعمیر و تأمین تجهیزات و ماشین آلات سینمایی و 381 میلیون تومان نیز به عنوان کمک های فنی و اعتباری برای ساخت پردیس های سینمایی در نظر گرفته شود.
این رقم بسیار کلان میتوانست پایه ساخت کاخ جشنواره سینمای ایران باشد اما اکنون نیز میتوان در پی چنین اقدامی بود. آیا تدبیری اندیشیده میشود؟ این گامی است که هر مدیر سینمایی بردارد، در سینمای ایران ماندگار میشود و صرفاً یک اراده جدی نیاز دارد تا همان گونه که تئاتر ایران مجموعه محوری چون تئاتر شهر را در اختیار دارد و یا مجموعه موسیقی ایران از ظرفیت تالار وحدت بهره برداری میکند، سینمای ایران نیز از یک مجموعه محوری برخوردار شود و بدین شکل هزینههای برگزاری جشنوارههای سینمایی نیز به شدت کاهش یابد.