نشانه‌هایی از تغییر استراتژی روسیه در قبال ایران پس از خروج ترامپ از برجام!

تا پیش از حصول توافق هسته ای ایران و 1+5 در سال 2015، ایران به دلیل تحریم های گسترده، محدودیت های زیادی در روابط با دولت ها، شرکت ها و همچنین قدرت های بزرگ داشت؛ اما پس از برجام، دولت ها و شرکت های اروپایی و آسیایی متعددی برای برقرار روابط و پیوندهای سیاسی و اقتصادی با ایران تمایل نشان دادند.

به گزارش «تابناک»؛ در این میان، پیش از برجام، روسیه به رغم اینکه در مواقعی از رویکردهای آمریکا و غرب در قبال پرونده هسته ای ایران انتقاد می کرد، در قطعنامه های ضد ایرانی در شورای امنیت ـ که منجر به تحریم های بی سابقه علیه ایران شد ـ یا موضع خنثی داشت و در بدترین حالت نیز به قطعنامه های ضد ایرانی رأی مثبت می داد. به طوری که هیچ یک از قطعنامه های تحریمی ایران در شورای امنیت با وتوی روس ها روبه رو نشده بود.

این در حالی بود که بسیاری از کارشناسان در محیط داخلی و بین المللی بر این باور بودند که روس ها در دوران پیشا برجام همواره از کارت ایران به نفع خود استفاده می کردند و در بزنگاه های حساس ـ که ایران نیاز مبرم به حمایت آن ها داشت ـ امتیازاتی از ایران می گرفتند!

با این حال، پس از امضای توافق هسته ای، روس ها که دایره بازیگری و روابط جهانی ایران را گستره تر می دیدند و نظاره گر گسترش روابط ایران با بازیگران رقیب خود بودند، خواهان گسترش روابط خود با ایران شدند.

اکنون که ایران نیاز به حمایت گسترده دیپلماتیک در سطح جهانی برای مقابله با سیاست های یکجانبه ترامپ دارد، روس ها قرار است همان سیاست بازی با کارت ایران را در پیش بگیرند، یا اینکه آن ها قاطعانه از ایران حمایت خواهند کرد؟ این پرسشی است مهم که هرگونه پاسخ قطعی به آن نمی تواند دقیق باشد.

با این حال، به نظر می رسد، با توجه به اینکه هیچ گونه پیوند استراتژیک بلندمدتی میان روسیه و ایران برقرار نیست، می توان از اکنون رفتار روس ها را پیش بینی کرد.

نخستین نشانه از چرخش سیاست روس ها در قبال ایران، هنگامی ظاهر شد که به رغم اینکه ایران بارها اعلام کرد با هرگونه توافق الحاقی در برجام مخالف است، الجزیره از قول معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرد که مسکو برای بررسی توافقی الحاقی در ساختار توافق هسته‌ای آمادگی دارد.

از سوی دیگر، در چند روز گذشته در سوریه نیز نشانه هایی بروز یافت که می تواند آن را شکاف میان روسیه و ایران تعبیر کرد.

گزارش ها حاکی از آن است که روسیه با اسرائیل توافق کرده که عملیات این رژیم علیه مواضع ایران در سوریه را محدود نکند؛ مشروط بر اینکه روسیه از این حملات آگاه شود تا به نیروهای روس آسیبی وارد نشود.

از سوی دیگر، چندی پیش، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفته بود که روسیه پس از حمله موشکی سه کشور غربی به سوریه، هیچ تعهد اخلاقی که مانع از تحویل اس300 به این کشور شود، ندارد.

روزنامه کامرسانت، چاپ مسکو به تازگی به نقل از منابع دیپلماتیک و نظامی روس نیز نوشته بود: مسکو به زودی سامانه های پدافند موشکی اس300 را رایگان به دمشق خواهد داد.

روزنامه روسی به نقل از یک منبع در صنایع دفاعی روسیه افزود: دولت سوریه برای خرید سامانه های اس300 پولی ندارد و روسیه نیز قصد ندارد، برای این منظور وامی تخصیص دهد و بدین ترتیب، تسلیحات پدافندی در چارچوب کمک های فنی-نظامی روسیه به سوریه واگذار می شود.

با این حال، ظاهرا پس از دیدار نتانیاهو و پوتین در روز چهارشنبه، روس ها از تصمیم خود برای تحویل سامانه های اس 300 به سوریه منصرف شدند و قرار نیست این سامانه ها در سوریه مستقر شوند؛ آن هم مجانی!

روز جمعه، ولادیمیر کوژین، دستیار رئیس جمهوری روسیه در امور همکاری های فنی-نظامی در مصاحبه با روزنامه ایزوستیا گفت: هیچ مذاکره ای برای تحویل تسلیحات پدافند هوایی اس300 به سوریه برگزار نمی شود.

وی ادامه داد: هم اکنون موضوع تحویل سیستم های پیشرفته پدافند هوایی به سوریه مطرح نیست، چون نیروهای مسلح سوریه هر آنچه لازم باشد، دارند.

به نظر می رسد، هر زمانی که ایران وارد تنگناها و شرایط حساس بین المللی می شود، روس ها فاصله خود در همکاری های استراتژیک با ایران را بیشتر می کنند و در مقابل در وضعیت های نرمال آن ها تلاش می کنند، گوی سبقت در روابط خود با تهران را از دیگران و به ویژه اروپایی ها بربایند!