مهدی یساولی در یادداشتی در تابناک نوشت:
سرزمین و کشورهایی در گذر تاریخ تمدن بشری، روزگاری خوش از سر گذراندهاند، که اقتصادی پویا برپایه توانمندی های مردمان خویش داشتهاند. دستاوردی که اقتصاد پررونق و شکوفا بر پدیدارسازی «امید» و «سرزندگی» در جامعه پی میآورد، بیش از همه البته بازتابنده بسترهای زاینده و جوشنده سرزمینی است که مردماناش نهتنها در تاریخ تمدن، «نشانهای» برجای میگذارند، که، روزگاری خوش دارند و آیندهای امیدبخش طرح میریزند.
بازار، در جایگاه یک نهاد نیرومند اقتصادی در تاریخ سرزمینهای شرقی بویژه ایران، افزون بر کارکرد اقتصادی، همچون یک نهاد اثرگذار فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در مناسبات روزمره تاریخ نقش آفریدهاست. همه اینها اما رونقی در توانمندی اقتصادی این سرزمین پدید می آورده که سرمایه مانایی و پیوستگی تمدنی مردمان و جامعه ایران بودهاست.
«بزرگ بازار»های ایرانی در روزگار ما زاده نیاز انسان و جامعه امروزند و با بهرهگیری از الگوهای ایرانی – اسلامی برپایه زایش و جوشش از درون، سرزندگی و رونقی که بازارهای قدیم به شهرهای گذشته میبخشیدند را در روزگار نو به شهرهای توسعهمحور باز میگردانند و مسیری نو در گستره اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه میگشایند.
«مال»ها برپایه نیاز انسان امروز زاده شدهاند. این بزرگ بازارها با تجمیع ارایه خدمات و امکانات، بسیاری از دغدغههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیست روزمره مردمان شهر را از دنیای ذهن و جان آنان میزدایند و مخاطب را با امید و لبخند بهسوی خود میکشانند. بزرگ بازارها، تجمیع سرمایههای اقتصادی را در پی میآورند.
اقتصاد، از دیگر پهنه و گسترههای جامعه هیچگاه دور و جدا نبوده است. فعالیت های اقتصادی که در بزرگ بازارها انجام میشود، گونهای همبستگی و کوشش جمعی را مینمایاند. مسأله البته، تنها اقتصاد نیست؛ «امید» و «رونق»ی که اینگونه تاسیسات بزرگ و شگفتانگیز در جامعه و در گستره اقتصاد و تولید با ویژگی «ایرانی» میآفرینند، درهایی تازه به پویایی اقتصادی و اجتماعی، همچنین به اقتصاد درونزا و تولید می گشایند.
امروزه خیل انبوهی از جهانگردان در سراسر جهان، به مراکز بزرگ خرید (بزرگ بازارها) همچون پدیده وسوسهانگیز گردشگری مینگرند و در سودای گشت و گذار در آنها کوله بار سفر میبندند. خرید از این بزرگ بازارهای پرآوازه جهانی حتی گاه یگانه انگیزه پارهای از این گردشگران و جهانگردان است و دستاوردهایی بسیار در صنعت وسوسهانگیز و درآمدزای گردشگری در پی دارد. ایرانیان نیز از این پدیده برکنار نیستند.
«ایران مال»؛ هم نشینی «امید» و «سرزندگی»
ویژگیهای تجاری، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، گردشگری، تاریخی، ورزشی، تفریحی که مجموعه بزرگ بازار «ایران مال» در یک نوآوری چشمنواز با بهرهگیری از الگوهای زندگی روزمره تاریخ ایرانیان در زمینههای گوناگون معماری، هنر، فرهنگ، اجتماع و اقتصاد، همنشین و همساز کردهاست، در کنار همه دستاوردهای غیراقتصادی، اما باز بهسوی رونق اقتصاد و تولید درونزای ملی راه میبرد.
ایران مال، در جایگاه یک بزرگ بازار مدرن ایرانی، همه نیازهای شهروندان را در خود به گونهای تجمیع شده گرد هم آوردهاست، تا اقتصاد درونزای ملی به رنگ امید درآید و رونق به تولید ملی بازگردد. این کوشش برپایه نگرشی است که در تاریخ ایران پیشینه دارد. سرمایه جامعه ایرانی در گذر روزگار، نهتنها نقدینگی و پول، که، بستری بزرگ، آمیخته از آموزههای تاریخی، نوآوریهای برآمده از امید و سرزندگی و سرانجام، کوششهایی است که به پیوستگی تمدن ایرانی-اسلامی پویایی و ماندگاری بخشیده است.
جاذبههای اقتصادی ایران مال که در رنگینکمانی چشم نواز، منظومهای از نیازهای روزمره شهروندان را گرد هم آوردهاست، همراهی و پیوستگی با بازگشت امید و رونق اقتصاد درونزا و تولید ملی را در نظر دارد. اقتصاد درونزای ملی بیش از هرچیز به «امید» و «کوشایی» و «سرزندگی» و به گسترهای برای خودنمایی این چشم اندازها نیاز دارد.
رونقی که «بازار بزرگ ایران» از جنبه اقتصادی، در کنار دیگر ویژگیهای فرهنگی، هنری، اجتماعی و معماری، پدید میآورد، این ویژگیها را در خود دارد. پیدایش چنین دستاورد بزرگ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و گردشگری در گوشهای از پایتخت بزرگ ایران، در کنار همه اینها، ظرفیت صنعت گردشگری پایتخت را که از نگاهها دور و بهنوعی مغفول مانده است، فعال کرده، نهتنها نگاه گردشگران ایرانی را به خود معطوف و متوجه کند، که همچون دستاوردی بزرگ، جهانگردان را به تماشای این «شهر فرنگ» زیبای ایرانی برانگیزد.
غوغا در واپسین نقطه غربی
غوغایی، این روزها از واپسین نقطه غربی تهران برخاسته است ... روح ایرانی به کارهای بزرگ باید خو بگیرد ... سرمایهای تاریخی که او و جامعهاش در پسِ هزارهها و روزگاران پیاپی اندوختهاند، با نگاهی نو و در پی چنین کوششهایی، به فرجامهایی نیک میتواند ره سپارد ... جایی در پایان مسیر غربی یکی از بزرگ ترین بزرگراههای پایتخت ... بزرگراه شهید همت بهسوی غرب که به جایی نو راه می برد ...