4- دروغ بستن به خدا وپيغمبر[1]
مسأله 1596- اگر روزه دار به گفتن يا نوشتن يا به اشاره ومانند اينها به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم و جانشينان ان حضرت 1 عمداً نسبت دروغ بدهد2 اگر چه فوراً بگويد دروغ گفتم يا توبه كند، روزه او باطل است3 و احتياط واجب آن است كه حضرت زهرا سلام الله عليها و ساير پيغمبران و جانشينان آنان هم در اين حكم فرقي ندارند4.
1- اراكي،: و يا ساير پيامبران و جانشينان آنان...
وحید: به خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم و ائمّه معصومین علیهم السلام...
2- مكارم: بنابراحتياط واجب روزه اش باطل مي شود هر چند بلافاصله توبه كند، دروغ بستن به ساير انبياء و فاطمه زهرا عليها السلام نيز همين حكم را دارد.
بهجت: روزه او باطل است و خالي از وجه نيست كه دروغ بستن به پيغمبران و جانشينان آنها و حضرات زهرا عليها السلام ملحق به دروغ بستن به خدا باشد و روزه را باطل كند ولي اگر شك داشته باشد كه سخني كذب است يا نه، و به يكي از آنان نسبت دهد بنابرأقوي روزه اش باطل نمي شود.
گلپايگاني، صافي: به خدا و پيغمبران و ائمّه عليهم السلام عمداً نسبت دروغ بدهد...
خوئي، تبريزي: به خدا و پيغمبران و جانشينان پيغمبران عمداً نسبتي را بدهد كه دروغ است...
زنجانی: به خدا یا پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله یا یکی از امامان معصوم عمدا نسبتی را بدهد که دروغ است...
سيستاني: عمداً نسبتي را بدهد كه دروغ است...
3- سيستاني: بنابراحتياط لازم باطل است و همچنين است بنابراحتياط مستحب دروغ بستن به حضرت زهرا عليها السلام و ساير پيغمبران و جانشينان آنان.
وحید: و نسبت دادن دروغ به سایر پیغمبران و اوصیاء آنان – علی نبینا و آله و علیهم السلام- بنابراحتیاط واجب روزه را باطل می کند مگر این که آن نسبت برگردد به خداوند متعال که در این صورت روزه اش باطل است و همچنین است نسبت دادن دروغ به حضرت زهرا علیها السلام مگر اینکه آن نسبت برگردد به خداوند متعال و حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم و ائمّه علیهم السلام که در این صورت روزه اش باطل است.
سبحانی: بنابراحتیاط واجب روزه او باطل است و احتیاط واجب آن است که اگر دروغ بر حضرت زهرا علیها السلام و سایر پیغمبران و جانشینان آنان بازگشت به دروغ بر خدا و رسول و ائمّه علیهم السلام باشد در این حکم با آنها فرقی ندارد.
مظاهری: روزه او باطل نمی شود گرچه گناه بزرگی نموده است.
4- گلپايگاني: احتياط واجب آن است كه به حضرت زهرا عليها السلام و به جانشينان پيغمبران گذشته هم نسبت دروغ ندهد.
اراكي: به احتياط واجب حضرت زهرا عليها السلام هم در اين حكم مانند پيامبر و امامان عليهم السلام است.
خوئی، تبریزی: احتیاط واجب آن است که به حضرت زهرا علیها السلام هم به دروغ نسبتی ندهد.
صافي: بنابراحتياط واجب نسبت دروغ به حضرت زهرا عليها السلام و به جانشينان پيغمبران گذشته هم اين حكم را دارد.
زنجاني: اگر به حضرت زهرا عليها السلام و ساير پيامبران و جانشينان ايشان عليهم السلام هم به دروغ نسبتي بدهد بنابراحتياط روزه او باطل مي شود.
مسأله 1597- اگر بخواهد خبري را كه نمي داند راست يا دروغ1 نقل كند2 بنابراحتياط واجب 3 بايد ازكسي كه آن خبر را گفته، يا از كتابي كه آن خبر در آن نوشته شده نقل نمايد4 لكن اگر خودش هم خبر بدهد روزه اش باطل نمي شود.
اين مسأله دررساله آيات عظام: بهجت و مظاهری نيست
1- زنجاني: بنابراحتياط نبايد به خداوند يا پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم يا امام عليه السلام نسبت دهد، بلكه بايد مثلاً چنين بگويد: چنين روايت شده است.
2- وحید: دلیلی بر اعتبار آن ندارد...
3- [عبارت «بنابراحتياط واجب» در رساله آيت الله مكارم نيست]
4- خوئي، اراكي، گلپايگاني، تبريزي، صافي، نوري، وحید، سبحانی: [پايان مسأله]
مكارم: مثلاً بگويد: «فلان رواي چنين مي گويد» و يا «در فلان كتاب چنان نوشته شده است كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم فرموده...» .[پايان مسأله]
فاضل: نبايد خودش آن را به طور جزم بگويد و لكن اگر خودش هم به طور جزم خبر بدهد روزه اش باطل نمي شود گر چه ظنّ به كذب خبر يا احتمال كذب خبر را بدهد.
*****
سيستاني: مسأله- اگر بخواهد خبري را كه دليلي بر حجيت او ندارد و نمي داند راست است يا دروغ نقل كند، بنابراحتياط واجب بايد به نحو نقل بگويد و آن را به پيامبر و ائمّه عليهم السلام مستقيماً نسبت ندهد.
مسأله 1598- اگر چيزي را به اعتقاد اين كه راست است از قول خدا يا پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم 1 نقل كند2 و بعد بفهمد دروغ بوده، روزه اش باطل نمي شود.
اين مسأله دررساله آيات عظام: بهجت و مظاهری نيست
1- زنجاني: يا امام عليه السلام...
2- وحید:اگر بخواهد خبری را که نمی داند راست یا دروغ است و دلیلی بر اعتبار آن ندارد نقل نماید ....
مسأله 1599- اگر بداند دروغ بستن به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم1 روزه را باطل مي كند و چيزي را كه مي داند دروغ است به آنان نسبت دهد و بعداً بفهمد آنچه را كه گفته راست بوده، روزه اش صحيح است2.
اين مسأله دررساله آيات عظام: بهجت و مظاهری نيست
1-وحید: و ائمّه علیهم السلام...
2- اراكي، سبحانی: روزه اش باطل است.
گلپايگاني، صافي، نوري: روزه اش باطل است و در ماه رمضان بايد تا مغرب از آنچه روزه راباطل مي كند خودداري كند (صافي: ولي كفّاره بر او واجب نمي شود).
وحید: روزه اش باطل است و بنابراحتیاط واجب بقیه روز را امساک نماید.
*****
خوئي، تبريزي: مسأله- اگر چيزي را كه مي داند دروغ است به خدا و پيغمبرصلی الله علیه وآله وسلم نسبت دهد و بعداً بفهمد آنچه را كه كفته راست بوده، بايد روزه را تمام كند و قضاي آن را هم بجا آورد..
. سيستاني: اگر مي دانسته كه اين كار روزه را باطل مي كند، بايد بنابراحتياط لازم روزه را تمام كند و قضاي آن را هم بجا آورد.
زنجاني: مسأله- اگر بداند دروغ بستن به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم و امام عليه السلام روزه را باطل مي كند و چيزي را كه دروغ مي داند به آنان نسبت دهد روزه اش باطل مي شود، و اگر در ماه رمضان باشد بايد در بقيه روز امساك كند. و اگر بعدا بفهمد آنچه را گفته راست بوده همانند کسی است که قصد روزه نکرده باشد که تفصیل آن در مسأله های 1554 و 1564 و 1565 گذشت.
مكارم: مسأله- اگر چيزي را دروغ مي دانست و به خدا و پيغمبر نسبت داد، و بعداً معلوم شد صحيح بوده، روزه اش اشكال دارد.
مسأله 1600- اگر دروغي را كه ديگري ساخته عمداً به خدا و پيغمبر و جانشينان پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم 1نسبت دهد روزه اش باطل مي شود2 ولي اگر از قول كسي كه آن دروغ را ساخته نقل كند اشكال ندارد3.
اين مسأله دررساله آيات عظام: بهجت و مظاهری نيست
1- وحید، زنجانی: به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم و ائمّه عليهم السلام...
2- سيستاني: بنابراحتياط لازم...
مكارم: به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم نسبت دهد روزه اش اشكال دارد. [پايان مسأله]
3- وحید: روزه اش باطل نمی شود.
مسأله 1601- اگر از روزه دار بپرسند كه آيا پيغمبر صلي الله عليه و آله وسلم1 چنين مطلبي فرموده اند ؟ و او جايي كه در جواب بايد بگويد نه، عمداً بگويد بلي، يا در جايي كه بايد بگويد بلي عمداً بگويد نه، روزه اش باطل مي شود2.
اين مسأله دررساله آيات عظام: بهجت، سبحانی و مظاهری نيست
1- زنجاني: يا امام عليه السلام...
2- سيستاني: بنابراحتياط لازم.
مكارم: روزه اش اشكال دارد.
مسأله 1602- اگر از قول خدا يا پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم 1 حرف راستي را بگويد بعد بگويد دروغ گفتم يا در شب دروغي را به آنان نسبت دهد و فرداي آن روز كه روزه مي باشد بگويد آنچه ديشب گفتم راست است، روزه اش باطل مي شود2.
اين مسأله دررساله آيات عظام بهجت، مکارم، سبحانی و مظاهری نيست
1- زنجاني، وحید: يا امام عليه السلام...
2- سيستاني: بنابراحتياط، مگر آنكه مقصودش بيان حال خبرش باشد.
مسأله اختصاصي
مكارم: مسأله 1359- اگر در نقل احكام شرعيه عمداً دروغ بگويد، مثلاً واجبي را غير واجب و حرامي را حلال ذكر كند، اگر منظورش نسبت دادن آن حكم، به خدا يا پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم باشد روزه اش اشكال دارد و اگر قصدش نسبت دادن فتوا به مجتهد است كار حرامي كرده ، اما روزه اش باطل نمي شود و كسي كه بدون اطلاع ، حكم مشكوكي را نقل مي كند نيز همين حكم را دارد.
1- زنجانی: دروغ بستن به خدا و پیغمبر صلی الله علیه وآله وسلم و ائمه معصومین علیهم السلام
