9- قی کردن (استفراغ)
مسأله 1646- هرگاه روزه دار عمداً قي كند – اگر چه بواسطه مرض1 و مانند آن ناچار باشد- روزه اش باطل مي شود2 ولي اگر سهواً يا بي اختيار قي كند اشكال ندارد3.
1- سبحانی: و برای رفع مسمومیت...
2- مظاهری: ولی کفّاره ندارد و قضای تنها کافی است اما اگر جهلا یا سهوا یا بی اختیار قی کند روزه اش باطل نمی شود.
3- بهجت: ولي نبايد آن را عمداً فرو ببرد.
*****
مكارم: مسأله- قي كردن از روي عمد روزه راباطل مي كند هر چند براي نجات از مسموميت و درمان بيماري و مانند آن باشد ولي قي كردن بدون اختيار يا از روي سهو روزه را باطل نمي كند.
مسأله 1647- اگر در شب چيزي بخورد كه مي داند بواسطه خوردن آن، در روز بي اختيار قي مي كند احتياط واجب آن است كه روزه آن روز را قضا نمايد1.
اين مسأله در رساله آيت الله بهجت نيست
1- مكارم: روزه باطل نمي شود ولي احتياط مستحب اين است كه چنين كاري نكند و اگر كرد، روزه را قضا نمايد.
وحید: روزه اش باطل نمی شود و احتیاط مستحب آن است که روزه آن روز را قضا نماید.
فاضل: به احتياط واجب روزه او باطل مي شود.
زنجاني، سيستاني: روزه اش صحيح است (زنجاني: ولي احتياط مستحب آن است كه روزه آن روز را قضا نمايد).
مظاهری: خوب است اگر در روز قی می کند روزه آن روز را قضا نماید.
مسأله 1648- اگر روزه دار بتواند از قي كردن خودداري كند چنانچه براي او ضرر و مشقّت نداشته باشد ، بايد خودداري نمايد1.
1- سيستاني: اگر به طبع خود حادث شده است لازم نيست از آن جلوگيري كند.
*****
زنجاني: مسأله- اگر مقدمات قي كردن براي روزه دار ، بي اختيار حاصل شود لازم نیست از قی کردن خودداری کند ولی چنانچه برای او ضرر یا مشقّت شدید نداشته باشد بنابراحتیاط مستحب ازآن خودداري كند.
مكارم: مسأله- واجب نيست روزه دار با فشار آوردن به خود، از قي كردن خودداري كند، ولي اگر ضرر يا مشقّتي نداشته باشد بهتر است جلوگيري كند.
سبحانی: مسأله- اگر موجبات قی کردن غیر اختیاری فراهم شود خودداری از آن لازم نیست .
مسأله 1649- اگر مگس درگلوي روزه دار برود، چنانچه به قدري پايين رود كه به فرو بردن آن خوردن نمي گويند، لازم نيست آن را بيرون آورد و روزه او صحيح است و اگر به اين مقدار پايين نرود1، بايد آن را بيرون آورد 2و اگر چه موجب شود كه قي كند3 و روزه اش باطل شود و چنانچه فرو برد روزه اش باطل مي شود و بنابراحتياط واجب بايد كفّاره جمع بدهد.
اين مسأله در رساله آيات عظام: اراكي و بهجت نيست
1- فاضل: و بيرون آوردن آن ممكن باشد بايد آن را بيرون آورد و اگر باعث قي كردن شود روزه او باطل مي شود.
نوري: و بداند كه بواسطه بيرون آوردن آن قي مي كند واجب نيست بيرون آوردن و روزه اش صحيح است.
2- سبحانی: و چنانچه فرو برد روزه اش باطل می شود و باید کفّاره هم بدهد.
3- سيستاني: مگر درصورتي كه قي كردن براي او ضرر يا مشقّت زيادي داشته باشد، و چنانچه آن را قي نكند و فرو برد روزه اش باطل مي شود، و اگر آن را با قي كردن خارج كند نيز روزه اش باطل مي شود.
*****
گلپايگاني، خوئي، صافي، تبريزي: مسأله- اگر مگس در گلوي روزه دار برود، چنانچه ممكن باشد بايد آن را بيرون آورد. و روزه اش باطل نمي شود ولي اگر بداند كه بواسطه بيرون آوردن آن، قي مي كند واجب نيست بيرون آورد و روزه اش صحيح است.
. زنجاني: و روزه او صحيح است، ولي اگر مجبور باشد كه يا آن را ببلعد يا با قي كردن آن را بيرون آورد ، واجب است آن رابيرون آورد و در هر دو صورت، بلعيدن و قی کردن روزه او باطل مي شود.
وحید: مسأله- اگر مثلا مگس در گلوی روزه دار برود، چنانچه ممکن باشد بدون قی کردن آن را بیرون بیاورد باید بیرون آورد روزه او صحیح است، ولی اگر ممکن نباشد، چنانچه طوری باشد که به فرو دادنش خوردن صدق می کند باید بیرون آورد هر چند بواسطه قی کردن باشد و روزه اش باطل است و اگر خوردن صدق نمی کند باید بیرون نیاورد و روزه اش صحیح است.
مكارم: مسأله- اگر خرده هاي غذا يا حشره اي مانند مگس، بي اختيار در گلوي روزه دار برود چنانچه به قدري پايين برود كه نمي توان آن را بيرون آورد روزه اش صحيح است و اگر بتواند آن را بيرون آورد بايد چنين كند و بيرون آوردنش ضرري براي روزه ندارد، بلكه اگر در اين حال فرو برد روزه اش باطل است.
مظاهری: مسأله- اگر چیزی نظیر مگس در گلوی روزه دار برود اگر ممکن باشد باید آن را بیرون بیاورد و روزه او باطل نمی شود و اگر ممکن نباشد فرو بردن آن مانعی ندارد و روزه او صحیح است.
مسأله اختصاصی
مظاهری: مسأله 1214- اشخاصی که به تنگی نفس مبتلا می شوند و به دستور پزشک هنگام تنگی شدید نفس توسط وسیله ای که حاوی مواد اکسیژنی است از راه دهان اکسیژن به ریه خودشان می رسانند روزه آنها صحیح است.
مسأله 1650- اگرسهواً چيزي را فرو ببرد و پيش از رسيدن به شكم يادش بيايد كه روزه است1، چنانچه به قدري پايين رفته باشد كه اگر آن را داخل شكم كند خوردن نمي گويند لازم نيست آن را بيرون آورد و روزه او صحيح است2.
اين مسأله در رساله آيات عظام: بهجت ، سبحانی و مظاهری نيست
1- گلپايگاني، صافي: چنانچه ممكن باشد بايد آن را بيرون آورد و روزه اش صحيح است.
خوئي، تبريزي: بيرون آوردن آن لازم نيست و روزه او صحيح است.
2- فاضل: و اگر به وسط يا ابتداء حلق رسيده باشد بايد آن را بيرون آورد و در اين مورد قي كردن صدق نمي كند.
مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 1649.
*****
زنجاني: مسأله- اگر سهواً چيزي را فرو ببرد اگربه قدري فرو رفته باشد كه به آن خوردن بگويند، بيرون آوردن آن لازم نيست ولي اگر به قدري فرو رفته است كه به آن خوردن نمي گويند پس اگر مي تواند، نبايد آن را بخورد، بلي ، چنانچه بيرون آوردن آن قي كردن به حساب مي آيد یا با قی کردن همراه می شود اگر بيرون آورد روزه اش باطل مي شود، همچنانكه خوردن آن نيز روزه را باطل مي كند.
وحید: مسأله- اگر سهوا چیزی را فرو ببرد و از حلق گذشته باشد و پیش از رسیدن به معده یادش بیاید که روزه است بیرون آوردن آن لازم نیست و روزه او صحیح است.
مسأله 1651- اگر يقين داشته باشد كه بواسطه آروغ زدن، چيزي از گلو بيرون مي آيد1 نبايد2 عمداً آروغ بزند3 ولي اگر يقين داشته باشد اشكال ندارد.
این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.
1- زنجاني: به گونه اي كه به آن قي كردن مي گويند...
سيستاني: چنانچه طوري باشد كه بر آن قي كردن صدق كند...
2- خوئي، تبريزي: بنابراحتياط...
وحید: بنابراحتیاط واجب...
3- گلپايگاني، صافي: بلكه اگر احتمال بدهد بنابراحتياط واجب آروغ نزند.
زنجاني: و اگر احتمال آن را بدهد آروغ زدن، خلاف احتياط استحبابي است و اگر اين احتمال را هم ندهد آروغ زدن هيچ اشكالي ندارد هر چند آروغ زدن باعث قي گردد.
مسأله 1652- اگر آروغ بزند و بدون اختيار چيزي در گلو يا دهانش بيايد1، بايد آن را بيرون بريزد2 و اگر بي اختيار فرو رود، روزه اش صحيح است3.
1- خوئي، گلپايگاني، صافي، سيستاني، تبريزي، زنجاني: اگر آروغ بزند و چيزي در گلو يا دهانش بيايد...
2- مكارم: و اگر عمداً فرو ببرد روزه اش باطل است ولي اگر بي اختيار فرو رود اشكال ندارد.
3- بهجت: و درصورت فرو بردن عمدي، روزه اش باطل و قضا و كفّاره بر او واجب مي شود.
فاضل: اگر بي اختيار فرو رود، اشكال ندارد و احتياط مستحب آن است كه قضاي آن را نيز بجا آورد.
مسأله اختصاصی
بهجت: مسأله 1328- اگر روزه دار با علم و عمد قصد انجام فعلي را بنمايد كه روزه را باطل مي كند، روزه اش باطل است ولي كفّاره ندارد.
