احکام عقد

احکام عقد

(مسأله 2363) در زناشويي –چه دائم و چه غير دائم- بايد صيغه خوانده شود و تنها راضي بودن زن و مرد1 كافي نيست2 و صيغه عقد را يا خود زن و مرد مي خوانند، يا ديگري را وكيل مي كنند كه ازطرف آنان بخوانند3.

1- سيستاني: و همچنين نوشتن بنابراحتياط واجب...

2- زنجاني: تنها راضي بودن زن و مرد، يا معاطات و كتابت كافي نيست، مگر درباره شخص لال كه اگر مي تواند بنويسد، با نوشته و اگر نمي تواند، با اشاره، انشاء عقد ازدواج مي نمايد و احتياط مستحبّ آن است كه اگر بتواند، كسي را كه قادر به خواندن عقد است وكيل كند...

3- زنجاني: يا وليّ كسي صيغه عقد را براي او مي خواند يا ديگري را وكيل مي كند.

(مسأله 2364) وكيل لازم نيست مرد باشد، زن هم مي تواند براي خواندن صيغه عقد از طرف ديگر وكيل شود1.

1- زنجاني: بلكه بچّه مميّز نيز مي تواند براي خواندن صيغه وكيل شود.

*****

مكارم: مسأله- وكالت مرد از طرف زن، يا زن از طرف مرد، براي خواندن صيغه مانعي ندارد.

(مسأله 2365) زن و مرد تا يقين نكنند 1كه وكيل آنها صيغه را خوانده است2، نمي توانند به يكديگر نگاه محرمانه نمايند3 و گمان به اين كه وكيل صيغه را خوانده است كفايت نمي كند4 ولي اگر وكيل بگويد صيغه را خوانده ام كافي است5.

اين مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.

1- سيستاني: تا اطمينان نکنند...

2- مظاهری: به یکدیگر حلال نمی شوند و همین که وکیل بگوید صیغه را خوانده ام کافی است.

3- مكارم: ولي اگر وكيلي مورد اعتماد باشد و بگويد خوانده ام كافي است.

فاضل: نمي توانند با يكديگر رفتار محرمانه نمايند...

وحید: زن و مرد تا یقین یا اطمینان پیدا نكنند كه وكیل آنها صیغه را خوانده است نمى توانند ترتیب آثار و احكام نكاح را بدهند ...

سبحانی: نمی توانند به یکدیگر حلال شوند...

4- سيستاني: بلكه اگر وكيل بگويد صيغه را خوانده ام ولي اطمينان به گفته او نباشد، احتياط واجب آن است كه بر آن ترتيب اثر ندهند.

وحید: و اگر وكیل بگوید صیغه را خوانده در صورتى كه ثقه باشد و ظنّ به خلاف گفته او نباشد ، یا از قول او اطمینان حاصل شود كافیست ، و در غیر دو صورت ذكر شده اكتفا به اخبار او محلّ اشكال است.

5- سبحانی: ولى اگر وكيل بگويد صيغه را خوانده ام و مورد اعتماد باشد كافى است.

*****

زنجاني: مسأله- زن و مرد تا اطمينان نكنند كه وكيل آنها صيغه را خوانده است يا بدليل معتبري همچون گفتار دو شاهد عادل ثابت نشده باشد كه صيغه خوانده شده نمي توانند به احكام زناشويي عمل كنند، مثلاً به يكديگر نگاه محرمانه نمايند و گمان به اينكه وكيل صيغه را خوانده است كفايت نمي كند، و اگر وكيل بگويد صيغه را خوانده ام بنابراحتياط واجب تا از گفته وي به خواندن صيغه اطمينان نشود گفته وكيل كفايت نمي كند و اگر اطمينان شخصي يا نوعي حاصل شود كه وكيل عقد را خوانده و شك داشته باشيم كه درست خوانده يا خير، عقد خوانده شده، شرعاً صحيح به شمار مي آيد.

(مسأله 2366) اگر زني كسي را وكيل كند كه مثلاً ده روزه او را به عقد مردي در آورد و ابتداي ده روز را معين نكند1 (در صورتي كه از گفته زن معلوم شود كه به وكيل اختيار كامل داده2) آن وكيل مي تواند هر وقت كه بخواهد او را ده روز به عقد آن مرد در آورد، و اگر معلوم باشد كه زن، روز يا ساعت معيّني را قصد كرده، بايد صيغه را مطابق قصد او بخواند.

این مساله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1- مكارم، سبحانی: بايد آغاز آن را از روز و ساعتي كه عقد مي كند قرار دهد. [پايان مسأله]

زنجاني: آن وكيل در صورت امكان نبايد بيش از مقداري كه معمول است خواندن عقد را به تأخير بيندازد، مگر قرينه اي در كار باشد كه در اين صورت مي تواند هر مقداري كه قرينه دلالت مي كند خواندن عقد را به تأخير بيندازد، در هر حال بنابر احتياط واجب بايد ابتداي ده روز را همان زمان عقد قرار دهد.

2- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: گلپايگاني، اراكي، خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید و صافي نيست]

(مسأله 2367) يك نفر مي تواند براي خواندن صيغه عقد دائم يا غير دائم از طرف دو نفر1 وكيل شود2 و نيز انسان3 مي تواند از طرف زن وكيل شود و او را براي خود به طور دائم يا غيردائم عقد كند4، ولي احتياط مستحبّ آن است كه عقد را دو نفر بخوانند5.

اين مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.

1- گلپايگاني، صافي، نوري: از طرف زن و مرد...

2- مظاهری: و نيز مرد مى‏تواند از طرف زن يا زن از طرف مرد وكيل شود و او را براى خود به طور دائم يا غير دائم عقد كند.

3- گلپايگاني، صافي، نوري: نيز مرد...

4- گلپايگاني، صافي، نوري: و همچنين زن مي تواند از طرف مرد وكيل شود كه خود را به عقد او درآورد...

5- وحید: خصوصاً در صورتى كه وكیل شود كه براى خود عقد كند.

*****

مكارم: مسأله- احتياط مستحبّ آن است كه يك نفر از سوي دو همسر صيغه عقد نخواند، يعني دو طرف عقد دو نفر باشند و نيز احتياط مستحبّ اين است كه انسان نمي تواند از طرف زن وكيل شود تا او را براي خود به طور دائم و يا موقّت عقدكند.

زنجاني: مسأله- يك نفر مي تواند براي خواند صيغه عقد دائم يا موقّت از طرف دو نفر وكيل شود هر چند احتياط مستحبّ آن است كه عقد را دو نفر بخوانند، ولي عقد شوهر به وكالت از طرف زن و عقد زن به وكالت از طرف شوهر به احتياط واجب صحيح نيست، خواه وكالت در ايجاب باشد يا در قبول، حتّي اگر عقد را دو نفر بخوانند مثل اينكه مرد وكيل زن باشد و زن وكيل مرد باشد.، يا شخص ديگري را براي خود وكيل نمايد.