کرمی: طرح‌های بزرگ انتقال آب حیات تمدنی ایران را تهدید می‌کند/ آخانی: مسئولان آتش به اختیار به جان محیط زیست افتاده اند، امیدوارم سرعقل بیایند/ فهمی: چرا برای توسعه صنایع آب بر به سمت کردستان نمی‌رویم؟

پروژه انتقال آب خزر به سمنان علی رغم همه نگرانی‌های زیست محیطی و اقتصادی که در مورد مکانیزم اجرای آن وجود دارد، هنوز از دستور کار دولت خارج نشده است و تا نهایی شدن فرایند اجرا فاصله‌ای ندارد؛ موضوع بسیار مهمی که در سخنان دیروز رئیس جمهور در استان سمنان نیز مشاهده شد و گویا شخص اول اجرایی کشور نیز جدا پیگیر اجرایی شدن این طرح است.

به گزارش «تابناک»؛ پروژه انتقال آب خزر به سمنان در حالی در دستور کار دولت دوازدهم قرار گرفته و شواهد از نهایی شدن مطالعات آن حکایت می‌کند که در میان دوستداران و متخصصان محیط زیست و توسعه پایدار ایران نگرانی‌های فراوانی در این رابطه وجود دارد؛ نگرانی‌هایی که بر پایه استدلال‌های علمی و منطقی بنا شده و کمتر مدیر و سیاستمداری توان پاسخگوی اصولی به آن را دارد.

بر پایه حقایق و نظریات کارشناسی فراوانی که در رد کارشناسی و ضروری بودن طرح انتقال آب خزر به سمنان مورد تأکید قرار دارد، شاید بتوان موضوع ضرورت پیگیری توسعه مناطق جغرافیایی کشور بر اساس توانمندی‌های محلی را مهم‌ترین عامل به شمار آورد؛ موضوع بسیار مهمی که الگوی نامتوازن توسعه کشور در شرایط کنونی به خوبی آن را نشان می‌دهد.

با همه این موارد، هنوز مقامات ارشد اجرایی کشور بر این باورند که برای توسعه مناطق مختلف کشور، راهکاری جز اجرایی کردن پروژه‌های بزرگی چون انتقال آب خزر وجود ندارد؛ موضوعی که در سخنان روز گذشته حسن روحانی، رئیس جمهور کشور نیز نهفته است.

روحانی دیروز و در سخنانی که در جمع مردم شهرستان شاهرود داشت، بر موضوع انتقال آب خزر به سمنان تأکید کرد و در این باره گفت: ما نیاز داریم آب را از حاشیه به مرکز کشور بیاوریم، بخشی از نیاز‌های آبی را باید از آب‌های جنوب، خلیج فارس و دریای عمان و برخی از نیازهای‌مان را از دریای خزر تأمین کنیم.

روحانی: مشکلات انتقال آب از شمال ایران به استان سمنان از نظر دولت حل شده است

وی با تأکید بر اینکه نخواهیم گذاشت مردم استان‌های دیگر به زحمت بیفتند و محیط ‌زیست در استان دیگر به ‌خطر بیفتد، ادامه داد: در شورای عالی آب و دولت جلسات مختلفی داشتیم و برای مقدمات سفر استان با وزرا و محیط ‌زیست بحث کردیم؛ مشکلات انتقال آب از شمال ایران به استان سمنان از نظر دولت همه مسائلش حل شده است.

رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: از قبل مشکلاتی در این زمینه بود که پیش‌بینی‌های لازم را ما انجام دادیم تا هم مردم این استان از آب مورد نیاز به ‌ویژه برای آشامیدن، صنعت و کشاورزی برخوردار شوند و هم از لحاظ محیط‌ زیست ضربه‌ای به منطقه و استان‌های دیگر وارد نشود. از فردا صبح اگر سرمایه‌داری بخواهد برای انتقال آب از شمال به مرکزیت ایران از جمله استان سمنان اقدام کند، دولت آمادگی دارد در یک مدت بسیار کوتاه، تمام مجوز‌های لازم را در اختیار بگذارد و کار مطالعاتی این امر نیز انجام گرفته است.

این گفته‌های رئیس جمهوری که سابق بر این نیز از سوی دیگر مقامات استانی و کشوری شنیده شده بود، در حالی است که کارشناسان و متخصصان مسائل آب در این باره نظر دیگری دارند.

ناصر کرمی، استاد دانشگاه برگن نروژ در این باره به «تابناک»، گفت: مشکل اصلی مدیران اجرایی ایران در پیگیری طرح و پروژه‌های انتقال آب، مسأله رویکرد است که کمتر به آن توجه می‌شود و مورد نقد قرار می‌گیرد. بحران آب ایران را باید برآمده از عدم تناسب میان الگوی مصرف و توانمندی‌های اکولوژیک مناطق مختلف کشور دانست که در همه این سال‌ها دنبال شده است. این رویه مثل شرایط فردی است که ماهیانه ۳ میلیون تومان حقوق دریافتی دارد، اما ۵ میلیون تومان هزینه می‌کند، مشخص است که چنین فردی در ادامه زندگی با مشکلات بسیاری رو به رو خواهد شد.

کرمی افزود: در شرایط کنونی که کشور با مشکلات اقتصادی شدید روبه روست و منابع مالی دولت محدود است، مسئولان باید به سمت منطقی تری پروژه‌های خود را تعریف و دنبال کنند. بسیاری از مناطق کشور مثل مناطق شمالی استان سیستان و بلوچستان را می‌توان با هزینه‌های به مراتب کمتر از بحران‌های زیست محیطی خارج کرد و نباید شرایط به گونه‌ای باشد که مناطقی، چون سیستان بخاطر نداشتن رئیس جمهور از فرایند توسعه و حل مشکلات دور بمانند.

این متخصص مسائل آب در بخش پایانی سخنان خود خاطرنشان کرد: در مجموع به نظر من پروژه انتقال آب خزر پروژه بدی است و حتی برای استان سمنان نیز منفعت خاصی ندارد. من حتی اگر یک سمنانی هم بودم از اجرایی شدن چنین پروژه‌ای خوشحال نمی‌شدم، چون می‌دانم که در آینده این منطقه را با مشکلات فراوانی رو به رو خواهد کرد.

در همین رابطه، حسین آخانی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: متأسفانه روز گذشته رئیس جمهور همه دوستداران و فعالان محیط زیستی را نا امید کرد و در یک شوک عمیق فرو بردند. در ماه‌های اخیر که آقای کلانتری به ریاست سازمان محیط زیست منصوب شد، شاهد مجموعه‌ای از اقدامات ضد محیط زیستی هستیم که اشغال جزیر آشوراده در استان گلستان تنها یکی از نمونه‌های آن است.

آخانی افزود: در مورد پروژه‌هایی مثل انتقال آب خزر، بار‌ها کارشناسان و متخصصان سخن گفته اند و همه به اتفاق اجرایی شدن چنین پروژه‌هایی را برای محیط زیست زیانبار می‌دانند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در مورد طرح انتقال آب خزر به سمنان، موضوعاتی مثل شیرین کردن آب دریا، انتقال پرهزینه آن از ارتفاعات البرز و نیز تخریبی که در مسیر انتقال به وقوع می‌پیوندد؛ از جمله نگرانی‌هایی است که نمی‌توان نسبت به آن‌ها بی توجه بود.