مجلس خونخواه دانشجویان، سه مقصر اصلی مرگ دانشجویان، مذاکره ایران با طالبان علیه داعش، نفت بورسی با دلار یا ریال؟، پیشنهاد مجلس برای تغییر ساخنتار دانشگاه آزاد، آرایش نظامی مقابل آمریکا، استراتژی متفاوت کی روش، کاهش ۲۷ درصدی بودجه دفاعی کشور!، رمزگشایی از ۹۰۰ هزار میلیارد یارانه پنهان، ۱۳ هزار اتوبوس فرسوده بلای جان مردم، جزئیات لایحه رفراندوم محلی، کمبود همیشگی بودجه بیمه سلامت، باز هم استیضاح حجتی، دستگیری کارمندان کلاهبردار در گلستان و انقلاب یک نفره محمد صلاح، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز پنجشنبه ششم دی ماه در حالی چاپ و منتشر شدند که وداع با آیت الله هاشمی شاهرودی، مذاکره ایران با طالبان علیه داعش، تحلیلهایی درباره پارلمان محلی، ادامه نقد و بررسیهای بودجه ۹۸ و گزارشهایی از مقصران سانحه تلخ واژگونی اتوبوس دانشجویان دانشگاه آزاد در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
معمای تله کابین دانشگاه علوم و تحقیقات
روزنامه قانون در گزارشی با عنوان معمای تله کابین دانشگاه ماجرای تلخ واژگونی اتوبوس دانشگاه آزاد در تهران را موضوع قرار داد و طی آن درباره چرایی عدم ادامه پروژه تله کابین دانشگاهی که در آن سانحه واژگونی اتوبوس رخ داد، نوشت: «محسن هاشمی رفسنجانی» پس از آنکه در رقابت با «محمدباقر قالیباف» در انتخابات شهردار تهران در سال ۹۲ به ساختمان شهرداری راه نیافت، راهی دانشگاه آزاد اسلامی و معاونت عمرانی این دانشگاه شد تا طرحهای فنی و توسعهای دانشگاه را به شکل جدیتری به نتیجه برساند. یکی از این طرحها، احداث تله کابین در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد بود که ساخت آن اتفاقی مهم برای دانشجویان این واحد دانشگاهی محسوب میشد. هاشمی در سال ۹۳ درباره این طرح گفته بود: استفاده از تله کابین در این واحد به تصویب هیات رییسه دانشگاه آزاد اسلامی رسیده است، تصمیمی که با بررسی راههای مختلف جابهجایی درون واحد گرفته شده است. ما سه نقطه تمرکز در واحد علوم و تحقیقات داریم که ایستگاههای تله کابین خواهد بود.
نقشه مسیر تله کابین هم نهایی شده است. بعد از انعقاد قرارداد پیمانکار طرح، حدود یک سال طول خواهد کشید که این طرح به انجام برسد. بر اساس طرح دانشگاه آزاد، مسافت در حدود هفت کیلومتری کوهستانی و خطرناک واحد علوم وتحقیقات با احداث یک سامانه حمل ونقل کابلی به کمتر از یک چهارم مسیر، یعنی ۱۸۰۰ متر و ۴ ایستگاه در مکانهای دانشجویی، کاهش پیدا میکرد و یک سیستم حمل ونقل سریع، ایمن، سازگار با محیط زیست و مدرن برای جابهجایی دانشجویان، اساتید و کارمندان دانشگاه آزاد ایجاد میشد. در این طرح با محاسبه هزینه جابهجایی دانشجویان با اتوبوس، اتلاف وقت، سوخت و درآمدزایی تلهکابین در روزهای تعطیل برای کوهنوردی وگردشگری شهروندان تهرانی، بازگشت سرمایه این سیستم برای دانشگاه آزاد با احداث تلهکابین در کمتر از سه سال پیش بینی شده بود. با تصویب این طرح در دانشگاه آزاد، مناقصهای بین المللی در سال ۱۳۹۳ برگزار شد و دوپل مایر معتبرترین سازنده تله کابین در جهان و شرکت تام ایران خودرو به عنوان تامینکننده تجهیزات این سامانه انتخاب شدند. به این ترتیب، عملیات اجرایی طرح در سال ۱۳۹۴ آغاز شد تا تلهکابینی با ظرفیت ۷۲ کابین هشت نفره مدرن که امکان جابهجایی چهار هزار نفر را در هرساعت بهصورت رفت و برگشت ظرف ده دقیقه فراهم میآورد، جایگزین اتوبوسها شود. در تابستان سال ۱۳۹۵ تمامی تجهیزات سامانه حمل ونقل کابلی واحد علوم و تحقیقات وارد کشور و از نظر تجهیزاتی تکمیل شده ومورد تست قرار گرفته بود و پیشرفت پروژه به حدود ۸۰ درصد رسیده بود و میتوانست ظرف سه ماه راه اندازی شود، اما با تغییر مدیریتی دانشگاه آزاد این پروژه متوقف شد و همچنان پس از گذشت سی ماه متوقف و تجهیزات مدرن آن، در انبار واحد علوم وتحقیقات رها شده است.
تا چند روز قبل که حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان رخ نداده بود، کسی سراغی از دانشجو و آنهم در دانشگاه پر حاشیه آزاد نمیگرفت، اما اکنون بسیاری افراد ازای کاشهای افتتاح تله کابین، داشتن معاینه فنی اتوبوس، داشتن کارت سلامت راننده و ... سخن میگویند. حمید میرزاده، رییس پیشین دانشگاه آزاد درباره سیستم خطرناک حمل و نقل دانشجویان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات گفته که در ابتدای مدیریتم بر دانشگاه، به شدت نگران روش حمل و نقل دانشجویان با استفاده از اتوبوس در این دانشگاه شدم به دلیل اینکه در وهله اول طول مسیر هفت کیلومتر بود، دوم اینکه منطقه کوهستانی با شیب تند بود و سوم اینکه دانشجویان باید تا ارتفاع ۱۸۰۰ متر صعود میکردند؛ بنابراین برای بهوجود آوردن یک ناوگان ایمن، مناقصهای برگزار کردیم و در نهایت شرکت ایران خودرو با مشارکت یک شرکت اتریشی، عملیات ساخت تلهکابین ویژه دانشگاه را آغاز کردند. این تلهکابین که مجهز به ۷۲ کابین ۸ نفره بود در پایان سال ۹۵ به مراحل نهایی رسید و ظرفیت جابهجایی دو هزار دانشجو در هر ساعت را داشت. این تلهکابین با بودجهای کمتر از ۵۰ میلیارد تومان احداث شد و سازنده آن، یک شرکت اتریشی کاملا معتبر بود که سابقه احداث ۱۴۰۰ خط تلهکابین در مناطق کوهستانی جهان را در کارنامه دارد. متاسفانه مدیریت بعدی دانشگاه آزاد (فرهاد رهبر) با این توجیه که استفاده از این تلهکابین جنبه تفریحی و فانتزی دارد، آن را متوقف کردند و امروز این فاجعه رخ داد و ۱۰ دانشجوی مظلوم جان باختند.
نقش ما در اخراج آمریکا از سوریه
سعدالله زارعی در یادداشت روز امروز کیهان با عنوان نقش ما در اخراج آمریکا از سوریه نوشت: با بررسی مواضع مقامات ارشد ارتش و دولت آمریکا به وضوح روشن است که آنان در ورود به سوریه سه هدف را توامان دنبال میکردند؛ یک هدف یافتن جای پای محکم در سوریه برای تاثیرگذاری بر روند نظامی و سیاسی آن بود اگر به زمان حضور نظامیان آمریکایی در سوریه نظر بیاندازیم درمییابیم که - پس از دو عملیات سنگین حزبالله در «القصیر» - واقع در شمال شرق استان پهناور حمص- و در «یبرود» واقع در استان ریف در حضور نظامی آمریکا افزایش محسوسی صورت گرفته است و این نشان میدهد آمریکا، تروریستها را نیازمند تزریق یک «روحیه فوقالعاده» برای غلبه بر قدرت نظامی و تدبیر جبهه مقاومت و از جمله قدرت حزبالله میدانسته و این شوک چیزی نبود جز عملیاتیتر کردن حضور نظامی در سرزمینی که هیچگاه با آمریکا میانه و رابطهای نداشته است.
این هدف در عمل تحقق پیدا نکرد و در واقع هزینههای هنگفت جواب نداد. هدف دوم آمریکاییها به شکست کشاندن برنامه جبهه مقاومت و بخصوص ایران در سوریه بود. اما علیرغم آنکه آنان در این راه سرمایههای زیادی صرف کرده و هزینههای زیادی متحمل شدند، اما به گواهی به هم خوردن طرح سنگین امنیتی آمریکا در مرزهای شرقی سوریه از سوی جبهه مقاومت، به جایی نرسیدند و جبهه مقاومت توانست طرح کریدور شرق را بهم بزند؛ بنابراین برنامه مهار ایران که آمریکا آن را سهل میپنداشت، به جایی نرسید و ارتش این کشور دست آخر و پس از آنکه نتوانست جبهه مقاومت را وادار به عقبنشستن کند، از طریق روسیه پیغام داد که «فقط کاری به ما نداشته باشید»! این در حالی است که پیش از آن حرف آنان این بود که این منطقه متعلق به ما است و هر کس در آن وارد شود با گلولههای ما مواجه میگردد. هدف سوم آمریکا از حضور نظامی در سوریه بهبود شرایط امنیتی اسرائیل بود. این رژیم طی دو دهه گذشته و به خصوص پس از عقبنشینی از جنوب لبنان، امنیتی کاهنده پیدا کرد و آمریکا بیم آن داشت که عملا از میان برود و یهودیان خوانده شده به این سرزمین به آمریکا سرازیر شوند. آمریکا چه با نگاه سنتی که همواره دولتمردان آن داشتهاند و چه با نگاه به مسایل یکی- دو سال اخیر رژیم صهیونیستی درصدد برآمد هر جور شده، ضعف امنیتی اسرائیل را بهبود ببخشد. حضور نظامی در سوریه از نظر آنان یک موقعیت استراتژیک را در اختیار اسرائیل قرار میدهد، اما اگرچه حضور نظامی آمریکا در سوریه، عملیاتهای ارتش رژیم اسرائیل در خاک سوریه را فزونی بخشیده، اما واقعیت این است که اسرائیل وضع بهتر امنیتی پیدا نکرده و حضور نظامی آمریکا از هراس اسرائیلیها نکاسته است. در این زمان که آمریکاییها - بهنام تامین امنیت رژیم اسرائیل- در تنف و مناطقی از بوکمال و رقه حضور داشتند دو رخداد شدید امنیتی ضد اسرائیلی در فاصله کمی از هم و طی این ششماه پدیده آمده است. یکی از این دو اتفاق عملیات پدافندی اردیبهشتماه جبهه مقاومت در پاسخ به شرارتهای اسرائیل بود. در این ماجرا جبهه مقاومت ۴۸ ساعت حساسترین نقاط اسرائیل را زیر آتش گرفتند و تا اظهار صریح عجز مقامات ارشد آن، پیش رفت.
اتفاق دوم جنگ ۳۶ ساعته غزه بود که در واکنش به عملیات اسرائیلی برای منطقه خانیونس- واقع در باریکه غزه- روی داد و طی آن نزدیک به ۳ هزار کیلومتر از مناطق فلسطینی تحت اشغال رژیم اسرائیل - موسوم به غلاف غزه- زیرآتش موشکها و کاتیوشاهای گردانهای فلسطینی قرار گرفت. در این دو ماجرا آمریکاییها در ۱۰ پایگاه و پاسگاه نظامی در شرق سوریه حضور داشتند، ولی به روی خود هم نیاوردند!
ترامپ درست میگوید، حضور آمریکا در سوریه اگرچه توام با هزینه زیاد و به خصوص سایش شدید اعتبار او بوده، اما عملا در تحقق این سه هدف اصلی ناکام بوده است، اکنون سؤال این است که در این شرایط چرا باید نظامیان آمریکا در سوریه بمانند؟
طرح حمایت از افشاکنندگان فسادهای مالی تا چه حدی جدی است؟
روزنامه ایران در گزارشی که در شماره امروز پنجشنبه خود منتشر کرده نوشت: یک طرح پر سر و صدا در راه بهارستان است؛ طرح حمایت از افشاکنندگان فساد اقتصادی. این طرح را سید فرید موسوی نماینده تهران تهیه کرده و گفته آن را بر اساس تجربه کشورهای دیگر ارائه کرده است. در ایران که تا حالا افشای فسادهای اقتصادی برای افشاکنندگان و خصوصاً رسانهها بیشتر از آنکه تشویق داشته باشد، دردسر داشته، چنین طرحی میتواند امیدوارکننده باشد. البته اگر تا مرحله آخر پیش برود و تبدیل به قانون شود و آن قانون هم خیلی تبصره و استثنا نداشته باشد. این در حالی است که شهریورماه امسال برخی رسانهها از تصمیم مشابه دولت برای تشویق افشاکنندگان فسادها خبر داده بودند.
شاید پیشترها در ایران اختلاف نظرهایی درباره پدیده فساد وجود داشت، اما گسترش فساد در سالهای اخیر را تقریباً هیچ کس منکر نمیشود. فسادی که حالا به اعدامهای پی در پی مفسدین اقتصادی منجر شده است. اما در این میان خیلیها هم هستند که اعتقاد دارند این اعدامها الزاماً راه به جایی نمیبرند و باید قبل از آن مسیر را برای افشای فسادها باز کرد. حالا مجلس تصمیم گرفته پس از ۴۰ سال قانونی را تصویب کند که آنهایی که فساد را افشا میکنند، مورد حمایت قرار بگیرند. سید فرید موسوی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به خبرگزاری خانه ملت گفته است: «ارتقای شفافیت و تقویت نظارت عمومی دو عامل اصلی است که میتواند در مبارزه با فساد مؤثر واقع شود. بر همین مبنا قوانین در برخی کشورها چتر حمایتی برای افشاکنندگان تخلفات در حوزههای مختلف در نظر گرفتهاند.» او افزوده است: «پیش از این نیز در قوانین دیگر، برای افرادی که فساد را فاش میکنند تشویق دیده شده، ولی تا به امروز علی رغم الزامات قانونی هیچ سازوکار اجرایی برای آن پیشبینی نشده و قوانین پیشین نیز اجرایی نشده است. بر همین اساس، مجلس تعلل در این زمینه را جایز ندانست و طرحی در این زمینه تدوین شده که چتر حمایتی قانون، مانع از تعرض دیگران به افشاکنندگان تخلفات مالی خواهد شد. بزودی این طرح در دستور کار کمیسیونهای تخصصی مربوط به خود قرار خواهد گرفت.» به گفته وی «این طرح با همکاری کارشناسان دیوان محاسبات مجلس شورای اسلامی تنظیم انجام شده است.»
هنوز از محتوای طرح مورد اشاره سید فرید موسوی و جزئیات آن اطلاع بیشتری در دست نیست. اما پیشتر در شهریورماه امسال برخی از رسانهها خبر دادند که بر اساس تصمیمات گرفته شده طی جلسات تعدادی از مسئولان دولتی در همان تاریخ، مقرر شده چنانچه صحت ادعای گزارش کننده درخصوص وقوع فسادهایی، چون اختلاس یا ارتشا احراز شود، ۵ درصد از میزان مالی که از سوی مجرم یا متخلف به دولت بازگردانده یا از اتلاف آن به دلیل آن گزارش جلوگیری شده است، به عنوان پاداش از محل مزبور و پس از پیشبینی بودجه مد نظر در سال آینده، به وی پرداخت خواهد شد. پیش از آن هم در مردادماه لایحه شفافیت در ویرایش نهایی به تأیید کمیسیون مربوط رسید و اکنون در حال رسیدگی در هیأت دولت است.
موضوع تشویق افشاکنندگان فسادهای اقتصادی از آنجا اهمیت دارد که سابقه افشای برخی فسادهای رخ داده نه تنها با تشویق و مصونیت همراه نبوده که حتی منجر به برخورد با فرد افشاکننده نیز شده است. بارزترین نمونه این اتفاق در سالهای اخیر شاید پرونده یاشار سلطانی باشد. روزنامهنگاری که بعد از افشای برخی از تخلفات شهرداری تهران، گرفتار بازداشتگاه و زندان شد و رسانه او به تعطیلی کشیده شد.
آخرین بار، شهریور امسال بود که سرپرست اداره املاک و مستغلات دانشگاه آزاد از بهره برداری تلهکابین این دانشگاه در واحد علوم و تحقیقات خبر داد. تله کابینی که به ادعای برخی افراد اگر به بهره بردای رسیده بود، شاید اتفاق تلخ واژگونی اتوبوس و مرگ ۱۰ جوان دانشجو رخ نمیداد. اگرچه مشخص نبود با افتتاح تله کابین، آیا امکان نقص فنی یا سقوط احتمالی کابینها وجود نداشت و در صورت وقوع آن حادثه ممکن بود برخی نیز استفاده از اتوبوس را مطلوب بدانند. اما هر چه هست اکنون سوال جدی درباره چرایی تله کابینی که برای جابهجایی دانشجویان احداث شده بود، پیش آمده است. آنهم پس از آنکه نزدیک به یک سال و اندی از پایان ساخت این وسیله حمل و نقلی ـ. تفریحی میگذرد. پس از حادثه تلخ واژگونی اتوبوس، بسیاری از دانشجویان و کارشناسان بر این نظر هستند که بهره برداری از تله کابین احداثی در دانشگاه میتواند کمک زیادی به تردد دانشجویان کرده و ضمن کوتاه کردن مسیر آمد و شد، امنیت بیشتری را برای رسیدن به کلاسهای درس دانشگاهی که بر فراز ارتفاعات ۱۸۰۰ متر تهران ساخته شده، ایجاد کرد.