هنگامی که دلار به بالاترین حد خود در سال جاری رسید، بازار جهشهای عجیبوغریبی را تجربه کرد، به گونه ای که قیمت برخی اقلام در بازار، حتی به ده برابر قیمت چند ماه پیش خود رسید. همچنین بسیاری از اقلام ضروری در بازار نایاب یا کمیاب شد و برخی کالا هم که ارز دولتی دریافت کرده بودند، حداقل 60 درصد افزایش قیمت را تجربه کردند.
با این حال، با ارزان شدن بهای ارز و کاهش آن از 18 هزار تومان به حدود 10 هزار تومان، هنوز اثری از کاهش قیمتها در بازار نیست و همچنان قیمت برخی کالاها رو به افزایش است. بسیاری بر این باورند، در این شرایط برای کنترل بازار باید نظارت از سوی دولت بیشتر شود. در مقابل عدهای دیگر می گویند، نظارت کارساز نیست و بازار باید از طریق عرضه و تقاضا کنترل شود و دولت به جای محدود کردن واردات اجازه دهد تا بازار به روال طبیعی خود بازگردد.
جلال میرزایی نماینده مردم ایلام، ایوان، شیروان، چرداول و مهران در گفتوگو با تابناک در خصوص این موضوع اظهار داشت: زمانی که قیمت ارز افزایش پیدا کرد، قرار شد دولت به یکسری از کالاها ارز 4200 تومانی پرداخت کند، ولی به خاطر اتفاقاتی که در آن زمان رخ داد، این ارز در جایی که باید هزینه شود، نشد.
وی در ادامه گفت: برخی کالاها با ارز آزاد وارد میشوند که طبیعی است در این شرایط قیمت این کالاها افزایش داشته باشد. با این حال، انتظار این بود پس از کاهش ارز قیمتها به حالت سابق خود برگردد، ولی متأسفانه دولت مرزها را بسته و واردات به شدت کم شده است.
این نماینده مجلس افزود: اندکی طول خواهد کشید تا قیمتها به حالت قبل خود بازگردد، اما عدهای می گویند اگر دولت نظارت خود را افزایش دهد، ممکن است اتفاقاتی در قیمت اجناس رخ دهد، ولی تجربه نشان داده که با نظارت و اعمال فشار کاری درست نمیشود.
عرضه و تقاضا تعیینکننده قیمت کالاها در بازار است؛ اگر عرضه کم و کالا درخواست زیادی داشته باشد، طبیعی است که قیمتها بالا میرود، به ویژه در جامعه ما که احتکار بیداد میکند و فرهنگ که مبتنی بر کار و تلاش نیست، افراد سعی میکنند در کوتاهترین زمان ممکن بار خود را ببندند.
این نماینده مجلس در ادامه یادآور شد: بنابراین دولت در این خصوص نمیتواند کاری از پیش ببرد؛ مگر آنکه برنامهریزی بلندمدتی وجود داشته باشد و کارهای اساسی انجام و کل ساختارها اصلاح شود.
وی در ادامه خاطرنشان ساخت: در کل سیستم ما ـ چه نهادهای انقلاب و چه نهادهای دولتی ـ زمانی که مناصب بر اساس شایستهسالاری و ارتقا، مبنای شایستگی نیست، از این مشکلات خواهیم داشت. متأسفانه کسبوکار ما هم از همین سیستم تبعیت میکند و همه چیز رانتی و ارتباطی شده است؛ پس نمیتوان این اوضاع را به این سادگیها اصلاح کرد.
وی گفت: الآن مردم به ما میگویند زمانی که دلار به 18 هزار تومان رسید، برخی کالاها افزایش تا 10 برابری هم تجربه کردهاند، ولی اکنون که قیمتها کاهش پیدا کرده، فروشندگان حاضر نیستند، کالا را با قیمت واقعی به مردم بدهند. نکته این است که برخی کسبه خرد، کالاهایشان را با قیمت بالا خریدهاند. اینها در برابر قیمت دلار تا مدتی مقاومت خواهند کرد. البته برخی در این میان، به دنبال سود خود هستند. راهکار کاهش قیمت در بازار این است که کسی چیزی نخرد، من اطمینان دارم که بازار نمیتواند یک یا دو ماه بیشتر در مقابل نخریدن و بالا بودن قیمتها مقاومت کند. البته یک موضوع دیگر این است که بازار اطمینانی به کاهش قیمت ارز ندارد و نگران این است که قیمت ارز بار دیگر گران شود.
این نماینده در پایان افزود: البته تا همین الآن هم بسیاری از کسبه اظهار نارضایتی میکنند و ادعا دارند، مشتری در بازار کم شده است؛ بنابراین، اگر مردم کمی دیگر مقاومت کنند ممکن است بازار از مواضع خود کوتاه بیاید و مجبور شود، قیمت ها را کاهش دهد. البته دولت هم باید تجدیدنظری در ممنوعیتهای وارداتی داشته باشد.