ناکامی دولت لیبی در برقراری تدابیر امنیتی موثر برای مقابله با داعش و حملاتش و فقدان تحقیقات موثر و اعلامیه اخیر آمریکا مبنی بر شکست داعش در سوریه، تنها موجب تداوم سایه تهدید شبهنظامیان بر سر این کشور میشود.
به گزارش ایسنا، میدل ایست مانیتور با اشاره به وضعیت امنیتی نابسامان لیبی در گزارشی مینویسد، داعش خلال ماههای مه و دسامبر سال گذشته به سه مقر دولتی حساس در طرابلس، پایتخت لیبی حمله کرد و کشته، زخمی و ویرانیهای گسترده بر جای گذاشت. تمامی این اماکن نماد حق حاکمیت دولت و کنترل دولت است.
گروه تروریستی داعش دوم مه سال گذشته بیشتر بخشهای کمیسیون عالی انتخابات در غرب طرابلس را در روز روشن خراب کرد. این گروه دوباره در دهم سپتامبر به شرکت ملی نفت لیبی در قلب طرابلس یورش برد و در بیست و ششم دسامبر ساختمان وزارت خارجه این کشور در مرکز این شهر را هدف حمله قرار داد.
به نظر میرسد تروریستها در تمامی این حملات با مقاومتی اندک یا حتی بدون مقاومت مواجه شدند. اینطور که مشخص است که در این سه حمله عوامل داعشی در ساعات کاری به سادگی وارد ساختمان هدف شدند. چطور چنین اتفاقی میتواند در کشوری رخ دهد که انتظار حملات میرود؟ دستگاه امنیتی باید متوجه باشد که داعش به این سادگیها تسلیم نمیشود. متاسفانه نه در لیبی!
پس از هر حملهای این داعش است که مدعی مسوولیت آن میشود اما هرگز مدرکی دال بر اثبات ادعایش نمیآورد. وزارت کشور و سایر آژانسهای امنیتی لیبی هم بدون اینکه مدرکی وجود داشته باشد داعش را ملامت میکنند. پس از هر حملهای، مقامها از جمله در وزارت دفاع میگویند تحقیقاتی انجام میدهند اما آنها تاکنون به نتیجهای نرسیدهاند.
با گذشت هشت ماه از حمله ماه مه هنوز هیچ نتیجهای یافت نشده است. سه ماه از حمله ماه سپتامبر به شرکت نفت لیبی میگذرد و هنوز حرفی درباره چگونگی پیشرفت تحقیقات زده نشده است. احتمالا همین نمایش هم برای حمله ماه دسامبر به ساختمان وزارت خارجه لیبی تکرار خواهد شد.
این سکوت موجب میشود تا مردمان لیبی احساس امنیت کمتر کنند و ندانند که واقعا چه کسی تشکیلات امنیت را کنترل میکند و چرا تحقیقات هرگز به روشی رضایتآمیز انجام نمیشود. به عنوان نمونه پس از حمله به وزارت خارجه برخی از کاربران رسانههای اجتماعی دولت را به لاپوشانی متهم کردند. شایعاتی همچنان به گوش میرسد چون پس از چنین حملات وحشتناکی هرگز واقعا به مردم گفته نمیشود که چه خبر است.
با این حال اندکی پس از حمله به ساختمان وزارت خارجه فتحی باشاغا، وزیر کشور تازه وارد لیبی به شدت از دولت و همچنین از عملکرد وزارتخانه خودش انتقاد کرد.
او وضعیت امنیتی طرابلس را "آشفته" توصیف کرد. باشاغا همچنین با نادیده گرفتن این حقیقت که وزارتخانه مذکور همواره بزرگترین سهم از هر بودجه دولتی را دریافت کرده است، تاکید کرد منابع وزارتخانهاش شامل دارایی و تجهیزات، صفر است.
آنچه این وزیر لیبیایی به صورت ضمنی بیان کرد این است که شبهنظامیان پایتخت نه تنها در بحث منابع مالی اختصاص یافته بلکه در بحث مدیریت امنیتی طرابلس هم دست بالا را دارند. علاوه بر این، اینطور به نظر میرسد که او گفته باشد که به عنوان وزیر کشور هیچگونه کنترلی بر این شبهنظامیان که مدعی وفاداری به دولتند، ندارد.
این بدین معناست که هرگونه تحقیقات کنونی و پیشین در ارتباط با حملات تروریستی، راه به جایی نخواهد برد. شاید این مساله بتواند توضیح دهد که چرا پس از هر حمله وحشیانه دولت از مردم درخواست کمک در تحقیقات نداشته است و چرا هر بار منتظر میماند تا بهرغم شواهد اندک، داعش مسوولیت آن را بر عهده بگیرد. چنین وضعیتی بدین معناست که دولت تهدید داعش در لیبی را چندان جدی نگرفته است یا اگر هم مایل باشد توانایی انجام این کار را ندارد.
انتظار میرود امسال سالی پر تحول برای لیبی باشد. لیبیاییها در ۲۰۱۹ قصد دارند به قانون اساسی جدید، مجلس جدید و شوراهای شهر و احتمالا رئیسجمهوری جدید رای بدهند. این فقط داعش و القاعده نیستند که امنیت لیبی را تهدید میکنند. عدم کنترل اثرگذار بر اراضی لیبی که سهم بزرگی از آن را مناطق بیابانی و باز خالی از سکنه در مرزهای جنوبی تشکیل میدهند، مشکل دیگری است. شبهنظامیان مسلح از کشورهای همسایه هر زمان که بخواهند قادر به ورود به لیبی هستند. بیست و هشتم دسامبر یک گروه شبهنظامی از چاد به یک کمپ ارتش که در کنترل نیروهای وفادار به خلیفه حفتر بودند، یورش بردند.
از زمان سرنگونی رژیم معمر قذافی در سال ۲۰۱۱ خصوصا جنوب لیبی پناهگاه امنی برای انواع فعالیتهای فرا مرزی غیرقانونی شامل قاچاق انسان، قاچاق مواد مخدر و سلاح و از همه مهمتر فضای بازی برای داعش و القاعده شده است. این جدای از درگیری گهگاه قبایل مختلف و سایر شبهنظامیان مسلحی است که بر جنوب لیبی سلطه دارند و بر سر نفوذ و سلطه میجنگند.
به نظر میرسد جامعه بینالملل شامل ایالات متحده آمریکا دیگر اعتقادی ندارد که داعش در لیبی تهدید است؛ خصوصا پس از آنکه داعش در سال ۲۰۱۶ از محکمترین پایگاهش در سرت رانده شد. این ثابت خواهد کرد که خطایی بسیار جدی در قضاوت صورت گرفته است. در حقیقت سرت تنها شهر عاری از داعش در حال حاضر است اما مابقی این گروه تروریستی همچنان در بیابان جنوبی لیبی حضور دارند. آنها همچنان مشغول گروگانگیری برای باجگیری، اخاذی و قاچاق هر شی با ارزشی هستند.
حمله بیست و ششم دسامبر به ساختمان وزارت خارجه لیبی یادآور این حقیقت تلخ است که این گروه تروریستی هر زمان به هر جایی که مایل باشد حمله میکند. این مساله یادآوری غمناکی است که دوباره بخشهایی از این کشور تحت کنترل داعش قرار بگیرد.
بهرغم این حقیقت که ایالات متحده یک ائتلاف بینالمللی ضد داعش را رهبری میکند، به نظر نمیرسد که لیبی بخشی از این تلاشها باشد؛ به جز حملات هوایی گهگاه که آمریکا برای هدف گرفتن مظنونان تروریستی انجام میدهد. اعلامیه اخیر آمریکا مبنی بر اینکه داعش در سوریه شکست خورده است، تنها بدین معناست که کشورهایی نظیر لیبی باید به مبارزه خودشان روی پای خودشان ادامه دهند. این وضعیت تنها موجب میشود تا لیبی همچنان با تهدید مواجه باشد و همزمان جهان نظارهگر فروپاشی احتمالی آن شود.