هرچند سرويس ايميل گوگل (جيميل) طي ماههاي گذشته در سراسر جهان براي مقاطع كوتاهي دچار مشكل فني شده و در جديدترين مورد از مشكلات به مدت دو و نيم ساعت از كار افتاد، اما كاربران ايراني اين سرويس كه پس از هاتميل مايکروسافت و ياهوميل، سومين سرويس ايميل محبوب جهان است و بيش از 113 ميليون نفر از آن استفاده ميکنند، از زمان بروز اختلال در بخشي از سرعت اينترنت كشور كه طبق اعلام مسوولان، از قطعي كابل جاسك - فجيره ناشي شد، تاكنون از امكانپذير نبودن استفاده از اين سرويس شكايت داشته و برخي كاربران هم اظهار ميكنند كه چگونگي اين اختلال بيشتر شبيه كندي سرعت اينترنت است و جيميل در برخي از ساعات روز به كندي باز ميشود.
به گزارش ايسنا، طي هفتههاي گذشته گزارشهاي غيررسمي از مسدود شدن دسترسي به سرويس جيميل در ايران منتشر شد؛ پس از آن گوگل كاهش شديد ترافيك را تاييد و در بيانيهاي اعلام كرد كه شبكههاي خود را مورد بررسي قرار داده تا مطمئن شود به درستي كار ميكنند و ظاهرا شبكه اين شركت مشكلي نداشته و كاربران ايراني براي دسترسي به اين سرويس مشكل داشتند.
اين اخبار تا جايي ادامه داشت كه اظهارنظرهايي به نقل از مسوولان منتشر شد كه قابل استفاده نبودن سرويس جيميل را فرصتي دانستند كه شرايط استفاده از ايميل ملي فراهم شود.
سعيد مهديون - مدير عامل شركت فنآوري اطلاعات ايران - چندي پيش در نشست خبري تاكيد كرده بود اينكه تمام اطلاعات خود را از طريق سايتهايي مثل yahoo و google در اختيار خارجيها بگذاريم و يا اينكه اطلاعات خود را براي ثبت در سايتهاي داخلي بدون اعتماد قرار دهيم، اصلا خوب نيست، حتي اگر كيفيت سرويس داخلي كم است، بايد به آن اعتماد كنيم تا كيفيت با استفاده از آن بالا برود.
اما پيگيري خبرنگار ايسنا از مسوولان شركت ارتباطات زيرساخت درباره علت بروز مشكل در دسترسي به جيميل به اينجا ختم شد كه حسين شفيع - معاون اداره كل روابط عمومي و امور بينالملل شركت ارتباطات زيرساخت - با تاييد اينكه در حال حاضر شرايط اينترنت در كشور عادي است و با اشاره به قطع كابل نوري جاسك - فجيره در هفتههاي گذشته دربارهي اختلال در جيميل و اينكه امكان استفاده بسياري از كاربران ايميل گوگل از زمان قطعي تاكنون وجود ندارد، به خبرنگار ايسنا تصريح كرد: اين موضوع به قطعي اين كابل ارتباطي ندارد.
به گفته او، عصر روز دوازدهم بهمنماه اين كابل در دو نقطه قطع شد و به دنبال آن، كشتيهاي اعزامي براي بازسازي مسير به مقصد نقاط خرابي حركت كردند تا عمليات تعمير اين كابل آغاز شود و مشخص شد كه لنگر كشتي عامل اين قطعي بود كه اختلالات و قطعيهايي را در بخش ديتا موجب شد و هزينههايي نيز به شركت ارتباطات زيرساخت كشور تحميل كرد.
وي تصريح كرد: در مرحله اول و بعد از انجام عمليات ترميم 50 درصد از 30 درصد اختلال بهوجود آمده، يعني حدود نيمي از اختلالات برطرف شد و درواقع شركت ارتباطات زيرساخت با تامين 16 لينك STM1 از مسير شمال كشور، حدود 50 درصد ظرفيت مسير قطع شده جاسك -فجيره را بازسازي كرد و در مرحله بعدي تمامي اختلال برطرف شد.
طبق اعلام مسوولان ترميم و بازسازي محل 10 روز به طول انجاميد كه در مرحله آخر و در روز 21 بهمنماه اختلال بهطور كلي برطرف شده است.
البته ذكر اين نكته خالي از لطف نيست كه گوگل چندي پيش بهمنظور افزايش امنيت جيميل، از رمزنگاري https بهعنوان استاندارد پيش فرض در تمامي اشتراكهاي سرويس ايميلش استفاده ميكند؛ اين اقدام گويا بهمنظور اطمينان از انتقال مطمئن اطلاعات ميان رايانه كاربر و سرورهاي ايميل گوگل و براي جلوگيري از رخنه هكرها و خلافكاران اينترنتي به اشتراكهاي ايميل در شبكههاي بيسيم واي فاي عمومي، انجام ميگيرد.
بنا بر اعلام اين شركت، با وجود اين حقيقت كه رمزنگاري https سرعت ارسال و دريافت ايميل را براي كاربران جيميل اندكي كند ميكند، مزاياي امنيتي آن در برابر مشكلات كارآمدي كوچك، مهمتر است.
اين رمزنگاري به صورت پيشفرض براي تمامي اشتراكهاي جيميل عرضه شده؛ با اين همه اگر برخي از كاربران تصور ميكنند شبكه مورد استفاده آنها به اندازه كافي ايمن است يا مايلند به دلايل كارآمدي اين امكان را غيرفعال كنند، ميتوانند به فهرست تنظيمات در جيميل مراجعه كنند.
زماني كه جيميل در سال 2004 راهاندازي شد، به دليل اينكه اكثر كاربران اتصال اينترنتي كندي داشتند و هزينههاي كارآمدي نسبت به مزاياي امنيتي مهمتر بود، رمزنگاري https بهعنوان پيشفرض مورد استفاده قرار نگرفت.
در هر حال اين سوال وجو دارد كه آيا درگاه خدمات الكترونيكي ايران به عنوان بستر ايميل ملي، اين قابليت را داراست و آيا اختلال در جيميل ميتواند فرصتي براي ايميل ملي باشد يا اينكه به دليل شناخته بودن ياهوميل يا جيميل اكثر كاربران به استفاده از اين بستر براي تبادل پست الكترونيك تمايل دارند؟ ضمن آنكه بحث حقوق شهروندي در اين ميان چگونه خواهد بود؟