کدام ساختارهای سینمایی ادغام می‌شوند و سازمان سینمایی به چه شکل می‌شود؟+اینفوگرافی

تغییرات سازمان سینمایی در حالی نهایی می‌شود که بر اساس بررسی‌های «تابناک» و اظهارات جسته و گریخته متولیان سینمای ایران، پنج مجموعه از هشت مجموعه سازمان سینمایی در معاونت‌های این سازمان و بنیاد سینمایی فارابی ادغام می‌شود؛ اتفاقی که تنها در صورتی مفید خواهد بود که با کوچک‌سازی واقعی و کاهش نیروی انسانی همراه شود و در غیر این صورت ممکن است، اثر منفی داشته باشد.

«تابناک» ـ مهدی خرم‌دل؛ حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی نخستین برنامه‌اش در سینما را کوچک‌سازی و چابک‌سازی قرار داده است؛ هدفی که در دوره دو رئیس پیشین این سازمان نیز مطرح بود اما آنها بنا بر ملاحظاتی ترجیح دادند این کوچک‌سازی به نام آنها ثبت نشود و در نهایت این کار مهم توسط انتظامی به سرعت در حال عملیاتی شدن است. ماجرا از جلسه‌ای شروع شد که انتظامی خطاب به یزدانی تأکید کرد، روند کوچک‌سازی سازمان سینمایی را تشریح کند و در ادامه البته واکنش‌های قابل تأملی ثبت شد.

پس از آن مهدی یزدانی، رئیس مإسسه رسانه‌های تصویری ـ که مامور کوچک‌سازی استـ جزئیات ماجرا را رسانه‌ای کرد و اکنون حسین انتظامی نیز در گفت‌وگوی تلویزیونی به جزئیاتی از آن اشاره کرد؛ هرچند قطعی نمی‌توان کوچک‌سازی سازمان سینمایی را محصول کاهش بی‌بودجه در سال آینده تلقی کرد، باید در نظر داشت در مجموع سازمان سینمایی با همان آفت سازمان صداوسیما مواجه بود و بخش قابل توجهی از اعتبارات سالیانه به جای آنکه صرف تولید شود، صرف پرداخت حقوق کارمندان سازمان سینمایی و موسسات مرتبط می‌شد.

بر اساس اطلاعات «تابناک» و همچنین اظهارات پراکنده رئیس سازمان سینمایی و رئیس مؤسسه رسانه‌های تصویری، احتمالاً پنج مجموعه از 9 مجموعه سازمان سینمایی ادغام خواهند شد. در همین راستا، مؤسسه رسانه‌های تصویری در بخش VOD در معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و در بخش مشارکت در فیلم‌ها و خرید کپی رایت شبکه نمایش خانگی در بنیاد سینمایی فارابی ادغام می‌شود.

همچنین مؤسسه سینماشهر که وظیفه حمایت از سالن‌ها و زیرساخت‌های سینمایی را بر عهده دارد، به صورت عمده در سازمان سینمایی ادغام می‌شود؛ هرچند ممکن است بخش‌هایی از این مؤسسه نیز به بنیاد سینمایی فارابی منتقل شود، چنین به نظر می‌رسد این مؤسسه نیز بخش کوچکی در دل سازمان سینمایی شود و کوچک‌سازی به شکل جدی در این حوزه رخ دهد.

مدرسه ملی سینما عملاً در معاونت پژوهشی سازمان سینمایی ادغام خواهد شد و انجمن سینمای جوانان ایران نیز سرنوشت مشابهی خواهد داشت. البته انجمن سینمای جوانان ایران، یک تفاوت عمده با مدرسه ملی سینما دارد و آن دفاتر بزرگ استانی است که قرار است این دفاتر به صورت هیأت امنایی متشکل از فعالان و مؤثرین سینما و نماینده دستگاه‌های مرتبط تحت نظارت اداره های کل‌ فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها مدیریت شوند و عملاً امور تولیدی در این انجمن‌ها نیز به جای هدایت از تهران، در مراکز استانی تمرکز می‌یابد.

مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز آن بخش از وظایفش که مرتبط با تولید است، در بنیاد سینمایی فارابی و آن بخش از وظایفش که در حوزه پژوهش است، در سازمان سینمایی ادغام می‌شود. همچنین مؤسسه هنر و تجربه، موزه سینما و بنیاد سینمایی فارابی دستخوش ادغام یا انحلال نمی‌شود و ساختارهای آن تغییر نمی‌کند. بدین ترتیب، بنیاد سینمایی فارابی به مراتب گسترده‌تر از قبل خواهد شد و سازمان سینمایی نیز به لحاظ ساختاری از وضعیت کنونی وسیع‌تر و در عین حال قدرت در آن تا حدودی متمرکزتر می‌شود.

در این میان آنچه بااهمیت است، «کوچک‌سازیِ واقعی» ساختار سینمای ایران است. اگر صرفاً مؤسسات در هم ادغام شوند و نیروی انسانی این مجموعه‌ها نیز به جای تعدیل و تصفیه (به جز معدود نیروهای نخبه به تشخیص دستگاهی که دستگاه قبلی در آن ادغام شده) به مجموعه جدید منتقل شوند، عملاً فقط با ساختارها بازی شده و کوچک سازی شده است؛ بنابراین، انتظار می‌رود اگر قرار است بخش اعظمی از این ساختارها در هم ادغام شود، بخش گسترده ای از نیروی انسانی مجموعه سازمان سینمایی نیز کاهش یابد.

نکته پراهمیت‌تر اینکه، ز حجم عظیمی از دفاتر و اداراتی که در این سازمان اکنون فعال هستند، در بخش خصوصی مابه ازا دارند و یا فاقد کارکرد مؤثر هستند؛ برای نمونه، معاونت پژوهشی سازمان سینمایی از بدو تأسیس تاکنون چه خروجی مؤثری برای سینمای ایران داشته است؟ از این منظر انتظار می‌رود حسین انتظامی آستین‌ها را بالا بزند و ابتدا مجموعه خودش را کوچک کند تا برداشت‌های نادرست درباره کوچک‌سازی تقویت نشود.