این روزها قیمت گوشت قرمز علیرغم اقدامات دولت در زمینه واردات گوشت قرمز با ارز ۴۲۰۰ تومانی و همچنین واردات دام زنده از سایر کشورها با ارز دولتی، کاهش قابل توجهی را نداشته است. رئیس مجمع صادرکنندگان دام زنده و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی از دلایل عدم کاهش قیمت گوشت قرمز در این روزها پرده برداشته اند.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ مدتی است، قیمت گوشت قرمز به شدت افزایش یافته و حتی شنیده می شود که در برخی مواقع، قیمت هر کیلو گوشت قرمز به 100 هزار تومان هم رسیده است. دولت برای جلوگیری از افزایش قیمت گوشت قرمز، دو کار مهم انجام داده است: نخستین کار اینکه برای واردات گوشت قرمز سرد (سنگین) و گوشت قرمز گرم سبک از 16 مرداد ماه سال جاری ارز 4200 تومانی تخصیص داده و دومین اقدام نیز این است که در چند وقت اخیر، اجازه واردات دام زنده با ارز 4200 تومانی از کشورهایی مانند رومانی را صادر کرده است.
اما این اقدامات دولت هنوز باعث نشده که قیمت گوشت قرمز به طرز قابل توجهی کاهش یابد. حالا پرسش اساسی این است که چرا قیمت گوشت قرمز همچنان بالاست؟
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که عامل اصلی افزایش قیمت گوشت قرمز، قاچاق دام است. رضا سالمی، مدیر کل پشتیبانی امور دام استان تهران در مصاحبه با رادیو اعلام کرد: قیمت گوشت قرمز ارتباط مستقیمی با قیمت دام زنده دارد.
سالمی افزود: در ده ماهه نخست سال 97 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میزان کشتار در کشور 18 درصد کاهش داشته است. از طرفی در ده ماهه نخست سال 97 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میزان تولید دام 5 تا 6 درصد افزایش داشته است. با کنار هم قرار دادن این دو آمار می توان به این نتیجه رسید که دام در حال قاچاق شدن به آن سوی مرزهاست.
البته در این مدت آمارهای متفاوتی در زمینه قاچاق دام ارائه شده است؛ برای نمونه علیرضا عزیزاللهی رئیس اتحادیه دامداران ایران در 25 دی ماه 1397 طی مصاحبه ای اعلام نمود که سالانه بیش از یک میلیون رأس دام زنده از کشور قاچاق می شود یا حمیدرضا دهقانی نیا سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق و ارز طی مصاحبه ای با رادیو در 24 دی ماه 1397 گفت: میزان قاچاق دام در هشت ماهه سال ۹۶، ۱۶۶ هزار و ۳۹۴ رأس بود که این میزان در هشت ماهه ابتدایی سال ۹۷ با رشد ۴ و نیم برابری مواجه شده و به میزان ۹۲۶ هزار و ۴۷۷ راس دام رسیده است.
منصور پوریان رئیس مجمع صادرکنندگان دام زنده در مصاحبه با خبرنگار تابناک اقتصادی ضمن تأیید تأثیر قاچاق دام بر قیمت گوشت قرمز گفت: هم اکنون 45 درصد افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار مرتبط با قاچاق دام زنده است. وی افزود: اگر بخواهیم کارشناسانه به موضوع قاچاق دام نگاه کنیم باید بگوییم که قاچاق دام تاثیر کمیتی بر بخش دام نداشته بلکه این قاچاق بر روی قیمت گوشت تأثیرگذار بوده است.
پوریان ضمن طرح این پرسش که چرا دام قاچاق می شود، گفت: یکی از دلایل این قاچاق دام، اختلاف قیمت دام در ایران و کشورهای همسایه است. از طرفی در فصل زمستان، معمولاً قاچاق دام بیشتر است و آن هم به این دلیل است که در این فصل کشورهای حوزه خلیج فارس و عراق به خاطر کاهش میزان عرضه دام در بازارهایشان با یک افزایش تقاضا رو به رو هستند. البته برای جلوگیری از پدیده قاچاق دام در هفته های اخیر، اقداماتی انجام شده است و امکان خروج به مانند قبل دیگر وجود ندارد.
رئیس مجمع صادرکنندگان دام زنده، علاوه بر قاچاق دام، عوامل دیگری را نیز در افزایش قیمت گوشت قرمز مؤثر دانسته و گفت: همیشه در فصل زمستان در ایران و در تمام خاورمیانه و آسیای میانه، میزان عرضه دام تقریباً از سوی پرواربندها و دامدارها کم می شود و این دارای دو دلیل عمده است: اول آبستن و زایش زمستانه ماده هاست و دوم پرواربندی و وزن گیری بره های تولید پاییز است. بنابراین این عامل نیز در کنار قاچاق دام، بر روی عرضه دام و کاهش آن تأثیرگذار بوده است. از سوی دیگر مصرف کنندگان در ایران بیشتر گوشت گرم مصرف می کنند و همین عامل باعث شده است تا همیشه تقاضا برای گوشت گرم زیاد باشد. پس از یک سو عرضه دام کاهش و از سوی دیگر تقاضا افزایش و همین عامل باعث مازاد تقاضا و افزایش قیمت گوشت شده است.
پوریان در پاسخ به این پرسش که دام های وارداتی از رومانی آیا با ارز 4200 تومانی وارد شده اند یا خیر و اینکه آیا امکان قاچاق این دام های وارداتی وجود دارد یا خیر، گفت: این دام ها با ارز 4200 تومانی وارد شده اند و امکان قاچاق آن ها وجود ندارد چرا که این دام ها از فرودگاه های خاصی به کشور وارد می شوند و در کشتارگاه های مخصوصی کشتار شده و در سیستم توزیع برای تنظیم بازار قرار می گیرند.
وی در پایان سخنان خود گفت: دلیل اینکه بعضاً شاهد صفوف طولانی برای دریافت گوشت هستیم این که اولاً به دلیل توزیع گوشت ارزان و پایین بودن قیمت گوشت های وارداتی در مقایسه با گوشت های موجود در بازار، میزان مصرف خانوارها از حد نرمال خودش خارج شده و خانواده ای که مثلاً یک کیلو گوشت نیاز داشته، اکنون دو کیلو گوشت خریداری می کند، ثانیاً اینکه وقتی شما به صف ها نگاه می کنید، خواهید دید، 70 درصد نفرات حاضر در این صفوف توزیع گوشت، خانوار نیستند، بلکه کسانی هستند که سعی می کنند از این فضا استفاده کنند و با توجه به تفاوت قیمت گوشت وارداتی و بازار، با دریافت این گوشت آن را در اختیار مکان های پرمصرف گوشت مانند رستوران ها، دانشگاه ها، بیمارستان ها، پادگان ها و... قرار دهند و سودی را از این طریق نصیب خود بکنند.
رئیس مجمع صادرکنندگان دام زنده گفت: بر خلاف سال های 1395 و 1396 که دام با پدیده نابودکننده تب برفکی مواجه بود و جمعیت دام کاهش یافت، در سال جاری به دلیل ترسالی و مراقبت های لازم، تولید دام خوب بوده است و با آغاز عرضه بره های تولید شده در پاییز و زمستان از 15 اسفندماه سال جاری تا اردیبهشت ماه سال آینده، قیمت گوشت متعادل تر خواهد شد.
همچنین در این مدت، یکی از دلایل دیگری که برای افزایش قیمت گوشت مطرح شده بود، موضوع قاچاق گوشت به آن سوی مرزها بود.
علی ابراهیمی، نماینده مردم شازند و عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی در این رابطه به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: با توجه به کاهش ارزش پول ملی و تفاوت قیمت فاحشی که در خصوص قیمت گوشت در داخل و خارج ایران وجود دارد، هر آنچه با قیمت پایین تر عرضه شود، به طرقی از کشور خارج خواهد شد. وی افزود: من اعتقاد دارم هم دام زنده و هم گوشت گرم و هم گوشت منجمد به دلیل توجیه اقتصادی از کشور خارج می شود.
نماینده مردم شازند ادامه داد: وارداتی که دولت با ارز 4200 انجام می دهد، هم هزینه های زیادی به کشور وارد می کند و هم باعث لکه دار شدن عزت مردم می شود و روش غلط و منسوخی است. ابراهیمی گفت: ما معتقدیم که قیمت همه کالاها افزایش یافته و دولت با دادن ارز دولتی به 25 قلم کالا جهت واردات، نخواهد توانست این قیمت ها را کاهش دهد و باید این پول ها را به مردم بدهد تا توان خرید آن ها افزایش یابد. هم اکنون ثروت های کشور را به روش های غلطی می پاشانیم و ملتمان را گرسنه و محتاج نگه می داریم. ما علاوه بر اینکه با دادن ارز 4200 تومانی جهت واردات کالاها، یارانه را به کشورهای دیگر می دهیم، در داخل کشور هم این یارانه را به ثروتمندان اختصاص می دهیم.