به گزارش «تابناک»؛ چهاردهمین روز بهمن ماه در حالی از نیمه گذشته که بر خلاف انتظارها خبری از پرتاب ماهواره «دوستی» به فضا نیست؛ یکی از دو پرتابی که روحانی وعده انجامش را در جمع مردم گلستان به ایرانیان داد و تصور میشد، همه چیز برای محقق کردن آن مهیاست، اما ظاهرا این گونه نبوده است.
صحبت درباره ماهوارهای است که هرچند رئیس جمهور نامی از آن نبرد، وزیر ارتباطات همزمان با مخابره خبر شکست نسبی پرتاب ماهواره «پیام» به فضا، از نام آن پرده برداشت تا مشخص شود «شریف ست» سابق و «دوستی» فعلی، نام دومین ماهواره ایرانی است که در سال ۹۷ فضایی خواهد شد.
رویدادی که بعد از تجربه نه چندان خوش پرتاب پیام، انتظار میرفت خیلی زود به انجام برسد، اما این گونه نشد تا برخی حدس بزنند که پرتاب دوستی به روز ملی فناوری فضایی موکول شده است؛ به چهاردهم بهمن ماه که یادآور پرتاب ماهواره ایرانی «امید» با موشک ماهوارهبر ایرانی و قرار گرفتن کشورمان در زمره معدود کشورهای عضو باشگاه فضایی جهانی است.
رویدادی که در سالهای بعد با رونمایی از برخی محصولات جدید فضایی کشورمان و برخی پرتابها گرامی داشته شد تا این احتمال دور از ذهن نباشد که امسال نیز این روز با پرتاب دوستی جشن گرفته شده و ماندگار شود. احتمالی که محقق نشد تا حق با آنهایی باشد که حدس میزنند مشکلی بروز کرده است!
مشکلی از جنس نگرانی از شکست در پرتاب دوستی، مشابه آنچه در پرتاب پیام رخ داد؛ نگرانی که هرچند از دید کارشناسان بی مورد و حتی تعجب آور است، رفتار مسئولان مجابمان میکند که از طرف ایشان بسیار جدی است و جدی گرفته شده تا جایی که در روز فناوری فضایی هم از این پرتاب امتناع کردهاند.
پرتابی که ریسک آن به نسبت ریسک پرتاب قبلی بسیار پایینتر است، چون به کمک موشک ماهوارهبر سفیر صورت خواهد پذیرفت، نه موشک ماهوارهبر سیمرغ که جوانتر و کمتر آزموده است و در پرتاب اخیرش، نقصی کوچک در مرحله سوم آن بروز کرد که موجب شد، ماهواره پیام در هنگام جدا شدن به سرعت کافی نرسد و در نهایت در مدار قرار نگیرد.
وضعیتی که میتوان آن را یکی از مزیتهای پرتاب دوستی به فضا خواند؛ اینکه «دوستی» میکروماهوارهای با وزن حدود ۵۰ کیلوگرم است (تقریبا نصف وزن ماهواره پیام) و برای پرتابش به فضا، میتوان روی موشک ماهوارهبر ایرانی «سفیر» حساب باز کرد که پیشتر چهار ماهواره ایرانی را در مدار قرار داده است: ماهوارههای «امید»، «نوید»، «رصد» و «فجر».
تجربیاتی موفق و قابل اتکا که نشان میدهند، پرتاب دوستی احتمال موفقیت بسیار بالاتری به نسبت پرتاب قبلی (پرتاب «پیام» با ماهوارهبر «سیمرغ») دارد. با این ملاحظه که میدانیم ماهوارهبر فعلی «سفیر» نسخه ارتقا یافته آن است که توانایی حمل محموله در آن به نسبت نسخه اولیه (۲۵ کیلوگرم) دو برابر شده (۵۰ کیلوگرم) و البته همه تجربیات پرتاب ماهواره با آن، موفقیت صد درصد نبوده است.
اما آیا تنها مزیت پرتاب دوستی، تفاوت موشک ماهواره بر مورد نیاز برای پرتاب آن است؟ اندکی تأمل در واکنشهای عمومی به پرتاب قبلی کافی است تا دریابیم که خیر، فضای فراهم شده برای پرتاب این ماهواره هم بسیار متفاوت از همیشه است، تا جایی که میشود در شرح مزیتی سخن گفت که محصول پرتاب به ظاهر ناموفق پیام به فضاست.
درباره موفقیتی سخن میگوییم که هرچند دولتمردان رقم زننده آن هستند، ظاهرا خودشان هم چندان به اهمیت و جایگاهش آگاه نیستند. موفقیت در شفاف سازی وضعیت دانش فضایی کشورمان. اینکه همگان میدانستیم قرار است پیام است به فضا پرتاب شود و آگاه بودیم که این پرتاب باید با ماهواره بر سیمرغ و از پایگاه فضایی امام خمینی (ره) انجام پذیرد.
اطلاعاتی که پیشتر اغلب پنهان نگه داشته میشد و بعد از پرتاب در خصوص اطلاع رسانی آنها تصمیم میگرفتند، به این صورت که اگر پرتاب موفقیت آمیز میبود، اطلاع رسانی میشد و اگر به شکست منجر میشد، از اطلاع رسانی آن خودداری میکردند. وضعیتی که موجب شده برخی تصور کنند، دانش فضایی در کشورمان هرگز به شکستی منجر نشده و در نتیجه به بیراهه هدایت شوند!
بیراهههایی که یک سر آن، دروغ انگاشتن توانایی بومی کشورمان در این حوزه است و طرح شائبههایی در خصوص وارداتی بودن این دانش (با اتکا به این پیش فرض که شکست نخورده، پس جایی تست شده، جواب پس داده و بعد به کشور وارد شده است!) و سر دیگرش، ناامید شدن از مواجهه با واقعیاتی مانند موفق نشدن کامل پرتاب پیام که یأس برخی را به دنبال خواهد داشت و شائبههایی در خصوص هدر دادن زمان و پول و انرژی!
باورهای غلطی که در سایه اطلاع رسانی پرتاب پیام و بعد تشریح فرجام آن رو به شکست نهاده و به اتکا به آن، میتوان سادهتر از همیشه برای پرتاب دوستی برنامه ریزی کرد. برای پرتاب ماهوارهای ایرانی که حالا میدانیم پشتوانه اش چندین شکست و چندین پیروزی است و نتیجه اش هرچه باشد، پیشرفت خواهد بود؛ پیشرفتی که حتی با برقراری ارتباط پیام با ایستگاه زمینی در لحظات کوتاهی که در مدار قرار گرفت نیز به دست آمد.
به این دو مزیت، قرار گرفتن در ایام سالگرد انقلاب اسلامی را هم میتوان افزود که میتواند و باید زمینه ساز پرتاب ماهواره دوستی به شکلی شفاف باشد. آنقدر شفاف که پیشنهاد دهیم زمان دقیق پرتاب ماهواره دوستی اعلام شود تا هم وفای به عهد صورت گیرد و هم همگان دریابند که میان مسئولان کشورمان و مردم فاصلهای نیست. اتفاقی که میتواند تأکید چندباره و مشددی بر رویکرد صلح آمیز فعالیتهای فضایی کشورمان باشد که برخی دشمنان قصد دارند آن را جور دیگری نشان دهند و گاه از پنهان کردن شکستهای فضایی به این منظور بهره میگیرند!